Вештачката интелигенција брзо трансформира многу аспекти од нашиот секојдневен живот, нудејќи значајни предности во различни области. Сепак, и покрај потенцијалот за позитивни промени, вештачката интелигенција носи и предизвици и негативни влијанија, особено врз семејниот живот.

Една од основните грижи на семејнолозите е дека технологијата за вештачка интелигенција, особено паметните уреди и виртуелните асистенти, може да ја нарушат традиционалната семејна динамика. Со зголеменото потпирање на вештачката интелигенција за домашни задачи, комуникација и забава, членовите на семејството може да станат поизолирани еден од друг. Наместо да се вклучат во меѓусебни разговори или заеднички активности, родителите и децата минуваат повеќе време во интеракција со уредите за технологија, што доведува до дефект на меѓучовечките односи и чувство на исклучување во семејната единица.

Алатките за комуникација управувани од вештачка интелигенција, како што се апликациите за пораки и виртуелните платформи за состаноци, им го олеснија животот на семејствата да останат поврзани, особено кога се физички одвоени. Сепак, овие алатки може да го намалат квалитетот на интеракциите лице в лице. Преголемото потпирање на дигиталната комуникација може да доведе до опаѓање на значајните разговори в лице, кои се од суштинско значење за градење силни социо-емоционални врски и разбирање во семејството. Недостигот на невербални знаци и емоционални гестикулации во дигиталната комуникација може да резултира со недоразбирања и ослабени односи.

Вештачката интелигенција може да ги наруши традиционалните семејни улоги со преземање задачи што претходно ги извршувале членовите на семејството. На пример, апаратите за домаќинство управувани со вештачка интелигенција имаат вградени функции кои може да доведат до намалување на потребата од нивно извршување од страна на поединците. Со тоа членовите на семејството не можат да соработуваат и да си ги делат одговорностите. Оваа новина може да ги промени динамиката и чувството за тимска работа во семејството.

Технологијата за вештачка интелигенција често бара пристап до лични податоци за ефикасно функционирање. Паметните домашни уреди, виртуелните асистенти и апликациите управувани со вештачка интелигенција собираат и анализираат огромни количини на информации за навиките, преференциите и активностите на членовите на семејството. Овој постојан надзор покренува значителна загриженост за приватноста. Членовите на семејството може да се чувствуваат непријатно или вознемирени поради потенцијалната злоупотреба на нивните лични податоци, што ќе доведе до недостиг на доверба во технологијата, а секако и во семејствата.

Вештачката интелигенција има потенцијал да го трансформира пазарот на труд преку автоматизирање на задачите и зголемување на ефикасноста. Меѓутоа, овој технолошки напредок може да доведе и до преместување на работните места и финансиска нестабилност за многу семејства. Губењето на работното место или потребата од транзиција кон нови патеки во кариерата може да создаде стрес и тензија во семејството. Финансиската несигурност може да ги затегне односите, да влијае врз менталното здравје и да ја намали целокупната благосостојба на членовите на семејството.

Забавните и едукативните алатки напојувани со вештачка интелигенција можат да бидат корисни, но тие исто така придонесуваат за зголемено време на екранот и за децата и за возрасните. Прекумерната употреба на уреди со вештачка интелигенција може да доведе до разни здравствени проблеми, како што се напрегање на очите, лошо држење на телото и нарушен режим на спиење. Дополнително, трошењето премногу време на екраните може да ги ограничи можностите за физички активности и игри на отворено, кои се клучни за одржување здрав начин на живот и за поттикнување на семејното поврзување преку споделени искуства.

Практичноста на технологијата за вештачка интелигенција може да доведе до нездрава зависност од овие алатки. Семејствата може да станат претерано зависни од вештачката интелигенција за донесување одлуки, решавање проблеми и секојдневни задачи, намалувајќи ја нивната способност да размислуваат критички и независно. Оваа зависност може да го попречи развојот на основните животни вештини и способноста да се справите со предизвиците без помош на технологијата.

Иако вештачката интелигенција нуди многу придобивки и погодности, од клучно значење е да се препознаат и да се решат нејзините негативни влијанија врз семејниот живот. За да ги ублажат овие негативни ефекти, семејствата треба да се стремат да ја балансираат нивната употреба на технологијата за вештачка интелигенција со значајни интеракции в лице, да им дадат приоритет на приватноста и безбедноста и да поттикнуваат здрави навики и вештини за критичко размислување и благосостојба.

Автор: Елена Михајловска, дипломиран семеен советник