Прекумерната тежина или дебелината кај децата денес е голем проблем. Родителите не придаваат големо значење на правилната исхрана на нивните деца сè додека не се појават последиците. За жал, оваа последица не е ограничена на прекумерна тежина, што го нарушува хармоничниот физички изглед. Естетскиот критериум е само една од причините да се реагира, но има нешто многу поважно – здравјето.

Медицинската практика, како и многубројни истражувања покажуваат дека голем број дебели деца се соочуваат со сериозни здравствени проблеми. Некои од нив се нарушувања на метаболизмот, растот, сонот, сексуалниот развој, појава на дијабетес, анксиозност, депресија. Истовремено, дебелите деца се посклони кон срцеви заболувања, заболувања на црниот дроб, рак и мозочен удар.

Ова се само дел од последиците што можат да се појават во организмот на вашето дете ако е склоно кон дебелеење. Затоа е важно да се реагира навреме.

Правилната исхрана се создава со првите залаци

Во првите месеци, доењето (мајчино млеко) или адаптираната млечна формула е единствениот и најважен оброк за бебињата. Сепак, како што расте новороденчето, така растат и неговите потреби. Ова значи дека развојот на дигестивниот и невромускулниот систем на детето достигнале одредено ниво и постепено се движат кон поцврста храна. Овој процес се прави постепено и внимателно, со избирање соодветна храна и контрола на тоа како бебето реагира.

Кашите, мешавината од мешано овошје или зеленчук, овесните каши за бебиња, месото, супите, овошните компоти и соковите се првите цврсти оброци. Исто така, важно е оброците да бидат секогаш свежи, во одредено време и ограничени. Родителите прават голема грешка кога го принудуваат своето бебе да јаде цел оброк или кога интензивно го хранат со она што најмногу го јаде.

Значи, од родителите зависи дали бебето ќе започне здрав живот.

Развој на детето и правилна исхрана

Здравата исхрана е клучен услов за правилен раст и развој на децата. Ова е најважно во овој период бидејќи им овозможува на мозокот, коските и на другите органи да го достигнат својот целосен потенцијал. Храната игра голема улога во емоционалниот, менталниот и социјалниот развој на детето. Ова значи дека правилната исхрана е поврзана со нивото на енергија на децата, нивното расположение, друштвеност, концентрација, успех на училиште.

Здравата исхрана во овој период значи дека детето јаде од секоја група храна што е најпотребно:

Јајца – Јајцата се значителен извор на железо, фолати и други витамини од групата Б, витамини А, Е, цинк, фосфор, антиоксиданти. Белките ги содржат сите потребни протеини, додека жолчките се извор на есенцијални масни киселини. Јајцата имаат значително влијание врз растот и развојот на централниот нервен систем.

Млеко и млечни производи – Млечните производи се клучна храна за децата бидејќи се најголем извор на калциум потребен за развој на коските и скелетниот систем.

Пилешко месо – Пилешкото е одличен извор на цели протеини, калциум, фосфор, железо.

Риба – Рибата е хранлива и најбалансирана храна; богата е со калциум и сите потребни витамини и минерали. Содржи најмал процент на маснотии и холестерол од другите видови месо.

Житарици – Житариците содржат витамин Б и фолна киселина, важни за структурата на мускулите. Во здравата исхрана се инсистира на консумирање цели зрна, додека рафинираните житарици не се препорачуваат бидејќи тие ги изгубиле своите важни хранливи состојки во процесот на преработка.

Овошје и зеленчук – Тие се главниот извор на витамини и минерали кои на децата им се потребни за раст и развој. Влакната од овошјето и зеленчукот ја регулираат работата на дигестивниот систем. Бидејќи различната храна има различна мешавина на хранливи материи, различноста е неопходна.

Кажете им „стоп“ на благото и грицките

Факт е дека децата сакаат слатки и грицки, како и дека честопати претеруваат. Можеме да кажеме дека родителите се виновни затоа што тие вовеле шеќер во исхраната на нивното дете рано додека тоа уште било дете. Имено, мајките и татковците често користат слатки како награда за добро однесување. Покрај тоа, ако имаат навика да јадат нешто благо по ручекот, свесно или несвесно, тоа му го пренесуваат на детето. Ова создава лоши навики кои е тешко да се искоренат подоцна.

Мали се шансите децата засекогаш да ги исклучат благото и грицките од исхраната. Решението е да се сведат на минимум. Исто така, постои можност да се најде замена за нив во форма на овошје и интегрални производи. Родителите имаат клучна улога тука. Тие не само што треба да бидат строги, туку делумно и да му дадат добар пример на детето.

Адолесцентите и дебелината

Дебелината кај децата се јавува во порана возраст, но проблемите што ги создава продолжуваат и подоцна. Дебелината може да биде голем проблем во адолесценцијата. Тоа е преоден период во животот на човекот, односно време кога детето постепено станува возрасно лице. Адолесценцијата се карактеризира со развој на интелектуална, социјална, емоционална и сексуална зрелост, а дебелината може да влијае врз секоја од нив.

Проблеми што можат да се појават кај дебели адолесценти во овој период се: намален хормон за раст и забавена функција на тироидниот хормон, забавена сексуална зрелост, рани менструални циклуси кај девојчињата, слаба концентрација, вознемиреност и социјална дистанца.

Како да се спречи дебелината кај децата?

Постојат неколку едноставни начини да се спречи дебелината кај децата, и тие им се препорачуваат на сите родители:

– Правилен избор на храна;
– Ограничени оброци (3 оброци и 2 ужини);
– Јадење оброк во одреден период од денот;
– Готвена и печена храна наместо пржена;
– Не послужувајте големи оброци;
– Не принудувајте го детето да јаде сè што е во чинијата;
– Правилно и бавно џвакање на храната;
– Поголем внес на течности (вода, не сокови);
– Слатките не се награда;
– Физичката активност е многу важна.

Автор: Теодора Петровиќ

Извор



912

X