Билатералната координација е тесно поврзана со вестибуларниот систем. Кога нашето тело регистрира движење и гравитација, ни овозможува да одговориме со соодветно движење, рамнотежа и држење на телото. Билатералната координација е способност да се користат двете страни на телото во исто време, на контролиран и организиран начин. Способноста да се координираат двете страни на телото е показател дека двете страни на мозокот комуницираат и споделуваат информации едни со други. Ова е важно за остварување многу дневни активности, како што се одење, качување по скали, свирење на музички инструменти или мешање храна во сад.

Добрата билатерална координација се развива природно кај повеќето деца. Децата учат да ги користат двете страни на своето тело во фази. Сепак, тоа обично не е случај за децата со посебни потреби. Всушност, постојат три компоненти на билатералната координација:Симетрични движења – двете раце ја прават истата работа во исто време. Пример за ова би било облекување панталони или чорапи.

Други активности што ја вклучуваат оваа вештина се:
• Плескање со рацете
• Туркање или влечење со двете раце
• Држете шише и стискање со двете раце
• Јаже за скокање
• Дување и пукање балончиња – Возрасните ги дуваат балончињата, а децата ги испуштаат меѓу двете раце. Со група деца, тие можеа наизменично да ги дуваат балончињата.
• Раздвојување памучни топчиња – Со прстите на двете раце фаќајте по еден памук и раздвојте ги. Подоцна може да ги употребите при лепење во уметнички активности.
• Кинење ленти од хартија – За оваа активност може да се користат сите видови хартија.
• Отскокнување и фаќање топки.
• На хамер или хартија нека седне детето, дајте му боичка и нека црта кругови околу себе со двете раце.
• Дајте му бои или овошка на секоја боја или нека запамети одреден знак, на пример, два удари со тупаница со двете раце на масата за црвена боја и сл.

Едноставни симетрични активности
• Кога расукувате тесто со сукало, тоа е прекрасна, симетрична билатерална активност.
• Вклучете го вашето дете во тркалање тесто за колачиња, тесто за леб или тесто за играње.
• Заедничкото движење на нозете е напорна работа. Започнете со тоа што вашето дете ќе скокне преку линија и повторно назад, еден по еден скок.
• На пример, кога сами читаат книга, децата мора да научат да ја држат книгата, да ги вртат страниците и да ги движат очите од лево надесно, спуштајќи се до нова линија на крајот од секој завршен ред.
• Мониста за жици, со едната рака го држат конецот или жицата, со другата редат мониста.
• Цртање линија со линијар

Наизменични движења – користење на двата екстремитети во наизменични движења.

Активностите за работа на оваа вештина вклучуваат:
• Лазење
• Качување по скали
• Скокање од една нога на друга
• Возење велосипед
• Марширање
• Качување по скала – Многу игралишта нудат безбедни можности за децата да се качуваат по скали. Нека вежбаат качување и нагоре и надолу.
• Свирење на тапани наизменично со двете раце – Моделирајте ритам за вашето дете. Предизвикајте го да го копира вашиот ритам.
• Марширање – Марширањето е како забрзано и силно одење и го привлекува фокусот на движењата. За дополнителна забава, планирајте парада.
• Воздушен велосипед – Покажете му на вашето дете како да лежи на грб и да ги врти нозете во воздух. Ова е пријатна активност за спојување со музика.
• Следете го лидерот – Играјте „Следете го лидерот“ со моделирање секаков вид наизменични движења, како што е скокање на едната, а потоа на другата нога одреден број пати. Ова нуди можност и да научат да бројат.
• Нека ја допре левата нога со десна рака, па десната нога со лева рака и сл.

Доминантни движења на рацете – користењето на едната рака за извршување на задачата додека другата асистира е потребно за многу фини моторни вештини. Овој тип билатерална координација е потребна за пишување и сечење со ножици.

Активностите за работа на оваа вештина вклучуваат:
• Боење
• Пишување
• Врзување чевли
• Сечење со ножички
• Врвки на картички – Користете врвки за чевли со пластични краеви, од една дупка до друга, следејќи го прегледот на илустрацијата на картичката. Едната рака ја држи картичката, додека другата ја води врвката.
• Врзување чевли – Користејќи чевли на сопствените нозе или забавна патика со врвки, охрабрете го вашето дете да практикува различни методи на правење петелки или „уши од зајаче“ и да ја обвиткува врвката околу и низ додека ја држи со другата рака.
• Трагање околу матриците – Купете комплет матрици или направете ваш пресек од картон или табла за постер. Вашето дете ја држи матрицата на хартијата со едната рака и црта околу неа со помош на молив или боичка со другата рака.
• Чистење – Користете метла за играчки во едната рака и сад за прашина во другата за да помогнете во чистењето по некоја уметничка активност. Тие може да се користат и за собирање мали играчки како што се лего-коцки.
• Спорт/атлетика: гимнастика, карате, јога, борење, фудбал, кошарка, бејзбол, пливање итн.

Активности за развивање телесна свест – Ако на вашето дете му треба пракса за да изгради свест за сензациите и локациите на неговите различни делови од телото, овие видови активности можат да помогнат:
• Играње Симон вели – Фокусирајќи се на делови од телото, давајте команди како „Симон вели допрете го коленото“.
• Играње „Следете го лидерот“ – Лидерот допира различни делови на сопственото тело и ги именува. Децата го следат и именуваат делови од телото.
• Учество во одење со количка – Во парови, децата наизменично одат на раце, додека другиот ги држи нивните стапала/нозе и ја „вози“ количката.
• Се движат како животни – Побарајте идеи за тоа како се движат змиите, раковите, мечките, црвите, птиците и горилите. Разговарајте за деловите од телото и што тие прават.
• Цртање слики на тела – Предизвикајте го вашето дете да црта слики од себе или од други луѓе. Потоа нека ги именува различните делови од телото, додека вие ги означувате.
• Движење низ курсеви со пречки – Во затворен простор или надвор, поставете едноставни терени за пречки со различни материјали и опрема.

Имајте на ум дека вообичаено е бебињата или малите деца да ја користат раката што е поставена најблиску до некој предмет. Како што децата достигнуваат три или четири години, можете да очекувате да ги видите како ја преминуваат средната линија и избираат доминантна рака. Исто така, забележете дали вашето дете е премногу несмасно или се плаши да не ги тргне стапалата од земја, на пример, при замавнување, што може да укаже на недостиг на свесност за телото. Преку набљудување, можете да одредите дали вашето дете има лоша билатерална координација. Потребна е билатерална координација за децата да развијат и да ги подобрат другите моторни вештини. Тоа им овозможува да се вклучат во активности за кои се потребни двете страни на нивниот мозок. Притоа, децата можат полесно да извршуваат многу задачи. Зошто?

Во однос на развојот, децата побрзо развиваат вештини кога ги користат двете страни на своето тело наместо само една. Тие вклучуваат вештини како што се трчање, прескокнување, скокање на едната нога или фаќање топка. Помага и за други видови развој, како што се когнитивните и академските вештини. На пример, се развиваат перцептивни вештини. Ова ќе им помогне со многу различни задачи во нивниот секојдневен живот, како што се собирање предмети, пишување читливо и играње игри. Децата кои имаат тешкотии да ги координираат двете страни на своето тело може да имаат тешкотии во извршувањето на секојдневните животни задачи (облекување, врзување чевли), фини моторни активности (удирање коцки заедно, жици со мониста, закопчување), визуелни моторни задачи (цртање, пишување, сечење, фаќање/ фрлање), и бруто моторни активности (лазење, одење, качување по скали, возење велосипед).



912

X