Ново истражување, кое го спровеле Институтот за истражување и едукација „Д’ор“ и Федералниот универзитет „ABCD’Or“ покажало дека раскажувањето може да им донесе физиолошка и емоционална корист на децата што престојуваат на интензивна нега. Студијата е објавена во списанието „Национална академија на науките“, а ја воделе д-р Гилерме Брокингтон и д-р Хорхе Мол.
Наративно транспортирање
„Во текот на раскажувањето се случува нешто што го нарекуваме наративно транспортирање. Преку фантазијата детето може да искуси сензации и мисли кои го пренесуваат во друг свет, место кое се разликува од болничката соба, па според тоа, далеку од болничките услови и атмосфера“, објаснува д-р Брокингтон. Раскажувањето приказни од дамнина е својствено за луѓето. Легенди, религии и општествени вредности се протегаат низ милениумите усно и преку пишување. Многу успешни филмови и романи ја освојуваат публиката со истиот механизам – слушање добра приказна се движи од една стварност во друга. Ова движење, водено од фантазијата, може да создаде емпатија за случувањата и ликовите кои се движат кон толкување на секој поединец. „Досега позитивните докази за проповедањето – раскажувањето се засновале на здрав разум и се земале како основа со чија помош интеракцијата со детето се користи за одвлекување на вниманието, за забава и за ублажување на психолошкото страдање. Но, недостигала и цврста научна основа, особено со оглед на основните физиолошки механизми“, објаснува д-р Мол.
Собрани примероци од плунка
Земајќи ги предвид психолошките и биолошките процеси кои се случуваат во текот и по слушањето на приказната, истражувачите дошле до идеја да бараат научни докази за ефектите од раскажувањето на критично хоспитализираните деца. Биле вклучени 81 дете, помеѓу 2 и 7 години, со слични клинички услови, како респираторни проблеми предизвикани од астма, бронхитис и воспаление на белите дробови, примени на интензивна нега, во болницата „Rede D’Or São Luiz Jabaquara“ во Сао Пауло, Бразил. Биле првично поделени во 2 групи – 41 дете учествувале во група во која проповедачи им читале на децата приказни од 25 до 30 минути, додека 40 деца во контролната група изговарале загатки, во текот на иста должина на време.
За да се споредат ефектите од двете интервенции, примероци од плунка биле собрани од секој учесник пред и по секоја сесија за да се анализираат осцијалациите на кортизол и окситоцин – хормони поврзани со стрес и емпатија. Покрај тоа, децата полагале субјективен тест за да се процени нивото на болка што го чувствувале пред и по учеството во активностите. Исто така, извеле задача за здружување слободни зборови, пренесувајќи впечатоци за 7 илустрирани елементи од болнички контекст (медицинска сестра, лекар, болница, лек, пациент, болка и книга).
Негативната активност е значително поефикасна
Исходите биле позитивни за сите групи, бидејќи и двете интервенции го намалиле нивото на кортизол и го зголемиле производството на окситоцин кај сите анализирани деца, додека чувството на болка и непријатност исто така се ублажени, според процената на самите деца. Меѓутоа, значајна разлика имало во тоа што позитивните резултати на децата во групата во која имало читање приказни биле двојно подобри во однос на групата со загатки. Овие откритија ги навеле истражувачите да заклучат дека наративната активност била значително поефикасна. „Уште еден врв на оваа студија е дека не е изведена во вештачко опкружување, туку во рамки на рутина на детска интензивна нега. Раскажувањето се правело поединечно, така што детето одбирало која приказна ќе биде раскажана. Меѓу понудените книги биле избрани наслови кои се достапни во обични книжарници и без однапред дефинирани емоционални пристрасности, така што приказната не би влијаела толку врз детската реакција по активноста“, нагласил д-р Брокингтон.
Доказ за физиолошките и психолошките влијанија од читањето приказни
Иако раскажувањето е веќе усвоено во многу детски болници, оваа студија е првиот цврст доказ за физиолошкото и психолошкото влијание од читањето приказни. Истражувачите ја гледаат оваа активност како ефикасна и евтина терапевтска метода која може да направи голема разлика во квалитетот на животот на децата на интензивна нега. „Сметам дека оваа студија е една од најважните во кои сум учествувал поради својата едноставност, строгост и потенцијално директно влијание врз праксата во болничкото опкружување, насочено кон ублажување на човековото страдање. Бидејќи се работи за евтина и исклучително безбедна интервенција, потенцијално може да се примени во целиот јавен систем, откако повеќе студии ќе ја потврдат нејзината повторливост и ефикасност. Имаме намера да ја прошириме и да ја повториме во други опкружувања и групи со пациенти и да поддржиме волонтирање посветено на благородната дејност на раскажувањето“, вели д-р Мол.
Разлики во перцепцијата на болниците и здравствените работници
Емоционалното влијание на раскажувањето исто така е откриено во резултатите од тестот за слободна асоцијација на крајот од секоја интервенција. Децата во групата за раскажување приказни пријавиле повеќе позитивни емоции отколку во контролната група, каде што биле изложени на зборовите медицинска сестра и лекар. На пример, децата од контролната група одговориле на цртеж од болницата со зборовите: „Ова е место во кое луѓето одат кога се болни“. Децата од групата во која биле читани приказни за истата слика рекле: „Ова е местото каде што луѓето одат за да им биде подобро“.
За илустрациите на медицински сестри и лекари применет е истиот образец. Децата од контролната група рекле: „Ова е лоша жена која доаѓа да ми даде инјекција“, додека оние на кои им биле раскажувани приказни кажувале фрази како: „Ова е жена која доаѓа да ме излекува“.
Раскажувањето ги намалува анксиозноста и стресот и ја јакне врската на детето со опкружувањето
Иако истражувањето имало поддршка од обучени раскажувачи-волонтери од Бразилското непрофитно здружение „Вива е Деике Вивер“, авторите велат дека со раскажувањето приказни еднакво може да се занимаваат и родителите и воспитувачите, давајќи им така на децата можност да учествуваат во изборот на книги. Покрај намалување на анксиозноста и стресот, активноста овозможува јакнење на врската помеѓу детето, раскажувачот и другите луѓе присутни во опкружувањето.
Авторите, исто така, забележале дека исходите од ова истражување укажуваат и на потенцијални примени за децата кои се соочуваат со стрес во околината, на пример, пандемија. Кога родителите, роднините или пријателите раскажуваат приказни, тоа може да биде едноставен и ефикасен начин за подобрување на благосостојбата на детето, а е нешто што е достапно на сите семејства.
912