Омега-3 масните киселини се неопходна состојка за правилен развој на плодот во мајчината утроба. Тие се многу важни за развојот и работата на мозокот на детето, за острината на видот и се незаменливи за правилен развој на когнитивните функции.

Омега-3 масните киселини поволно влијаат врз здравјето на срцето и крвните садови, како и врз добриот имунитет. Припаѓаат на групата есенцијални масни киселини бидејќи организмот не може сам да ги произведе, па затоа мора да се внесуваат преку исхраната или преку суплементи ако во храната ги нема во доволна количина.

Когнитивните способности ги опфаќаат вниманието на детето, паметењето, размислувањето, учењето, јазикот, решавањето проблеми и начинот на кој го разбира светот околу себе. Тие имаат големо влијание врз детскиот развој и секојдневното функционирање. Затоа е важно детето да внесува доволно есенцијални омега-3 масни киселини, особено докозахексаенската киселина (DHA), која е клучна за правилен раст и развој на мозокот од најрана возраст.

Намирниците богати со омега-3 масни киселини не се доволно застапени во нашата исхрана (како што се јаткасти плодови, масна риба – лосос, скуша, туна, рибино масло, масло од крил и алги). Поради нивното позитивно дејство врз развојот на мозокот на бебето во текот на бременоста и првите три години од животот, тие мора да се додадат преку суплементација.

Развој на когнитивните способности и последици од дисбаланс на омега-3 и омега-6 масни киселини

Различни нарушувања во детството (како што се нарушувања од аутистичниот спектар, анксиозни и биполарни нарушувања, како и понизок степен на интелигенција) може да бидат поврзани со недоволно развиени когнитивни способности. Врз нивниот развој влијаат пренатални, перинатални и постнатални фактори. Внесот на омега-3 масни киселини има огромно значење во првите три години од животот поради интензивниот раст и развој на мозокот, видот, говорот и сите когнитивни функции. Недостигот на овие киселини во овој период доведува до ослабен развој на когнитивните функции.

Когнитивните способности се менуваат во текот на животот, во согласност со развојот и созревањето на мозокот. Постојат делови на мозокот кои се особено чувствителни на недостиг на докозахексаенска киселина во текот на развојот. Затоа е исклучително важно да се одржува соодветен состав на омега-3 масните киселини во мозокот за време на бременоста, развојот и детството. DHA е важна за оптимално невролошко здравје во текот на целиот живот, а особено за развојот на когнитивните функции во првите три години од детството.

Современиот начин на исхрана содржи многу повеќе омега-6 масни киселини (присутни во растителните масла и преработената храна), додека внесот на омега-3 е често недоволен. Тоа ја нарушува рамнотежата меѓу овие масти, што може негативно да влијае врз развојот на мозокот и когнитивните способности на детето. Оптималниот однос помеѓу омега-6 и омега-3 треба да биде до 2:1, додека во модерната исхрана тој однос често достигнува и до 25:1 во корист на омега-6. Затоа е важно да се зголеми внесот на омега-3 преку исхраната и суплементацијата.

Односот во корист на омега-3 може да се подобри со соодветна суплементација од раѓање до третата година, кога потребите се најголеми.

Препорачани вредности на внес според возраста

Просечниот внес на омега-3 масни киселини е значително понизок од препорачаните вредности, особено во земјите каде што не се јаде доволно риба. Препораките за дневен внес се следни:

од раѓање до 3 години: 100 мг дневно;
од 4 до 6 години: 150-200 мг дневно;
од 6 до 10 години: 200-250 мг дневно;
од 10 години и за возрасни: 250–500 мг дневно;

Извор