Не е лесно да се биде родител на дете од предучилишна возраст бидејќи тие често се непредвидливи. Во еден момент бараат наклонетост и прегратка од вас, а во следниот фрлаат храна затоа што не им се допаѓа како сте ја сервирале. Значи, тие минуваат низ различни фази во кои нивното однесување не е она што го сакаат нивните родители и често се карактеризираат како груби, некултурни и тешки.
Иако не е лесно да се справите со ваквите однесувања, тие често можат да бидат знак на интелигенција. Психолозите и експертите за развој на децата нагласуваат дека оваа посебна предучилишна возраст е клучна за развојот на мозокот, автономијата и социјалната свест. Во овој период децата ги тестираат границите, не од лоши намери, туку затоа што учат како функционира светот. Еве осум вообичаени однесувања што им создаваат главоболки на родителите, но всушност се знаци на интелигенција и здрав развој:
Постојано вели „не“
Не е лесно за родителите да се справат со дете кое вели „не“ на сè. На прв поглед, ова може да изгледа како чин на бунт, на тврдоглавост, но всушност покажува дека вашето дете има своја волја, што е знак за здрав развој. Со тоа што вели „не“, вашето дете разбира дека е посебна индивидуа од вас, што во развојната психологија се нарекува индивидуализација.
Совет: Потврдете ја неговата желба за автономија, а потоа преформулирајте го прашањето: „Не сакаш ли да ги облечеш чевлите? Добро, дали сакаш да носиш црвено или сино?“
Одбива да ги следи упатствата
Кога вашето дете одбива да ги собере играчките или одложува да си легне, веројатно се однесува како да ви пркоси. Сепак, на овој начин практикува донесување одлуки и самопотврдување. Одбивањето на мало дете да ги следи наредбите често доаѓа од желбата да демонстрира независност. Според д-р Лаура Маркам, клинички психолог и експерт за родителство, ова однесување покажува дека вашето дете почнува критички да размислува за своите избори.
Прашува „зошто“ по сто пати на ден
Непопустливото поставување прашања може да го тестира трпението на секој родител, особено кога е 15. „зошто“ по ред. Но, ова однесување е всушност скриена когнитивна супермоќ.
Всушност, љубопитноста е еден од најсигурните знаци на интелигенција. Кога вашето дете ве бомбардира со прашања „зошто“, тоа не го прави за да ви додева – тоа се вклучува во рано научно размислување. Се обидува да разбере причини, низи и социјални правила. Децата кои поставуваат многу прашања честопати растат во критички и независни мислители.
Ве игнорира кога е фокусирано на нешто
Разбирливо е родителите да мислат дека нивното дете намерно ги игнорира кога разговараат со него додека си игра или е заинтересирано за нешто. Меѓутоа, ако вашето дете е длабоко фокусирано на коцките и не гледа нагоре кога го викате по име, можеби покажува напреден распон на внимание. Според една студија од Универзитетот во Вашингтон, малите деца кои покажуваат високо ниво на концентрација рано во животот честопати постигнуваат подобри академски резултати подоцна во животот.
Ги имитира возрасните, дури и кога е непријатно
Вашето дете повторува пцост што сте ја кажале во сообраќајот или инсистира да ви помогне да готвите, дури и ако тоа трае трипати подолго од вообичаеното. Понекогаш може да изгледа како да го прави тоа намерно. Сепак, имитацијата е камен-темелник на когнитивниот развој. Детето го набљудува и апсорбира однесувањето на возрасните за да ги разбере општествените улоги и задачи. Така се градат невронски врски што го обликуваат идното учење.
Има силни емоционални реакции
Нападот на бес поради „погрешната“ боја на чашата им изгледа ирационален на родителите, што е сосема разбирливо. Но, овие испади не се секогаш знаци на емоционална нестабилност или намерно лошо однесување, туку силните емоции укажуваат дека детето длабоко ги обработува своите искуства. Детето може да биде и многу чувствително, особина поврзана со интелигенцијата и емпатијата во зрелоста.

Обид да направи нешто само
Без разлика дали станува збор за закопчување на кошула или качување по скали, малите деца инсистираат да ги прават работите на свој начин, дури и кога резултатот е многу неуреден или неефикасен. Сепак, колку и да ве прават овие ситуации нервозни, особено ако брзате, знајте дека желбата на ова мало дете за независност сигнализира решавање проблеми и самоефикасност. На овој начин децата градат самодоверба во нивната способност да комуницираат со светот. Тоа исто така го покажува развојот на извршната функција – збирот на вештини одговорни за планирање, иницирање и завршување на задачи.
Преговара со вас за сè
Кога вашето дете ќе каже: „Уште пет минути“ или „Ако изедам три залаци, дали можам да добијам колаче?“, можеби мислите дека е дрско. Но, она што всушност го прави е вежбање на основна логика и вештини за убедување. Преговорите покажуваат растечка способност за разбирање на времето, броевите, праведноста и емоционалната манипулација (во најдобра смисла). Тоа е раната основа на емоционалната интелигенција и социјалната свест.
Конечно, запомнете дека вашето мало дете не се обидува да ви го отежни животот и секојдневието со своето однесување, иако понекогаш може да ви изгледа така. Тоа само се обидува да сфати како да биде како вас, како да биде комплетна личност. Значи, следниот пат кога ќе се најдете во слична ситуација, длабоко вдишете и запомнете дека сите овие различни фази во развојот се минливи, но исто така важни за развојот на интелигенцијата и разните животни вештини.
Автор: Ана Дукиќ