Забавувањето или целосното запирање на растот треба да се открие пред поаѓањето на училиште. До почетокот на пубертетот децата достигнуваат 85 проценти од нивната конечна висина, а во адолесценцијата можат да пораснат уште 15 до 20 сантиметри.

До почетокот на пубертетот децата достигнуваат 85 проценти од нивната конечна висина. Експертите предупредуваат дека не треба да се очекува премногу од адолесценцијата, што е период на брз раст, бидејќи во овој период тие можат да пораснат уште 15 до 20 сантиметри. Хормонот за раст, кој го лачи хипофизата, игра голема улога во овој процес, и ако нема доволно од него во телото за време на детството, се забележува забавување или дури и целосно запирање на растот.

Колку детето ќе порасне, може лесно да се пресмета со собирање на висината на таткото и мајката и делење на добиениот збир со два. Кај момчињата, на овој број треба да се додадат 6,5 сантиметри, а кај девојчињата да се одземат 6,5 сантиметри. Ова е таканаречената очекувана висина во зависност од висината на родителите. Дали детето ќе ја достигне просечната висина, може лесно да се следи на графиконот за раст од раѓање.

–Во првата година детето расте од 22 на 25, во втората 12, а во третата 8 сантиметри – вели д-р Радмила Косиќ, раководител на педијатриската служба во Здравствениот дом „Звездара“ и потпретседател на здружението на луѓе со недостиг на хормон за раст и низок раст.

Потоа, до почетокот на пубертетот, тие добиваат од четири до шест сантиметри годишно. Телесната висина се следи на систематски прегледи до крајот на училиштето. Доколку растот на детето не е во согласност со просечните вредности за пол и возраст, треба да се упати на преглед кај ендокринолог.

Нискиот раст може да биде физиолошки, кога е генетски и конституционално предизвикан, или патолошки, поради недостиг на хормон за раст, намалено лачење на тироидни хормони, Тарнеров синдром кај девојчиња, хронична бубрежна болест, тешки напади на астма или вродени срцеви мани.

Изворот на табелата подолу е Универзитетот „Стенфорд“.

фотоизвор: University of Standford

–Поаѓањето на детето на училиште е идеално време да се открие зошто детето е закржлавено. Искуството покажува дека родителите бараат помош и совет од лекари само кога детето ќе влезе во пубертет, на околу 12,5 години, кога очекуваниот брз раст отсуствува. Дотогаш, драгоцено време е веќе изгубено – вели д-р Косиќ.

Причината за застојот во растот на детето може да се утврди врз основа на многубројни дијагностички методи. Се вршат крвни тестови, вклучувајќи стандардна крвна слика, нивоа на шеќер и хормони на тироидната жлезда и надбубрежните жлезди во крвта. Врз основа на овие резултати, ендокринологот одредува во која насока треба да се направат понатамошни тестирања.

-Стандард за процена на зрелоста на коските на телото е рендген на левата рака и подлактницата, а се прават магнетна резонанса и скенирање на главата за да се исклучат аномалии на мозокот или туморски процеси. Одредувањето на нивото на хормонот за раст се прави исклучиво во болница, врз основа на два теста, а доколку се утврди дека тоа е причината, контролите се прават на секои четири до шест месеци – вели д-р Косиќ.

Оваа терапија се применува како поткожна инјекција, која се дава секоја вечер пред спиење. Иглата што се користи за инјектирање е многу тенка, остра и обложена со силикон, така што администрацијата на хормонот за раст не боли.

–Времетраењето на терапијата и дозата зависат од индикацијата. Во случај кога телото не произведува доволно од хормонот, се зема доживотно. Хормонот за раст, всушност, игра значајна улога во зрелоста, учествувајќи во метаболизмот на јаглехидратите и мастите, влијаејќи врз квалитетот на косата и кожата, концентрацијата и координацијата. Треба да се запомни дека нискиот раст не е естетски проблем, туку, пред сè, здравствен проблем – заклучува д-р Косиќ.

Автор. Б. Лаќарак

Извор