Крајната цел на родителството е да ги обучиме децата да живеат без нас. Ние треба да можеме да одиме кај нив на ручек во недела, а не постојано да доаѓаат кај нас.

– Од раѓање до четиригодишна возраст, најважната задача на родителите е да му помогнат на детето да ги усвои хигиенските навики, навиките за спиење, навиките во исхраната итн. Токму во оваа област има многу грешки што ги прават родителите – вели д-р Влајко Пановиќ, клинички психијатар.

Детето што доаѓа на свет има физиолошка програма за потребата од храна. Има родители и баби и дедовци кои мислат дека прават добро за детето, па го условуваат со ако – тогаш: „Ако јадеш, ќе го добиеш ова“. Тоа е голема грешка. На таа возраст детето брзо учи. И за седум дена добивате бумеранг: ќе – ако. „Ќе јадам ако ми дадеш“, „ќе јадам ако ми дозволиш“.

– Уште една работа – никогаш, никогаш не прашувајте ги децата што ќе јадат. Додека не станат полнолетни, мора да им го обезбедите на вашите деца она што ќе го развие нивниот потенцијал. Тоа е ваша задача. Ако не го препознаеме навреме, создаваме голем проблем. Кај децата присилуваме различни ритуали – им пуштаме цртани, им покажуваме авиони само за да ги натераме да отворат уста да јадат.

Спонтаноста е она што им недостига на многу луѓе. Таа е носител на радоста. Современиот човек не е спонтан, тој е програмиран. Брзаме, несигурни сме, се стремиме кон автентичност, особено младите родители со своето прво дете. Кога ќе се појави првата температура, родителите тоа го доживуваат како трагедија – вели д-р Пановиќ.

Тој додава дека авторитетот не ја задушува слободата на децата. Здравиот авторитет им помага на децата да дишат. Но, авторитетот не се стекнува од раѓање. Се усвојува само со пример.

– Ако им понудиме на децата да изберат што ќе јадат, добиваме зона на конфликт од која не можеме да излеземе. Ако ги прашате децата што ќе јадат, тие најчесто ќе го бараат тоа што не можете да им го дадете. Многу родители ми велат: „Не можам да го натерам да легне да спие“. Внимавајте на изразот: да го натерам. Тука веќе знаеме дека родителот паднал што се однесува до авторитетот. Децата се воспитуваат со добрина, трпение и личен пример. Лицемерно е однесување во семејството кога таткото му вели на синот: „Немој да пробаш алкохол“, а потоа ѕвони на вратата, доаѓа кумот, па ракија, па пијачка. И тогаш кутрото дете гледа како таткото зборува едно, а прави друго. Нашите деца ќе нѐ имитираат нас, а не нашата приказна – вели д-р Пановиќ.

Докторот вели дека усогласеноста меѓу родителите е многу важна. Замислете дете во пубертет на кое таткото му забранува излез, а мајката му дозволува. Нормално дека детето ќе се сврти кон попустливиот родител, но истиот тој попустлив родител ќе биде отфрлен од детето цел живот.

Исто така, докторот советува да не го споредувате детето со другите деца. Сите сме различни. Исто така, не треба да се фаворизираат децата. Да речеме, кога помалото дете му зема работи на постарото, родителите обично му велат: „Остави го, мало е, ништо не знае“. Каква порака му испраќате на постарото дете? Дека повеќе го сакате малото.

Едно 9-годишно девојче еднаш ми рече: „Не сакам повеќе да бидам паметна, уморна сум од тоа да бидам секогаш паметна“. Преведено на денешен јазик, паметните се повлекуваат во ќошот, а вторите го водат орото. Значи, ако испратиме таква порака, помалото дете сфаќа дека многу работи му се дозволени. Ќе го бара и она што не е негово кога ќе игра во паркот.

Што да се прави во тие ситуации?

Треба да му го кажеме следното: „Никако не смееш да земеш играчка ако не ти се дозволи“. Ова го постигнуваме ако користиме личен пример за молам, благодарам, извини. Значи, знам дека не ми одговара, но те молам дај ми го. Свесен сум дека ми правиш услуга и ќе ти бидам благодарен. А ако помладиот ги украде играчките, а вие тоа го одобрувате, поттикнувате агресија, па постариот ќе го удри помладиот кога ќе има шанса и слично.

Вратете го достоинството на семејството

Треба да го вратиме достоинството на семејството како заедница каде што улогите се правилно распределени, а не она што го имаме денес, два вида улоги во семејството – едни се магариња, други се паразити. Треба да ги оспособите децата, да ги научите да појадуваат, да го наместат креветот, а не „остави го да поспие уште малку, кога веќе ние се мачиме не мора и тој“. И потоа станува „Кој ќе се ожени со тебе, не знаеш ни кафе да свариш“.

Треба да го вратиме достоинството во семејството, каде што детето треба да се врати по напорниот ден знаејќи дека ќе најде прибежиште, дека нема да биде изиграно и отфрлено – посочува д-р Пановиќ.

Извор