Јеспер Јул е дански семеен терапевт и едукатор со голема репутација низ целиот свет. Неговата книга „Вашето компетентно дете“ е еден од најпочитуваните светски водичи за родителство и светски бестселер. Ова е извадок од книгата „Како да се биде водач на глутница волци“ од Јеспер Јул.

Дали функционира строгиот, но праведен принцип?

-Долго време во минатото моќта на возрасните над децата се засноваше на неограничена слобода на изразување на моќта, а тоа често вклучуваше и деструктивни методи. Ваквиот авторитет кај децата предизвикувал страв и несигурност, а не доверба и почит. Стравот бил задржан со закана од физичко или психичко насилство. Друг начин да се воспостави контрола над детето е да се изразува љубов кон него на условен начин, во зависност од неговото однесување.

Некои родители или наставници, кои често се опишуваат како „строги, но фер и чесни“, успеаја да ја добијат почитта кај децата и младите, но повеќето од нив беа прилично немилосрдни и ја користеа својата моќ самоволно, најмногу за свои интереси. Таков беше редот и тоа воопшто не беше недостиг на љубов. Тоа всушност беше вообичаен начин на изразување љубов во семејствата, но и стилот на работа на воспитувачите во градинките и училиштата.
Потоа се случија две важни работи кои засекогаш ги променија тие стари обрасци на однесување.

Првиот беше антиавторитарното движење во западните општества, што ги наведе возрасните да го преиспитаат својот однос со децата. Вториот беше одлуката на жените да се оттргнат од нивната подредена улога на мажите и да ја преземат својата судбина во свои раце.

Важноста на личниот развој

Секое дете доаѓа на овој свет неоптоварено со социјалната и политичката историја на нивните родители и предци. Децата едноставно дозволуваат работите да се случат. Тие не го доведуваат во прашање нивното постоење или нивното право на живот. Откако влегоа во 21 век, имаше значителна промена во целите што воспитувачите почнаа да си ги поставуваат во работата со деца – наместо да се вклопат во група, тие почнаа да го поддржуваат нивниот личен развој.

Во училиштата, претежно во скандинавските земји, наместо автократски наредби, почнаа да пуштаат демократски корени. Секако, се создаде длабок јаз меѓу различните струи, па разни „експерти“ почнаа да зборуваат за „распад на семејството“, „хаос во училиштата“ и предвидуваа разни мрачни сценарија. И денес често ќе чувствуваме напади на носталгија кај луѓето кои ги споменуваат „старите добри времиња“ кога жените и децата „немаа право на глас“.

Да, лидерството никогаш нема да биде исто. Но, бидејќи сè уште ни е потребно, мора да работиме повторно да го откриеме. Водачите во денешното општество внимаваат да не го нарушат интегритетот на луѓето што треба да ги водат, како и нивниот интегритет. Секој е важен. Ова е предизвикот со кој се соочуваат современите родители и наставници. Тие се вистински пионери и треба да се поздравуваат секој ден што го продолжуваат овој процес со целосна посветеност.
Можеби нивниот придонес и искуство психолошки ќе го доведат човештвото на истото ниво на кое веќе е – технолошки и економски.

Учете од децата и не заборавајте да бидете своја личност

Веќе реков дека најважниот услов во овој процес на трансформација на лидерството е личниот авторитет. Само тој може да го замени авторитетот врз основа на улогата што ја зазема личноста во групата или општеството. Личниот авторитет е изграден на самопочит, самоспознание, самодоверба и способност сериозно да ги сфатите сопствените вредности и граници, но без претерување. На тоа треба да се додаде и способноста да ги сфаќате другите луѓе сериозно, да ги почитувате и да сочувствувате со нив. Сето ова не е лесно.

Зошто е ова толку тешко за многумина од нас? Ми се чини дека постојат три причини: прво, повеќето од нас се воспитани да се приспособат и да станат како другите, заборавајќи ја сопствената личност; второ, жените особено се плашат да не бидат етикетирани како егоцентрични; а третата причина е видливото отсуство на јасни обрасци. Повеќето од нас беа воспитани од родители и наставници на кои не им беше грижа кои сме, па затоа не го откривме тоа сами. Ова значи дека сме соочени со предизвикот да ги практикуваме особините на личноста кои не биле ценети во нашите семејства или училишта. Сепак, овие напори се исплатат за нашите деца – и ние ќе имаме корист од тоа.

Добрата вест е дека сето ова е остварливо и дека нашите животи, нашата работа и нашите односи ќе имаат корист од тоа. Секогаш можеме да учиме од и со нашите деца – заклучил Јул.

Извор



912

X