Јелена Димитриевска, дефектолог

Јелена Димитриевска, дефектолог

jelena.gjinoska@hotmail.com

Повеќе од авторот

Доколку почнете да им читате на вашите деца, голема е веројатноста да поставуваат прашања и да учат за светот околу себе

Аутизмот е нарушување на невролошкиот развој кое се одликува со намалена способност за социјализација и комуникација и со ограничено и повторливо однесување. Децата со аутизам имаат проблем да разберат што мислат и чувствуваат другите луѓе. Ова им го отежнува изразувањето, со зборови или преку гестови, изрази на лицето и допир.

Аутизмот може да претставува широк спектар на предизвици, особено кога станува збор за учење. Иако аутизмот не влијае секогаш врз способноста на детето за учење, честопати влијае врз начинот на кој детето учи. И тоа може да биде особено важно да се знае кога е време да се научи детето со аутизам да чита.

Децата со аутизам може да го разберат просечно или натпросечно пишаното. Обично подобри се во идентификување зборови отколку во разбирање на она што го прочитале. Ова е така затоа што разбирањето е повеќе апстрактна вештина. Се потпира на чувствителноста на читателот кон структурата на приказната, да се дојде до заклучоци и да се користи претходното знаење за темата за да има смисла текстот.

Децата со аутизам може да покажат повторливо однесување, да се фокусираат на мали детали и немаат можност да „читаат меѓу редови“. Ова значи дека фигуративниот јазик со кој се среќаваат за време на читањето може да го сфатат буквално и може да има тешкотии да гледаат текст на глобално ниво со цел да ја сфатат основата или да ја идентификуваат целта на авторот во пишувањето. Не се секогаш во можност да пристапат на семантичкото значење на ист начин. Тие можат да имаат проблеми со визуализирање на дејството и разбирање на социјалните интеракции врз кои се потпираат многу приказни. Суптилните навестувања оставени од авторот може лесно да ги пропуштат или одредени детали може да го привлечат сето внимание на детето, така што остатокот од текстот да не е целосно обработен.

Како да им се помогне?

Аутизмот се нарекува нарушување на спектарот поради широк спектар на симптоми што индивидуите можат да ги имаат. Поради оваа причина, важно е да се истражат различни интервенции ако една стратегија за подобрување на разбирањето е неефикасна.

Започнете со аудиокниги или книги што содржат слики. Некои деца со аутизам најдобро учат преку звук, додека други имаат тенденција да бидат силни ученици за визуелно учење. Искористете го ова со слушање аудиокниги во автомобилот или на домашно стерео или читање книги со слики кои јасно покажуваат акција и наративна прогресија. Почнете заедно уште од рана возраст. Колку побрзо ќе почнете да му читате на вашето дете, толку подобро, бидејќи поттикнувањето љубов кон книгите ќе му отвори еден нов свет на можности.

Почнете со раскажување на текстот по секое читање, дури и ако детето изгледа незаинтересирано.

Изберете материјал од нивниот омилен предмет. Некои деца имаат голем интерес за одредени тематски области, па затоа обидете се да им обезбедите материјал што ја задоволува нивната жед за знаење. Секоја практика за разбирање на читањето е корисна дури и ако тоа значи дека тие прочитале неколку книги на истата тема.

Покажете им на децата како да истражуваат на интернет, да читаат материјали од интернет и да пристапуваат до дигитални книги. Помогнете им на учениците да активираат претходно знаење со цел да го поврзат читањето со концептите за кои веќе се запознаени.

Научете ги децата со аутизам да следат со разбирање како што читаат. Покажете им како да препрочитаат заборавени информации. Може да се подвлече текстот со боичка или молив.

Некои деца имаат многу кратко внимание кога се чита или кога читаат. Обидете се да читате во кратки периоди, означувајќи и именувајќи ги предметите како што читате.

Ако вашето дете сака рутини во текот на денот, обидете се да ја прочитате неговата омилена книга во одреден дел во денот. На пример, читањето може да го почнувате пред спиење.

Позајмете книги од библиотеката во кои има фотографии и цртежи на бебиња и лица на луѓето. Ова може да му помогне на вашето дете да препознае емоции. Прочитајте ја истата приказна повторно и повторно.

Зборувајте за сликите и прочитајте го текстот.

Прочитајте книги во кои има многу повторување на фрази.

Пронајдете и книги со рими. Нежно плескајте со рацете и помогнете му на вашето дете да плеска со рацете во ритамот.

Бидете креативни, вие го знаете вашето дете подобро од кој било. Користете награди, користете пофалби, покренете ја самодовербата на вашето дете по секој разбран збор, по секоја прочитана приказна.

Заедничкото споделување книги може да биде добар начин да се поврзете со вашето дете. Читањето исто така помага во развој на јазикот и вештини за слушање. Да се има аутизам влијае врз начинот на кој вашето дете реагира на ситуации и луѓе и како тоа гледа на светот околу себе. Децата со аутизам често имаат проблеми со контакт со очите и ги споделуваат своите мисли со зборови или гестови.

Секојпат кога ќе му прочитате на вашето дете одредена приказна или книга, му помагате на неговиот мозок да се развие.

Доколку почнете да им читате на вашите деца, голема е веројатноста да поставуваат прашања и да учат за светот околу себе. Значи – сте го засадиле семето на читање што ќе остане со вашето дете во текот на целиот живот.



912

X