Дали бајките би постоеле да биле мајките живи? Да биле тука да одговорат на секое прашање и да ги сопрат клетвите?

Понекогаш мислам дека мајките постојат само за да одговараат на незгодните детски прашања. Познат ви е шаблонот: детето поставува прашање, мајката дава одговор, детето поставува прашање: зошто? И така до недоглед.

Истерајте го секој ден во барање правилни одговори. Ние сме сега во Дизниева фаза. Лазар веќе еден и пол месец никаде не оди без наметката од суперхерој – не е принц, туку Малифисент, а Калина одбива да носи панталони бидејќи „мамо, ниту една принцеза не носи панталони! Дали може и јас да бидам сирена кога ќе пораснам?“

Понекогаш ми се чини дека поминувам низ „Денот на мрмотот“, само на детски начин, ѝ велам на Ана. Ми се вртат пред очи „Заспаната убавица“ и „Кралот лав“. Не одат во градинка и само тоа би го гледале по цел ден, кога би можеле. Ана вели дека тоа е во ред. Подобро отколку глупави цртани или оние снимки на „Јутјуб“ каде што други деца играат, цртаат, се пресоблекуваат.

– Тоа ми изгледа како „Задруга“ за деца – ми пишува во порака и јас се сеќавам на тоа кога Калина ќе ме праша: чекај, чекај, а што е она? Кое? Она девојчето кое се шминка? Ништо, ништо.

Ги заобиколуваме „глупавите“ снимки, ако веќе мора да се погледне цртан филм, тогаш нека биде бајка или нешто што има прекрасна приказна. Така доаѓаме и до цртаниот „Горе!“ и куќата што лета со помош на балон.

– Мамо, каде е сега таа?
– Која таа? – прашувам задлабочена во читање.
– Па бабата.

Го кревам погледот и сфаќам: бабата во цртаниот починала. Што сега? Што да правам сега? Одиме како и секогаш – вистината.

– Бабата умрела, душо.
– Како умрела?
– Па така. Била стара, болна и умрела.

Не трепка и веќе ми е јасно што ќе праша следно: Зошто?

– Па така сите. Се раѓаме, растеме, растеме, пораснуваме и потоа почнуваме да старееме.
– И умираме?
– Умираме.
– А зошто умираме?

Зошто не ѝ пуштив „Задруга“ за деца?!

Некако се извлекувам од тој разговор и помислувам – добро е, ќе заборави, уште е мала, само што наполни 4 години. Можеби е уште рано за овој цртан. Но, девојчето уште истото попладне праша загледано во книга од бајка: „Мамо, има ли Бел мајка?“

Ме фаќа паника кога сфаќам – на корицата од книгите се нацртани принцези и секоја од нив е без мајка!

– Па…нема.
– А Ариел, исто нема? Снежана, Пепелашка?
Голтам кнедли и фрлам преколнувачки поглед кон мажот.

– Но, имаат татко. Додава тој од каучот.

– Аха – на момент се смирува Калина. – Но, мајка немаат? Никој нема мајка. Мајката умрела.

И веќе гледам, зад аголот демне малечко, а толку ѓаволско прашање: А зошто? Сопругот решава овој пат да го затвори разговорот со еден „утешителен“ одговор.

– Знаеш што? Тоа е само во бајките. Не е реално. Затоа и се викаат бајки.

– Бидејќи луѓето во реалниот живот не умираат воопшто – додавам иронично и помалку задоволно што не сум јас таа што мора да одговори.

Пребрзо се радувам.

– Мамо, а дали мајката на Снежана била добра?
– Да – кажувам внимателно.
– Зошто тогаш умрела?

И јас тука почнувам да се бунам, дали не постоеле лекови, лекари, не примале вакцини како нас, бла бла, а веќе ми е јасно дека ја промашив темата и едвај чекам да ѕвони за крај на часот, па да се извлечам.

– Зар таа не е малечка да поставува вакви прашања? – го прашувам мажот кога навечер ќе заспијат. Се сеќавам дека имав 6 години кога првпат слушнав за смртта. Сосетката од улицата почина и знам дека покрај мрачните и потиштени лица одеа 2 кратки реченици: Замина комшивката. Замина.

Тогаш не размислував за тоа што веќе никогаш нема да ја видам. Повеќе ме загрижуваше каде отишла. Во мрак, 100 проценти во мрак. Смртта мора да изгледа како темница во која нема ништо. Не смеев ниту да помислам да прашам некој возрасен зошто е тоа така, дали е така и дали баш сите, сите луѓе мора да умрат. Се случи да легнам да спијам и тие прашања да ме стигнат и да ме остават во целосен мрак. Па ќе се исплашев и потоа брзо ќе се скриев зад поведри мисли.

Денес, безмалку 30 години подоцна, и понатаму го правам истото.

Само што сега едно малечко „а зошто?“ повторно ме враќа во мракот.

– И што да одговорам, кога во секоја бајка фали по една мајка?
– Те тера да се запрашаш дали би им се случило нешто такво ако имале мајка – вели кумата.
– Да – велам отсутно додека ги гледам како си играат.
– Всушност, дури тука е јасно колку на тебе, на нас, почива целата иднина на нашите деца.
– Не ми помагаш воопшто – велам.

Почнувам да развивам филмови. Дали бајките би постоеле да биле мајките живи? Да биле тука да одговорат на секое прашање и да ги сопрат клетвите?

– Аха! Црвенкапа има мајка, па пак западнала во неволја! – си велам себеси победоносно. Има, но не ја слуша – спласнувам.

И таа Црвенкапа што ја изедува волкот во еден залак, па она сечење на стомакот, па силните отрови, па смртниот сон од 100 години, вештерките што јадат деца, а како врв на сето тоа – никаде нема мајка! За кого биле пишувани овие бајки?

А потоа сфаќам: баш за децата. За идните луѓе. За оние што допрва треба да научат дека овој свет не е секогаш убаво место, но и дека поради добрите дела, во добро место се претвора.

Нема таква „Задруга“ за деца што може на тоа да ги научи.

Само мајката се препотува кога ќе чуе: А зошто?

Автор: Србијанка Станковиќ

Извор



912

X