На конференцијата организирана од Фондацијата „Новак Ѓоковиќ“ на почетокот од мај годинава, насловена „Родителски перспективи: чувства и јасни граници“, меѓу предавачите беше и Јелена Холцер, едукатор, основач на Школата за родители и педагог.
Јелена зборуваше за тинејџерските години, а фокусот на нејзиното предавање беше како да го зачуваме односот со нашите деца во тој турбулентен период, нагласувајќи дека тоа е нашата најважна задача, иако повеќето родители се стремат да воспостават ред и дисциплина.
Тоа, се разбира, не значи дека редот не треба да постои и дека треба да се откажете од него, туку само дека е исклучително важно да се постават приоритети за да не го загрозат нашиот однос со детето.
Кога децата се однесуваат лошо, кога се дрски, не соработуваат, повеќето родители размислуваат каква казна да применат за да го подобрат тоа однесување. Затоа што веќе многу пати ги имаа одржано лекциите и тоа не помогнало. Останаа само казни, но и тие како да не функционираат. Тогаш, каде е решението?
– Многу би сакала родителите кои често се во конфликт со своите деца да не размислуваат за тоа каква казна би можеле да применат за да функционира, туку да се запрашаат како можат да го подобрат својот однос со своето дете. Само со размислување на тој начин постигнувате многу добро. Сетете се дали вашето дете прооди на 10 месеци, на една година, на 18 месеци… Важно прооди. Денес, кога е тинејџер, тоа воопшто не е важно. Што добило едно дете по математика денес можеби е важно во моментот, но таа оценка ќе помине и наскоро нема да биде важно. Се сеќавате ли што имавте во седмо одделение по географија? Не се сеќавате. Затоа што веќе не е важно. А ако упорно сме фокусирани да го казниме детето и да го научиме да биде паметно, го губиме односот со тоа дете. А во тинејџерскиот период кога експериментираат, таа врска ни е поскапоцена од која било оценка – вели Јелена Холцер.
Таа додава дека периодот на адолесценција секако се совпаѓа со периодот кога децата пробуваат нови работи, па дури и експериментираат со цигари, алкохол, па дури и опијати. Тука започнуваат првите чувства на заљубување, а може да се случи и првото сексуално искуство. Затоа, истакнува Холцер, исклучително е важно да се занимаваме со детето, да ја гледаме пошироката слика, а не да сме фокусирани на успехот и достигнувањата и тој еден момент во неговиот развој.
– Денеска, денешното доцнење на час, денешната оценка не треба да бидат суштина, туку треба да гледаме многу пошироко. Вие сте родители на тоа дете цел живот, не само денес. Еве еден пример. Вашата ќерка тинејџерка се враќа од ноќно излегување. Таа доцни, не се јавила, а вие сте ѝ се јавиле 100 пати. Таа конечно доаѓа и која е вашата прва реакција? Најчесто родителите почнуваат гласно да викаат: Каде беше досега!? Дали знаеш колку е часот!? Зошто не се јави!? Сега воопшто не ти верувам и нема да излезеш никаде додека живееш овде!… Тоа е првата реакција. И колку и да сте во право, кога ѝ викате на тинејџерката, таа има две опции. Едната е да почне да се брани, па и самата да почне да вика, а другата е да се повлече и да молчи. А ако се повлече и молчи, мислите дека тоа е гаранција дека утре нема да се случи истото? Дали ќе го почитува договорот? Сигурно не – објаснува Холцер и веднаш одговара на прашањето што сигурно му паѓа на памет на секој родител: А што да правам тогаш?
Додека чекате детето да се врати, Јелена Холцер ви предлага да се обидете да се запрашате што точно се случува во вас, која е вашата автентична емоција во тие минути или часови. Дали така реагирате затоа што мислите дека нешто ѝ се случило? Дали е безбедно? И тогаш од таа позиција, од тие емоции, кога ќе се појави, нема да ѝ врескате и нема да ја казните што не одговара.
– Наместо тоа, ќе речете: „Бев многу загрижен дека нешто ти се случило! Многу ми е драго што те гледам и што си добро!“ Размислете. Во таа реакција имаме добар однос и таа подобро разбира како се чувствуваме и како придонела за тоа. Сигурна сум дека со таа реакција ги зголемуваме шансите следниот пат да се јави ако не дојде навреме, бидејќи знае дека не сте лути, туку само загрижени – објаснува Јелена Холцер.
912