Кога размислуваме за егоцентризмот од перспектива на семејнологијата, тоа значи дека ја анализираме оваа појава во контекст на семејните динамики и релации. Егоцентризмот се карактеризира со претерана концентрација на сопствените потреби, чувства и перспективи, наспроти оние на другите и може да има значајни последици за семејните односи и индивидуалната благосостојба на членовите на семејството и на индивидуите во општеството.

Егоцентризмот може да го наруши семејниот баланс и да предизвика себичност и изолираност. Член на семејството кој е егоцентричен може да ги игнорира или да го минимизира значењето на мислењата и чувствата на другите членови. Ова води до незадоволство, конфликти и нарушување на меѓусебното разбирање. На пример, родителите кои се егоцентрични може да ги занемарат потребите на своите деца, што може да доведе до ниска самодоверба и несигурност кај децата.

Во контекст на родителството, егоцентризмот може да има негативни последици за децата. Родителите што ги ставаат своите лични потреби и амбиции пред оние на своите деца можат да ги принудуваат децата да учествуваат во активности кои тие ги сметаат за важни, без да земат предвид што децата навистина сакаат и од што имаат вистинска потреба. Ова може да создаде да го наруши нивниот емоционален развој.

Егоцентризмот може да влијае и врз врските меѓу брачните партнери. Кога еден од партнерите е егоцентричен, другата страна може да се чувствува неценета и занемарена. Ова може да предизвика емоционална дистанца и недостиг на интимност, кои се критични за здравата врска. Во екстремни случаи, егоцентризмот може да доведе до раскин или развод, што дополнително го нарушува семејниот баланс. Егоцентричната личност во љубовна врска често ги става своите потреби и желби пред оние на својот партнер. Ова може да се манифестира во различни форми, како што се игнорирање на мислењата и чувствата на партнерот, манипулација, потреба за постојана валидизација и недостиг на емпатија. Егоцентричниот партнер може да ги негира или минимизира желбите на другиот, што доведува до чувство на недостиг од вредност кај партнерот. Егоцентричниот партнер често не може или не сака да се постави во положбата на другиот и да ги разбере неговите чувства. Егоцентричната личност може да користи манипулативни техники за да го добие она што го сака, без да ги земе предвид потребите и желбите на партнерот. Често бара постојана валидизација и потврда од својот партнер, додека не возвраќа со истото.

Семејството може да игра важна улога во справувањето со егоцентризмот. Силни семејни врски, базирани на емпатија, почит и разбирање, можат да помогнат во намалувањето на егоцентричните тенденции. Родителите можат да ги научат своите деца на значењето на почитувањето на туѓите мислења и чувства преку сопствен пример и преку комуникација. Редовните разговори за чувствата и мислењата на сите членови на семејството можат да помогнат во создавањето разбирање и почит. Родителите можат да ги поттикнуваат своите деца да ги разберат и почувствуваат туѓите емоции и перспективи. Тие можат и имаат обврска да бидат позитивен пример за своите деца, покажувајќи им како да ги почитуваат и ценат мислењата и чувствата на другите. Семејствата можат значително да обезбедат поддршка и охрабрување за секој член, помагајќи им да ги надминат егоцентричните тенденции.

Егоцентризмот претставува значаен предизвик кој може да го наруши севкупниот семеен живот. Сепак, со свесно и активно пристапување кон промовирање емпатија и почитување во семејните релации можно е да се намалат негативните ефекти и да се создаде хармонично и поддржувачко семејно опкружување. Егоцентризмот е дел од човечката природа, но со вистински напори и поддршка од семејството, може да се намалат неговите негативни последици и да се постигне баланс и хармонија во семејните и социјалните релации.

Автор: Елена Михајловска, дипломиран семејнолог