Кога ќе им се јавите и ќе им кажете што треба да направат, тие речиси никогаш не ве слушаат. Или само се преправаат дека не ве слушаат. Но, затоа кога сакате да му кажете нешто само на вашиот партнер или само на пријател или сосед, па тивко ќе шепотите, тогаш детските уши се поголеми од оние на слончето Дамбо. Воопшто не мора да им се обраќате бидејќи изгледа дека имаат посебни сетила за зборовите што не сакаме да ги слушнат.
Ова се петте работи за кои возрасните не треба да зборуваат пред децата:
Телата на луѓето
-Кога возрасните зборуваат лошо за своето или за телото на другите луѓе, децата ги забележуваат и можат да ги интернализираат тие негативни пораки. Децата се како сунѓери, впиваат сѐ што ќе слушнат. Ако бидат сведоци на тоа дека возрасните се критични кон себе, тоа може да доведе до проблеми со самодовербата и искривена слика за себе додека растат – вели брачниот и семеен терапевт Брајан Билапс Хјуз.
И не се работи само за негативните коментари, бидејќи не се само негативните коментари штетни. Дури и ако коментарите се комплементарни, тоа може да предизвика децата претерано да се грижат за својот изглед.
Критика кон родителите или старателите
Детето не смее да слуша лоши коментари или критики од едниот родител за другиот родител или старател. И не е важно дали директно разговарате со детето или разговарате со некого кога детето е во близина и може да слуша. Детето кое слуша негативни коментари за родителот, може да се чувствува како да треба да избере страна или дека е одговорно за поправање на ситуацијата, што може да му наштети на неговото чувство на сигурност.
-Тоа, исто така, може да го наруши односот со критикуваниот родител бидејќи детето може да го гледа како „недоволно добар“ – вели клиничкиот психолог Лора Маркам, додавајќи дека детето, од друга страна, се чувствува виновно затоа што мисли на својот родител во негативно светло.
Коментари што го споредуваат детето со братот или сестрата
Експертите ги советуваат родителите целосно да избегнуваат коментари кои ги споредуваат браќата и сестрите. Ваквите споредби може да доведат до нездрава конкуренција меѓу браќата и сестрите.
– Можеме да видиме како тоа поттикнува гнев, љубомора и несигурност. Но, тоа важи и за позитивните пораки, кои исто така ја поттикнуваат конкуренцијата – вели Маркам.
Проблеми со парите
Кога децата ќе слушнат дека нивните родители се под стрес за работи поврзани со парите, тие сами ќе извлечат заклучоци и често го претпоставуваат најлошото. Имено, децата немаат развиено когнитивни алатки за целосно разбирање на финансиите.
-Децата може да мислат, на пример, дека семејството ќе го изгуби домот или дека нема да можат да купат храна, дури и ако ситуацијата не е толку екстремна. Овој страв може да доведе до зголемена анксиозност и, за некои деца, чувство на вина дека тие се „товар“, ако им требаат работи како нови чевли или набавки. Се разбира, тоа не значи дека децата треба да мислат дека вие имате многу пари ако немате и тоа не значи дека децата треба да добијат сѐ што сакаат, бидејќи за сѐ има пари. Ако децата треба да знаат нешто за финансиската состојба на семејството, тоа треба да им се објасни јасно и концизно, со смирен тон. Ако треба да внимавате со парите, треба јасно и внимателно да им кажете – вели детскиот психолог Ен-Луиз Локхарт.
Коментари во кои се велича употребата на алкохол или дрога
Понекогаш ние возрасните знаеме да се пошегуваме на сметка на алкохолот на начин што изгледа дека алкохолот е всушност забавен или нормален. Ваквите разговори не треба да допираат до ушите на децата, бидејќи во главите на децата можат да создадат нездрав однос кон алкохолот, а камоли кон дрогата.
-Децата се подложни на впечатоци, а слушањето на возрасните како позитивно зборуваат за употребата на алкохол или дрога, дури и на шега, може да постави терен за љубопитност или ризично однесување подоцна во животот. Важно е да се моделира одговорно однесување и да избегнувате презентирање на овие супстанции како гламурозни или безопасни – објаснил семејниот терапевт Брајан Билапс Хјуз.
Автор: Наташа Крстичевиќ
912