Како логопед и психотерапевт се среќавам со голем број деца во мојата секојдневна работа. Во текот на годините низ мојот кабинет поминаа многу различни деца, со различни тешкотии, но и со различни стилови на воспитување и различно однесување.

Зошто овој наслов – Како да воспитувате (не) разгалено дете и што мислиме кога го спомнуваме зборот „разгалено“? Постарите би рекле дека денес многу повеќе деца се разгалени токму поради родителскиот стил. Премногу попустливото воспитување неминовно води до разгалување на детето. Добивањето сѐ што ќе посака, веднаш и сега, е првото правило по кое се води разгалено дете.

Денес се чини дека имаме сѐ помалку време за децата, сѐ повеќе различни помагала (во форма на технологија) кои одземаат уште повеќе од нашето време, сѐ повеќе различни совети како да ги воспитуваме децата и дека родителите во Данска, Норвешка, некаде на друго место секогаш подобро ги воспитуваат. Од сето ова, станавме презаситени со информации, па не можеме да го видиме дрвото од шумата. Да се биде родител е прекрасно и застрашувачко во исто време – обврската што ние како родители ја имаме е да го застанеме тоа мало суштество на нозе, да биде здраво, среќно, добро, учтиво, чувствително, емпатично, самоуверено и силно по карактер.

Ова е причината зошто родителите често ја користат техниката „А бе ајде само дај му, јас немав ова“, бидејќи сакаме нашето дете да живее подобро од нас. Во свет каде што сè е достапно, лесно е да паднеме во стапицата да им дадеме на нашите деца сè што ние сме немале, без разлика дали им треба или не. Како родители, ние избираме каков начин на воспитување (стил на однесување) ќе им овозможиме на нашите деца, а често зависи од условите и стиловите на воспитување во кои сме израснале.

Така, постои класификација на четири родителски стила на однесување.

Авторитетен стил на родителство е комбинација од емоционална топлина и цврста контрола. Родителите поставуваат барања и очекувања кои се соодветни на возраста на детето, ги надгледуваат и имаат цврста контрола врз непожелните модели на однесување на детето, со љубов, поддршка и емоционална топлина. Тие ја поттикнуваат љубопитноста, креативноста, самодовербата и независноста на емоциите кај детето. Детето воспитано во овој стил развива одговорност, социјална компетентност и доверба.

Авторитарниот стил на родителство е комбинација на цврста контрола и емоционално студенило. Децата чии родители користат авторитарен стил на воспитување се вознемирени, несреќни и имаат ниска самодоверба и самодоверба.

Попустливиот стил на воспитување е стил во кој родителите на детето му даваат голема емоционална топлина, а во исто време не наметнуваат никаква контрола. Децата на овие родители се непослушни, бунтовни и импулсивни.

Рамнодушниот стил на воспитување се нарекува и запоставено родителство, при што родителите им даваат многу малку емоционална топлина на децата и поставуваат многу мала контрола. Децата што се изложени на овој стил на воспитување покажуваат многу проблеми во однесувањето, како што се асоцијално однесување, слаба емоционална саморегулација и тешкотии во училиште.

Звучи малку комплицирано, но вистината е многу едноставна и лесна за примена. На детето му треба внимание и структура од самото раѓање. Структура и правила кои ќе им дадат сигурност и ќе му покажат кои однесувања се непожелни, додека од друга страна, родителот е поддршка во сѐ што прави детето и му дозволува креативно да се изразува.

Присутен родител, кој јасно кажува што е во ред, а што не, и поминува време со своето дете, сигурно нема да воспита разгалено дете. Родител кој на детето му дава време, а не материјални работи, нема да воспита разгалено дете. Родител кој знае да му каже НЕ на своето дете, но има време да му објасни му зошто не може и што може да прави наместо тоа, нема да воспита разгалено дете.

Бидете присутни. Слушајте, разговарајте и објаснете му на детето сè што го интересира. Кога немате време, објаснете му дека ќе го направите тоа малку подоцна, но потоа дефинитивно направете го тоа. Не постои такво нешто како совршен родител, ниту треба да биде. Но, доволно добар, присутен, поддржувачки насочен, полн со љубов, секако дека постои.

Извор