За разлика од казнувањето, укажувањето на последиците не го засрамува детето и не влева страв. Овој начин на дисциплинирање едноставно испраќа порака дека постапките имаат последици. Нема потреба од лекции или викање бидејќи последиците зборуваат сами за себе.

Како и многу застапници на методот Монтесори, воспитувачката и учителка Кристина Клемер му дала на својот син да пие од чаша кога имал шест месеци. Како што вели, луѓето често ја прашувале зошто не се грижи ако се скрши стаклото или ако тој ја истури водата. Но, нејзиниот одговор е дека секако ќе го стори тоа. Тоа е природна последица во наједноставна форма!

Скршеното стакло е природна последица од испуштањето на чашата од рацете. Истурањето е природна последица на брзање или невнимателност. Во случај да истури, го прекинуваме она што го правиме и заедно чистиме. Со текот на времето, овие последици го учат детето да биде повнимателно бидејќи разбира што ќе се случи ако не внимава.

Природните последици може да се применат на сите форми на однесување, од наједноставните работи како истурање до оние комплицирани ситуации како што се однесувањето на браќата и сестрите со почит и љубов.

Децата се однесуваат добро поради стравот од казната, но не ги разбираат последиците од нивните постапки

Кристина користи природни и логични последици дома затоа што не сака нејзините деца да се однесуваат добро од страв од казна, туку да ја направат вистинската работа бидејќи го разбираат влијанието на нивните постапки.

Истражувањата потврдија дека казнувањето не е ефикасен начин за учење на децата да ја прават вистинската работа. Наместо тоа, казните ги поттикнуваат децата да лажат за своето однесување и да се срамат, па се чувствуваат лошо. Исто така, тие ја нарушуваат врската помеѓу родителите и децата, што всушност е најмоќната алатка што ја имаат родителите кога станува збор за влијание врз однесувањето.

Детето кое ги разбира природните последици од неговите постапки ќе научи доброволно да носи одговорни одлуки, а не да ги задоволува родителите или да избегнува казна. Тие ќе донесат добри одлуки дури и кога нивните родители не се присутни бидејќи ќе ја разберат причината за тие одлуки. И кога ќе згреши (бидејќи сите грешиме), ќе види дека последицата е праведна, иако можеби е непријатна.

Пример за природна последица: Детето ги остави играчките во дворот иако вие му кажавте да ги прибере. Почна да врне дожд и некои од играчките беа уништени, па мораа да се фрлат.

Во случаи кога нема природни последици или последиците се предалеку во иднината за да бидат ефективни, се свртуваме кон логични последици. Логички последици се оние што се поврзани со однесувањето на детето, но не се случуваат природно, туку ние возрасните ги создаваме.

Кристина во продолжение споделува неколку конкретни примери за природни последици.

Сценарио број 1: Вашето дете постојано станува од кревет навечер

Последица: Наутро објаснувате дека сте премногу уморни за да направите нормален појадок бидејќи сте се буделе неколку пати во текот на ноќта. Ќе мора да се задоволи со наједноставниот можен појадок.

Сценарио број 2: Вашата ќерка има тантруми секогаш кога ќе ја земете од кај нејзината другарка

Последица: Одбивате да ја носите на следната покана за игра и ѝ објаснувате на вашата ќерка дека не можете да ја однесете додека не почне смирено да си заминува од кај неа.

Сценарио број 3: Вашиот син удира друго дете во паркот

Последица: Му кажувате на вашиот син дека не може да игра без надзор ако ги повредува другите.

Сценарио број 4: Ќерка ви си игра во дворот. Вие ја замолувате да внимава да не ги згазне цвеќињата, но таа продолжува да ги гази

Последица: Го носите детето внатре. Ако не може да ги почитува вашите желби, нема да си игра со цвеќињата.

Сценарио број 5: Вашиот син не внимавал со книгите што ги позајмил од библиотека

Последица: Ги земате позајмените книги и му објаснувате на вашиот син дека не може да ги чита ако не може да се грижи за нив бидејќи мора да бидат во добра состојба кога ќе ги вратите во библиотеката.

Клучната работа кај последиците е да се осигуриме дека детето ја разбира логиката на последиците, односно како последиците се поврзани со однесувањето. За разлика од казнувањето, овој метод на дисциплина не го засрамува детето и не влева страв.

На овој начин едноставно се испраќа порака дека постапките имаат последици. Нема потреба од лекции или викање бидејќи последиците зборуваат сами за себе.

Извор