Сите знаеме колку е понекогаш тешко да се поддржи детето во учењето, особено кога ќе забележиме дека нешто на полето на работните навики почнало да се менува. Сепак, она што е тешко не е и невозможно. Овој текст дава неколку насоки за тоа како можеме да му помогнеме на детето да го организира учењето.
Јасни цели (и пред сѐ ЛИЧНИ)
За да почне да се организира во учењето, потребно е да има јасно дефинирани цели. На децата им е тешко да започнат некоја активност (особено долгорочна) ако не ја согледаат нејзината цел и што треба да постигнат. За да ви биде полесно вам и на децата, обидете се заедно да поставите приоритети на неколку нивоа. За почеток, тоа може да биде еден или два неделни и месечни приоритети. Подоцна, можете да ги дефинирате дневните приоритети преку заеднички договор. Истото важи и за целите. Определете кои би можеле да бидат вашите дневни, неделни и месечни цели.
Важно е целите да ги имаат овие карактеристики:
-Доволно конкретни и јасни: доволно конкретни и ако е можно, запишани, за да може детето недвосмислено да разбере што тие значат и да ги следи секој ден.
-Мерливо: доволно значајно за да содржи барем некои квантитативни карактеристики за детето да може да размисли дали и до кој степен е постигната целта. На пример: Кога е време за учење? Колку трае тој период од денот? Колку задачи да се прават неделно?
-Достижни: за да може детето да ги постигне своите цели, тие треба да бидат во согласност со неговите способности и други лични карактеристики.
-Реални за детето: доволно усогласени со реалноста и ненаметнати однадвор (предлогот е во ред, но не и да има директно наметнување). Тоа значи дека овие цели се лични, во согласност со потребите на детето и условите што ги има за учење. На пример, прашајте го детето: Колку време можеш да потрошиш на лекција? Колку задачи мислиш дека се доволни за таа процена?
-Тајминг: Секоја цел треба да има краен рок за и вие и вашето дете да имате увид во напредокот до одредена точка.
Работна атмосфера (не само биро)
Повеќето од нас кога ќе се спомене работен простор помислуваат на чисто биро и удобен стол. Сепак, тоа не е поентата на „работен простор“ за дете. На детето му треба атмосфера за учење, а не за осум часа работење на работното место. Потребна е работна атмосфера. Тоа значи дека треба да има паралелни слободи и ограничувања. Дополнително, тоа значи дека детето може да има простор за пишување во своето видно поле (бела табла или поголем формат на бела хартија залепена околу масата или над неа). Таму може да ги запише своите мисли или чувства додека учи, но и некои прашања или идеи доколку се појават. Има простор и за цели. Еден од начините да се заложи детето да ги постигне целите споменати погоре е да ги запише. Пишаната трага е материјална трага, а не само ветување или желба. На тој начин, секогаш кога ќе погледне во својот работен простор, ќе може да ги погледне своите цели и да го следи својот напредок. Може да биде дури и забавно бидејќи е слично на видеоигрите (нивоата се поминуваат, се собираат поени, се добива награда по секое ниво итн.).
Без осуда (златно правило)
Се учи и организацијата за учење. Бидете трпеливи, спремни за падови и незадоволство и обидете се да не судите. Тоа што детето веднаш се согласува со сите предлози и усвојува нови начини на организирање на учењето е повеќе исклучок отколку правило. Организирањето на учењето доаѓа полека и постепено бидејќи таа акција е непријатна и бара самодисциплина. Потребна е одредена зрелост за детето да усвои и навистина да изгради работни навики. Ова објективно не е воопшто лесно. Значи, ако видите мала промена, трошка волја за промена, тоа е голема работа и напредок. Потоа дајте му поддршка за да остане така. Меѓутоа, доколку забележите дека детето долго време е демотивирано и со месеци или години не може да изгради работни навики, во ред е да се обратите за помош кај психолог или друг експерт. Не сте сами. Напротив.
Автор: Тамара Костиќ, психолог и советник за учење
912