Враќањето на работа по породилното отсуство е предизвикувачки период на транзиција за жените, кој бара балансирање на работата, мајчинството, семејните обврски и личните потреби. Овие предизвици не само што можат да го загрозат здравјето на жените, туку и да покренат занемарени прашања за родовите улоги и менталното здравје во нашето општество.

Како да најдете рамнотежа помеѓу различните улоги што ги извршуваат жените? Како може семејството, партнерот и поддршката од заедницата да ја олеснат оваа транзиција? На овие прашања одговори психологот и системски семеен психотерапевт Марија Томашевиќ Звиздиќ од советувалиштето за психотерапија МКМ.

Со какви психолошки и емоционални предизвици се соочуваат жените кога се враќаат на работа од породилно отсуство?

Во тој период жените се соочуваат со многу предизвици, некои од нив се целосно во согласност со нивната нова животна улога, а многу се резултат на погрешно разбирање на околината за промената со која се соочува целото семејство. Како најтежок предизвик жените најчесто го споменуваат одвојувањето од детето и емоциите кои го придружуваат тој процес. Постојат различни грижи и стравови поврзани со благосотојбата на детето, од загриженоста дали некој друг соодветно ќе се грижи за потребите на детето до загриженоста дали отсуството на мајката во текот на денот негативно ќе влијае врз целокупниот развој на детето. Голем број жени наведуваат дека во тој период имале изразено чувство на вина, чувство дека го напуштаат своето дете и со тоа на некој начин го загрозуваат. Иако повеќето жени изјавуваат дека знаат дека ова е очекуван процес низ кој поминуваат сите деца и мајки, во текот на овој процес жените се справуваат со мислите како: „Јас не сум доволно добра мајка“, „Никој не може да се грижи за моето дете како мене“, „Нешто лошо ќе се случи штом не сум тука“.

Следниот предизвик се однесува на извршување на самата работа по отсуството. Често се појавува страв и прашања од типот: „Дали ќе можам повторно да ја работам таа работа“, „Што се смени во текот на периодот додека не бев на работа“, „Дали сè уште сум компетентна за таа работа“, „Каква е работната средина сега“, „Дали има промени во составот на колективот, промени во содржината на работата“ и слично.

Жените кои се претприемачи се под дополнителен притисок да се вратат на работа порано и да се грижат дали ќе преживеат на пазарот.

Во тој период жените често изјавуваат дека се чувствуваат исцрпени, обземени од чувства на страв и грижа, растргнати меѓу повеќе улоги и одговорности, нивната самодоверба е разнишана и доживуваат неспособност на сите полиња. Иако сето ова на прв поглед изгледа нерешливо, сепак се работи за очекувана животна криза која може да се надмине во период од неколку месеци доколку има интерес и поддршка од семејството, работодавецот и пошироката заедница.

Кои се најважните фактори што можат да го олеснат или попречат овој процес на реинтеграција?

Факторите што го олеснуваат овој процес можат да станат фактори кои го отежнуваат доколку поддршката не е соодветна и навремена. Најважна е поддршката од партнерите и блиските луѓе. Поддршката значи цел опсег на однесувања кои можат да го олеснат и забрзаат минувањето низ овој кризен период. Пред сè, поддршката на партнерот во преземањето на неговата родителска улога, што го намалува притисокот врз другиот родител.

Важно е блиските луѓе со своето однесување и зборови да ѝ испратат јасна порака на жената дека не е сама, дека минува низ стресен период во животот и дека се подготвени да ѝ помогнат, дека може да се потпре на нив доколку е потребно. Не е доволно само да го кажете сето тоа, туку треба да направите некој гест за да ја убедите жената дека блиските луѓе се тука за неа (може да биде приготвен ручек или чување на децата неколку часа).

Друг важен фактор е поддршката од работодавецот и колегите. Многу компании работат на тоа да станат погодни за семејството, што вклучува обезбедување поддршка за жените кои се враќаат на работа по породилното отсуство (флексибилно работно време, работа од дома, постепено враќање на работа, услуги за градинки во канцеларијата, семејни денови на работа и сл.) Минималната поддршка што може да се обезбеди на работното место е поделбата на обврските и тимската работа, што би овозможило постепено воведување во работа во период од неколку недели.

Извор