Многу млади жени не ги знаат некои од најосновните работи за нивниот биолошки капацитет да раѓаат. Ова не важи првенствено за необразованите жени – напротив, образованите жени се еднакво, ако не и повеќе, склони кон некои заблуди. Еден американски репродуктивен ендокринолог го објаснил тоа вака:
„Како репродуктивен ендокринолог, сретнав безброј лекарки на кои им беше потребна помош за да останат бремени и кои беа шокирани што најдобрите денови на нивната биолошка плодност се долго зад нив, а бројот и квалитетот на нивните јајце-клетки одамна се намалиле. Користењето донаторски клетки од многу помлади жени е, во тој момент, единственото решение за многумина.
Во 2002 година, кога Американското здружение за репродуктивна медицина се обидело да спроведе едукативна кампања за овие прашања, наишло на големи реакции во јавноста, па кампањата била откажана.
Затоа, привлечете им го вниманието на вашите ќерки на два елементи.
Прво, женската плодност опаѓа многу брзо. Претежно сите разбираме и знаеме дека женската плодност има свој рок на траење и дека колку е постара жената, толку потешко ќе биде да остане бремена и да роди здраво дете. Меѓутоа, она што не е толку добро познато и јасно – и тоа е многу важно – е дека падот на плодноста кај жената се случува одеднаш. Нешто слично на ова:
Направени се многу археолошки/антрополошки истражувања на популации од времето пред постоењето на модерната контрацепција. Во овие студии се покажало дека просечната возраст на мајката во моментот на раѓањето на последното дете е помеѓу 39 и 42 години. Тоа значи, во просек, некаква биолошка граница, а тоа се случува околу 10 години пред менопаузата. Тоа значи дека за просечна жена, последниот „воз“ кој по природен пат ќе стане мајка е околу таа возраст.
Да – природно! Но, сега медицината толку многу напредна, што овој период е многу подолг! Впрочем, зарем не читаме секој ден за жени кои станале мајки на 50 или 60 години? Можеби тоа е малку претерано, но ако медицината може да го постигне тоа кај 60-годишна жена, тогаш сигурно не е проблем тоа да се направи, да речеме, кај 44-годишна жена? Се добива впечаток дека деновиве и онака сите користат вештачко оплодување.
Ова е втората многу опасна забуна на која треба да им го привлечете вниманието на ќерките, братучетките, пријателите и сите жени што планираат да имаат деца во иднина. Тука повторно имаме графикон кој е многу сличен на претходниот:
Веројатноста дека жена на возраст меѓу 43 и 44 години ќе роди живо дете во еден ин витро циклус е 4%. Дури и за жени меѓу 38 и 40 години, а тоа не значи стари жени, туку само малку постари од фамозните 35 години, веројатноста е само 19%.
Се разбира, можете да поминете низ неколку циклуси, но дури и ако претпоставиме дека исходите од циклусот се независни (што не се), чисто математички, на жената на возраст од 38 до 40 години ѝ требаат 4 обиди за да има 56% веројатност да биде успешна барем еднаш. Значи, далеку од сигурно, по дури 4 обиди.
За што станува збор? Станува збор за тоа дека ин витро оплодувањето е медицинска процедура која може многу да им помогне на паровите со специфични проблеми (јајцеводи, машка неплодност), но многу малку може да направи на полето на репродуктивното стареење и намалувањето на бројот на јајце-клетки. Помошта овде се состои во екстремна хормонална стимулација на јајчниците со цел да се регрутираат што е можно повеќе клетки во еден циклус – наместо оној што созрева нормално – со цел да се направат што е можно повеќе ембриони и меѓу нив да се најде еден без очигледна хромозомска грешка. Ако размислите за овој механизам, сфаќате дека тој не е ефикасно решение за проблемот со стареењето, како што потврдуваат резултатите. Ако јајце-клетките, како резултат на стареењето, се неисправни и со низок број, тоа не може да го реши никаквото количество на хормони, а циклусот лесно може да заврши без употребливи ембриони. Значи, прилично слаба помош и тоа без да се земат предвид ризиците од хормонална стимулација и операција, време, вознемиреност, разочарување и паника, а да не зборуваме за материјални трошоци.
Тогаш што е со оние жени кои стануваат мајки во подоцнежните години? Па, како што спомена претходно репродуктивниот ендокринолог, тие користеле јајца од многу помлади жени. Затоа, нивните деца не го носат нивниот генетски материјал. Можеби не е крај на светот, но дефинитивно не е нешто што многумина од нас го посакуваат или планираат за себе.
Патем, имав луда среќа што бев далеку над просекот во оваа димензија, исто како и мајка ми и нејзината мајка пред тоа. Иако дипломирав на два факултета и докторирав и објавував научни трудови и знаев и пишував секакви работи, ова за што пишувам сега ми стана јасно дури кога бев повозрасна и тоа знаење веќе не можеше да ми помогне. Затоа веќе почнав да им го привлекувам вниманието на моите ќерки – дека не треба да се потпираат на семејната историја или да претпоставуваат дека ќе имаат слични резултати како мене. Истото им го препорачувам на моите читатели.
Автор: Жељка Бутуровиќ
912