Породувањето заврши и се навикнувате на вашето бебе. Работите одат одлично – почнало да цица и има мирен темперамент. Не можете баш да сфатите како изгледа, но кожата му е… жолта! Влегува медицинска сестра со чуден апарат – како нешто од „Војна на ѕвездите“. Го држи на неговото чело и неколку звучни сигнали и кликања подоцна пресудата е: Вашето бебе има жолтица. Но, што точно значи тоа?

Што е жолтица?

Жолтицата се смета за пожолтување на очите и кожата. Таа е предизвикана од натрупување на билирубин, што е нормален резултат на распаѓањето на црвените крвни зрнца. Црвените крвни зрнца се создаваат и уништуваат во нашите тела секој ден.

Додека бебето било во вашиот стомак, вашата плацента го носела билирубинот за бебето. Како што растеме, произведуваме ензими во нашиот црн дроб кои помагаат да се ослободиме од билирубинот во нашето тело, главно преку столицата. Сепак, потребни се неколку дена за системот на вашето бебе да го активира тоа. Непосредниот несакан ефект е краткорочна состојба позната како хипербилирубинемија – или премногу билирубин во крвотокот.

Хипербилирубинемијата

Хипербилирубинемијата е обично безопасна и честа состојба наречена жолтица кај бебињата. Секоја година 50-60 % од бебињата родени во термин и повеќето (80 %) од предвреме родените бебиња добиваат жолтица. Ова обично се случува до 2. или 3. ден кај бебињата родени во термин, а до 9. ден кај предвреме родените бебиња. Затоа кај секое бебе се проверуваат нивоата на билирубин или преку скрининг-метар што ја скенира кожата на бебето или со крвен тест од петица пред да си оди дома.

Кој е изложен на ризик од жолтица?

Момчињата се посклони кон жолтица од девојчињата. Расата исто така игра улога: азиските бебиња се посклони кон развој на жолтица, па следуваат домородните Американци, белците и афроамериканските бебиња.

Ако мајката има крвна група О или негативен фактор, поверојатно е бебето да развие жолтица. Ова е така затоа што клетките од телото на мајката може да преминат во телото на бебето, предизвикувајќи зголемување на уништувањето на црвените крвни зрнца, што го зголемува билирубинот во крвта на бебето. Бебињата чии мајки имаат дијабетес се исто така изложени на ризик, бидејќи може да имаат дополнителни црвени крвни зрнца.

Жолтицата е почеста кај доените бебиња – но спротивно на она што можеби мислите, нема потреба да се прекине со доењето ако вашето бебе има жолтица. Постојат два начина на кои доењето влијае врз билирубинот. Прво, вашето бебе може да биде малку дехидрирано, па билирубинот станува поконцентриран во крвта на бебето. За да го решите овој проблем, дојте го вашето бебе почесто. Во ретки случаи, вашиот лекар може да посочи бебето да прима интравенски течности.

Второ, неколку бебиња се погодени од жолтица од мајчино млеко, за која се смета дека е резултат на супстанции во мајчиното млеко кои ги спречуваат ензимите на црниот дроб ефикасно да го отстрануваат билирубинот. Ова се јавува кај 5 % од доенчињата и е знак за здравствените работници внимателно да ги следат сите идни браќа и сестри.

Други работи можат да предизвикаат жолтица кај новороденчиња, вклучувајќи проблеми што создаваат повеќе билирубин – како што се модринки или крвавење што уништува повеќе црвени крвни зрнца. Исто така, постојат проблеми со црниот дроб или цревата што можат да се мешаат во собирањето на билирубинот и неговото отстранување од телото. Инфекции, наследни крвни нарушувања и биохемиски и метаболички заболувања, исто така, можат да го зголемат билирубинот кај доенчињата – сепак, овие последни неколку појави се ретки.

Проблеми предизвикани од жолтица

Жолтицата е обично безопасна. Во ретки случаи може да доведе до билирубинска енцефалопатија, исто така наречена керниктерус. Оваа форма на тешка хипербилирубинемија е ретка невролошка состојба што се јавува кога нивоата на билирубин стануваат превисоки и се движат надвор од крвта и во мозочното ткиво на бебето, предизвикувајќи неповратно оштетување на мозокот. Приближно половина од бебињата што страдаат од керниктерус не преживуваат – оние што страдаат од керниктерус исто така имаат доживотни проблеми со слухот, говорот и движењето.

Други ретки, но сериозни несакани ефекти од премногу билирубин во крвотокот на бебето се церебрална парализа и глувост. Здравствените работници ја сфаќаат жолтицата многу сериозно и ја третираат на нивоа далеку под количината на билирубин што ги предизвикува овие сериозни невролошки проблеми.

Пред вашето бебе да ја напушти болницата, нивото на билирубин може да се провери неколку пати, по потреба, за да се утврди колку брзо се зголемува нивото во крвта на бебето. Ако вашиот лекар ве замоли да го донесете бебето откако ќе се вратите дома за повторно да го проверите нивото на билирубин, апсолутно е важно да го направите тоа.

Како се третира жолтицата?

Жолтицата може да ги направи бебињата поспани и да се хранат помалку, но одржувањето на бебето добро нахрането и хидрирано е голем дел од третманот за жолтица. Освен зголеменото доење, најчестиот третман за жолтица е преку сини фототерапевтски светла, кои му помагаат на телото на бебето да го разгради и елиминира билирубинот од кожата.

Со третманот со фототерапија, добра идеја е да се следи бројот на влажни пелени и столици секој ден. Вашето бебе може да има почести или водени столици, и важно е чувствителната кожа на бебето да се одржува чиста и сува. Менувањето на пелените може да се прави додека светлата се вклучени.

Продолжете со доење, но бидете внимателни и ограничете го времето поминато надвор од светлосната терапија за да спречите повторно зголемување на нивоата на билирубин. Следете ги препораките на вашиот лекар во врска со тоа колку долго бебето треба да прима светлосна терапија и закажете ги сите прегледи за повторни проверки и тестирања што можеби ќе бидат потребни.

Доколку се појави прекумерна жолтица од мајчини антитела што влегле во системот на бебето, на бебето може да му се даде протеин наречен имуноглобулин (IVIG) интравенозно, за да се намалат нивоата на овие мајчини антитела.

Во ретки случаи кога жолтицата не реагира на други третмани, на бебето можеби ќе му треба трансфузија каде што дел од неговиот крвен волумен се разменува со свежа крв, за брзо да се намали нивото на билирубин.

Справување со жолтицата

Секое новороденче доживува одредено ниво на жолтица, а зголемениот билирубин и жолтицата се дел од природниот премин на новороденчето од утробата во светот. Секогаш кога мислите дека вашето бебе „изгледа жолто“ или нешто ви изгледа малку необично, побарајте да се тестира нивото на билирубин на бебето.

Не плашете се да поставувате прашања и знајте дека медицинските сестри што се грижат за вас ќе ве поддржат на секој чекор од патот.

Автор: Мишел Савин

Извор