Љубомората помеѓу постарото и помладото дете е доста честа појава во семејствата, особено кога има промени во семејната динамика. На пример, кога ќе се роди помладо дете, постарото дете може да чувствува дека го губи вниманието, љубовта и привилегиите што ги имало како единствено дете. Ваквите чувства можат да предизвикаат љубомора, а понекогаш и соперништво меѓу браќа и сестри. Тие, исто така, можат да предизвикаат натпревари за внимание, каде што постарото дете се обидува да се истакне или да му го привлече вниманието на родителот на различни начини, понекогаш дури и преку негативно однесување. Тука е важно да се истакне дека детето не е „грубо“, туку дека тоа е негов начин на враќање на претходната состојба што била изгубена и дека тоа го прави на начин што само нему му е познат во тој момент.

Еве неколку причини зошто постарото дете може да биде љубоморно на помладото:

Поделба на вниманието: Постарото дете може да се чувствува запоставено бидејќи родителите сега се повеќе фокусирани на помладото дете, на кое му е потребно повеќе внимание и грижа, особено во првите години од животот.
Страв од губење на љубовта: Постарото дете може да се плаши дека повеќе нема да биде сакано, или дека љубовта на неговите родители ќе биде споделена со помладото дете, што може да предизвика чувство на несигурност.
Доверба и сигурност: Помалото дете, поради неговата зависност, често е во центарот на вниманието. Постаро дете може да ја доживее оваа промена како закана за неговото место во семејството и може да развие чувство на љубомора.
Менување на улогите: Кога помладо дете ќе влезе во семејството, постарото дете може да стане свесно дека неговата улога се менува. Затоа, може да се чувствува како повеќе да не е „посебно“ или дека повеќе нема привилегија да биде единствено или најстаро дете.

Како треба родителот да се справи со љубомората на постарото дете кон помладото?

Покажете внимание и љубов кон секое дете: Иако помладото дете може да биде во центарот на вниманието поради неговите потреби, важно е да се осигурите дека постарото дете сè уште ја чувствува вашата љубов и внимание. Посветете време на секое дете поединечно.
Поттикнувајте блискост меѓу нив: Обидете се да создадете можности постарото и помладото дете да поминуваат време заедно и да развијат меѓусебна врска. Игрите и заедничките активности можат да им помогнат да се зближат.
Разговарајте за чувствата: Помага ако му дозволите на вашето постаро дете отворено да зборува за своите чувства и стравови, особено ако се чувствува љубоморно или запоставено.
Пофалете го и поддржете го постарото дете: Нагласете ги неговите доблести и достигнувања и дајте му можност да биде пример за помладото дете. Ова може да му помогне да се чувствува посебно и важно, и да сфати дека неговото место во семејството е сè уште сигурно.
Бидете трпеливи: Процесот на приспособување може да потрае, па затоа е важно да бидете трпеливи и да ги поддржувате децата.

Не секое дете покажува љубомора кон помладото дете, но тоа е честа појава. Реакциите на доаѓањето на новиот член во семејството можат да бидат различни, во зависност од многу фактори, како што се темпераментот на детето, разликата во годините, семејната динамика и родителскиот пристап.

Еве неколку фактори што можат да влијаат врз тоа дали постарото дете ќе биде љубоморно или не:

Темпераментот на детето: Некои деца природно имаат постабилен и пофлексибилен темперамент, па затоа можеби полесно ќе ги прифатат промените, додека други деца може да бидат почувствителни и потешко да ги толерираат промените во семејството. Децата што се посклони кон анксиозност или кои се поотпорни на промени, може да имаат поголема веројатност да развијат љубомора.
Разлика во возраста: Помалата разлика во возраста меѓу браќата и сестрите може да предизвика љубомора кај постарото дете, бидејќи децата на таа возраст се многу натпреварувачки настроени и имаат слични потреби за внимание. Од друга страна, големата разлика во годините може да значи дека постарото дете повеќе ужива во улогата на „постаро“ или „помошник“ и можеби нема да ја доживее љубомората на ист начин.
Подготовка за доаѓањето на новото дете: Доколку родителите го подготват постарото дете за доаѓањето на помладото дете навреме и внимателно, објаснувајќи му што ќе се случи и учејќи го како да се однесува кон новороденчето, постои поголема шанса постарото дете да не развие негативни емоции. Исто така, кога родителите му обрнуваат доволно внимание на постарото дете во овој период на промени, љубомората може да биде помалку изразена.
Родителски пристап и однесување: Ако родителите му посветат доволно љубов и внимание на постарото дете, правејќи го дел од процесот (на пример, давајќи му одговорности во однос на помладото дете), ова може да помогне во намалувањето на чувствата на љубомора. Од друга страна, ако постарото дете се чувствува запоставено или ако сите родителски ресурси се фокусирани само на новороденчето, љубомората може да биде поизразена.
Околина и семејна динамика: Понекогаш децата може да реагираат со љубомора не само поради самата промена, туку и поради семеен стрес, семејни несогласувања или други социјални фактори. На пример, ако родителите имаат проблем да ги балансираат своите улоги, тоа може да влијае врз однесувањето на постарото дете.

Не е правило дека љубомората се јавува помеѓу браќата и сестрите. Некои деца може да бидат многу спремни да го прифатат новиот член на семејството и да бидат среќни поради новата улога. Секое дете е уникатно, а неговиот одговор на промените во семејството зависи од многу различни фактори.

Автор: Ивана Жељковиќ – психолог

Извор