Прашањата до психолозите и психотерапевтите може да ги испраќате на е-пошта: prasajpsiholog@deca.mk. Ве молиме прашањата пишувајте ги на кирилица. Нашето мото е: Кој прашува, дејствува! Кој си молчи, претпоставува!

ПРАШАЊЕ: Син ми има 6 години. Почна да пелтечи од рана возраст и тоа беше следено од логопед со редовни часови. Имаше видно подобрување во говорот, дури и периоди на скроз ,,чисто“ зборување. Направивме пауза и пред да тргне на училиште се породив со второ дете. Тогаш се влоши говорот и притоа се појави и тик со трепкање. Повторно почнавме со работа со логопедот, говорот повторно многу се подобри, ама тикот останува. Кога гледа телевизија, тој е поинтензивен и затоа телевизијата е сведена на минимум. Насабајле кога се спрема за на училиште, еден час воопшто не се јавува тикот. Почнува на пат кон училиштето. Инаку во училиште е супер, убаво другарува и многу сака да оди. Дома покажува љубомора поради второто дете, ама сме многу внимателни, големо внимание му посветуваме и нему. Бевме на преглед, но нема проблем со видот. Ме загрижува што тикот трае веќе три месеци. Не е толку чест како на почетокот, меѓутоа, сѐ уште е присутен. Забележав дека е свесен за тикот, ме убедува да му дозволам да гледа телевизија, дека нема да трепка тогаш. Што треба да преземам следно за да му помогнам?

ОДГОВОР: Ја разбирам вашата загриженост и ви честитам на досегашните заложби што сте ги направиле и вложиле во вашето дете. Реакциите во однесувањето на вашето дете укажуваат на психогени промени во личноста на детето. Ваквите промени наречени тикови се ненадејни, повторувачки и ненамерни моторни движења слични на конвулзии на ист мускул или на група мускули или повторувачки вокални симптоми. Важно е дека движењата и вокализациите се начин на ослободување од одредена внатрешна емоционална напнатост.

Тоа е и впрочем нивната најважна карактеристика, која бара психолошки и психотераписки третман, најпрвин да се дијагностицира причината која најчесто е резултат на психотрауматски ситуации, на пример, нов член во семејството, ривалитет со братчето или другарчето, чувство дека родителите не му посветуваат доволно внимание, страв од поаѓање на училиште, школски неуспех или неуспех во спортот, губење на блиска личност итн. и воедно со психолошкиот третман да би се надминала таквата емоционална напнатост.

Често пати потеклото на тиковите се доведува во врска со семејните односи и воспитниот стил на родителите. Па така родителите кои се вредни и исполнителни личности, кои поставуваат големи барања пред децата во секој поглед, создаваат емоционална напнатост кај децата, кои се на некој начин во психолошки и мускулен грч од тоа што ќе кажат родителите и постепено го акумулираат и потиснуваат стресот, кој подоцна би се јавил како невротски симптом. Исто така, и родителите кои многу даваат за децата, но и многу бараат, презаштитуваат, но и отфрлаат, така што детето е постојано несигурно, напнато, односно растргнато меѓу љубовта и отфрлањето, меѓу пофалбите и стравот од казна.

Тиковите се проследени и со чувство на вина. Чувството на вина и страв кај детето со тик се, пред сѐ, последица на ставовите на родителите и на другите што се во контакт со детето, а кои му наметнуваат мисла дека со волја може да го победи тикот. Погрешно е ако го опоменувате континуирано, карате и давате забелешки, на пример: „Немој така, ќе ти се смеат другите“ и сл. Никогаш не казнувајте го детето, зашто уште повеќе ќе ги потенцирате несигурноста и напнатоста. Сето ова го нагласува тикот, што понатаму ја зголемува емоционалната напнатост. Како што и вие споменавте, вашето дете во ист временски период имало две непријатни и стресни ситуации. Во исто време тргнување на училиште и нов член во семејството. Она што сега е најважно е вие како родители да му обезбедите безбедна и спокојна семејна средина со чувство на сигурност. Бидете родител кој зрачи со родителска самодоверба, креирајте телесна сигурност со вашето дете. Можете полека со допир или со прегратка да го смирите, телесно да искреирате сигурност, обидете се дури и телесно да го поддржите, па да дишете заедно со одбројување или дишење балон, полека смирувајќи се. За понатамошниот третман кој би опфатил директна терапија со детето и советување на родителите, би ве советувала да побарате консултација со детски психијатар и психолог.

Одговара: Христина Стефановска, психолог за деца и адолесценти, Здружение „Хармоничен свет”

е-пошта: hristina_psihologija@yahoo.com

Психолозите и психотерапевтите ги одговараат прашањата според редоследот на нивното испраќање, а одговорите ќе се објавуваат на Деца.мк. Одговорите имаат психоедукативна функција и ги насочуваат родителите кон посеопфатни насоки на решавање на состојбата што ги мачи. Се разбира, покомплексните прашања подразбираат покомплексен пристап.

Рубриката „Прашај психолог“ овозможува стручна поддршка од психолози и психотерапевти на родителите при справување и решавање одредени актуелни прашања од психолошка природа на нивните деца и е резултат на соработка помеѓу Деца.мк и „Психотерапика“ – здружение за психологија и психотерапија. На прашањата одговараат психолози и психотерапевти, членови и соработници на здружението, како и самостојни експерти, соработници на Деца.мк.