Срамежливоста не е мана, туку дел од темпераментот на детето. Но, кога повлеченоста ќе премине во молк и избегнување разговор, на родителите им станува тешко да допрат до мислите и чувствата на своето дете. Добрата вест е дека постојат начини на комуникација кои кај децата создаваат чувство на сигурност и им помагаат да се отворат.

Клучот е да се изгради однос во кој детето ќе се чувствува видено и прифатено, без притисок, преку мали, повторливи чекори кои со текот на времето прават голема разлика. Притоа, експертите истакнуваат и разлика меѓу обична срамежливост и состојби како селективен мутизам или изразена анксиозност, кога е потребна дополнителна поддршка.

Создавање безбедно и доверливо опкружување

Основата на секој доверлив разговор е колку возрасниот ќе ги забележи сигналите на детето.

Центарот за развој на детето при „Харвард“ го опишува т.н. модел „послужи и врати“ како кратки, двонасочни интеракции: поглед, збор, насмевка, кои на детето му потврдуваат дека е видено и разбрано.

Советите на УНИЦЕФ дополнително ја нагласуваат важноста на активното слушање, спуштање на нивото на погледот на детето, смирен тон и невербални потврди дека пораката е примена. Таквиот пристап ја зајакнува сигурноста и со време го поттикнува детето на повеќе разговор.

Без форсирање: мали чекори наместо притисок

Молкот често се засилува токму поради притисокот да се зборува. Родителите треба да избегнуваат наговарање, подмитување или јавно фалење. Детето треба да знае дека возрасните разбираат колку му е тешко и дека може да напредува со мали чекори, преку невербален одговор, шепот или разговор во познато и сигурно опкружување.

Рамноправни разговори, а не испрашување

Децата најлесно се отвораат кога разговорот не изгледа како испитување.
Препораката е да се почека мирен момент: при прошетка, во автомобил или за време на заедничка активност. Важно е да се поставуваат јасни, конкретни прашања како:
„Што ти беше најинтересно на одмор денес?“ наместо општото „Како беше во училиште?“

Таквиот пристап ја намалува тензијата и му олеснува на детето да се сети и да сподели.

Учење да ги именува емоциите

Мирното именување и потврдување на чувствата („Звучи како да си загрижен поради тоа“) му дава на детето јазик преку кој може да објасни што се случува. Исто така, помага кратка секојдневна рутина: препознај ја емоцијата, наречи ја со вистинското име, заедно смислете следен чекор.

Кога да се побара дополнителна помош?

Ако детето дома зборува, но во градинка или училиште речиси воопшто не комуницира, ако покажува знаци на силна вознемиреност или повлеченоста се зголемува и покрај поддршката, важно е да се вклучи стручна помош.
Раното препознавање и соодветните стратегии можат значително да го олеснат патот кон посигурна и поотворена комуникација.

Извор