Зголемениот број посети на логопеди кои се евидентирани во последно време го одразува стравот на младите родители за говорот на нивните деца. Зошто се појавува стравот, кога треба да побараме помош и како да го стимулираме детето да зборува, открива логопедот Виолета Правдица од Здравствениот дом „Вождовац“. И што е најважно, таа открива точно кои се знаците и на која возраст треба да се обратите кај експерт. Можеби ќе ве изненади, но од бебе старо една година всушност не се очекува да кажува едноставни реченици.
Раниот стимулирачки третман, според логопедот, е задолжителен за децата родени во ризик и оние што покажуваат отстапувања во развојот на говорот и јазикот.
– Сите родители треба да бидат свесни за важноста на систематските прегледи од страна на логопед. Децата родени во ризик, како и оние што покажуваат отстапувања во развојот на говорот и јазикот, се вклучени во раниот стимулирачки третман. Овој третман вклучува работа со експерти од областа на логопедијата и дефектологијата, со цел да се обезбеди оптимален развој на комуникациските вештини. Доколку забележите дека вашето дете, на пример, не ги кажува првите зборови до првата година од животот или не одговара на основните наредби, не двоумете се да побарате помош од специјалист – вели Правдица.
Првиот аларм кога родителите ќе се обратат кај логопед, како што истакнува, е првиот роденден на детето.
– Статистиката покажува дека во последните години сѐ повеќе деца се вклучени во ран стимулирачки третман. Родителите често забележуваат проблеми околу првиот роденден, кога децата не користат зборови. Грижата на родителите за развојот на јазикот води до порано вклучување во лекувањето и дополнителната дијагностика, вклучително и прегледи од специјалисти за ОРЛ, невролози и психолози – објаснува Правдица.
– Современиот начин на живот, вклучително честото изложување на електронски содржини и брзиот начин на живот, може значително да влијае врз развојот на јазикот и говорот на децата. Децата може да почнат да зборуваат подоцна или да имаат тешкотии во стекнувањето граматички правила и правилен изговор. Ваквата состојба бара посебен пристап и дополнително внимание во раниот стадиум на развојот – посочува логопедот.
Симптоми и знаци на кои треба да внимавате
Ова се црвените знамиња во детскиот говор кога е неопходно родителот да побара помош, советува логопедот.
– Ако едногодишно дете воопшто не зборува, не одржува контакт со очите или не покажува што сака, ова може да биде сигнал за посета на логопед. Во втората година, доколку детето не користи комбинации на зборови, не покажува интерес за околината или не следи едноставни команди, време е да се консултира со експерти. Доколку вашето тригодишно дете не покажува интерес да си игра со други деца или има тешкотии да го задржи вниманието, контактирајте со логопед – истакнува таа.
Песните, приказните и активностите за објаснување, додава логопедот, се од големо значење за стимулирање на говорот.
– Стимулацијата на говорот треба да започне од најрана возраст. Родителите треба да користат кратки, мелодични зборови кога им се обраќаат на децата и да бидат доследни во нивната комуникација. Важно е да му ја објасните секоја активност на детето, да употребите цели зборови и да го пофалите за напредокот. Исто така, песните и приказните играат клучна улога во развојот на говорните и комуникациските вештини. Песните и римите не се само забавни, тие помагаат во правилното изговарање на звуците и го збогатуваат развојот на јазикот.
Како што истакнува логопедот, според возраста, постојат одредени степени на разбирање и изговор кои детето треба да ги совлада.
– Разбирањето на развојните фази може да ви помогне да препознаете дали вашето дете напредува како што треба. Од првата година очекувајте да разбира неколку збора и едноставни наредби, додека на тригодишна возраст детето треба да користи заменки и да поставува прашања. На четири години говорот треба да биде разбирлив, а на пет години детето треба да препознава букви и да кажува реченици – заклучува логопедот.
912