Сите знаеме колку е добро данското воспитување на децата и нивното здравје, но која е тајната на нивното добро воспитување и што ги прави најсреќните луѓе на светот?
Данците ги воспитуваат своите деца да бидат среќни, самоуверени и успешни, поради што се на врвот на листата со најсреќни луѓе во светот 40 години по ред.
Во популарната книга „Данско воспитување на децата“ авторите, мајката Џесика Џоел Александар и психотерапевтот Ибен Дисинг Сандал, ги објаснија шесте точки на среќно воспитување, односно како и детето и родителот да бидат среќни и задоволни во текот на воспитувањето.
Данската теорија за воспитување е скратена на акронимот што лесно се памети P. A. R. E. N. T. (родител) и означува шест работи што мора да ги вклучите во воспитувањето.
1. Play – игра
Во Данска децата си играат самостојно, што им овозможува да ги откријат сопствените интереси и желби, а тоа на крајот ги наведува децата да го прават она што го сакаат. Родителите се секогаш присутни, но не контролираат.
Дозволувањето на децата да си играат сами (за да не се мешаат возрасните) всушност ја гради нивната самодоверба повеќе отколку учеството во активности предводени од нивните родители.
Истражувањата покажуваат дека играта им овозможува на децата да ја користат својата креативност додека ја развиваат својата имагинација. Ова е важно за здрав развој на мозокот и доведува до зголемена доверба во сопствените способности, што е основа за среќа.
Еве како да го направите тоа: одвојте време за игра која не вклучува екрани. Дајте им играчки кои ја развиваат нивната имагинација и ја поттикнуваат креативноста. Охрабрете ги вашите деца да играат надвор (на пр., берење цвеќиња, одење на игралиште, правење снешко, помагање во градинарството).
2. Authenticity – Автентичност
Данците се искрени со своите деца, и во лоши и во добри работи. Да се биде искрен и автентичен со вашите деца им помага да развијат силен внатрешен компас додека учат да веруваат во себе и во своите емоции.
Учењето за себе и детската искреност промовираат силен развој на карактерот. И не заборавајте дека е сосема во ред да ги почувствувате сите чувства. Понатаму, различните видови пофалби различно влијаат врз децата во зависност од тоа како тие ќе се доживеат себеси во светот. Прекумерната пофалба за незначителни достигнувања и пофалбите за интелигенцијата може да ги направат децата несигурни и неволни да преземаат ризици. Од друга страна, ако го пофалите „процесот“, односно трудот и посветеноста, поттикнувате формирање развојна ментална структура која придонесува за упорност, самодоверба и издржливост на децата.
Истражувањата покажуваат дека децата на кои секогаш им се кажува дека се паметни веројатно лесно ќе се откажат кога ќе се соочат со тешки задачи. Наместо тоа, со фокусирање на процесот детето ќе биде мотивирано. Тоа му помага да ја види реалноста онаква каква што е.
Како да го направите тоа: Бидете искрени. Ако вашето дете ве види вознемирени, тажни или исплашени и ве праша за тоа, кажете ја вистината. Децата се паметни. Ќе знаат дали лажете, затоа бидете искрени.

3. Reframing – Реобиликување
Данските родители се обидуваат да ги реобликуваат непријатните ситуации. Тоа е моќен начин да им се помогне на децата да го променат својот поглед на животот.
Начинот на кој избираме да гледаме на работите влијае врз тоа како ги доживуваме. Реалните оптимисти не ги игнорираат негативните информации, туку едноставно се фокусираат на други достапни информации за да создадат побогата, поубава приказна за себе, за своите деца, за животот воопшто. Трансформирањето може да го промени искуството на светот додека ги прави нашите животи и животите на нашите деца посреќни.
Предностите на реобликувањето се тоа што ситуацијата не ескалира. Но, што е најважно, ја менува перцепцијата на децата за животот и во исто време го прави и нашиот живот подобар.
Како да го направите тоа: Кога вашето дете ќе наиде на тешка задача и ќе рече: „Не можам да го направам ова“, одговорете: „Сè уште не си научил.“ Можете да му кажете дека кога нешто му е тешко, тоа е само затоа што допрва треба да го научат.
Кога вашето дете се однесува лошо, фокусирајте се на тоа причините. Дали е гладно? Уморно? Дали му е досадно?
4. Empathy – Емпатија
Емпатијата е една од најважните човекови особини. Во Данска, фундаментално е да се научат децата да размислуваат како што мислат другите. Тие дури и го учат тоа на училиште. Практикувањето емпатија ги учи децата како да ги почитуваат другите и себеси, а тоа исто така помага да се спречи злоупотреба.
Ако сме помалку склони кон осуда и срам, подобро ќе ја разбереме сопствената и туѓата ранливост, што ќе придонесе за подлабоки врски, правејќи нè посклони кон простување и посреќни во целина.
Како да го направите тоа: Обидете се да разберете наместо да осудувате: „Гледај, тој плаче. Можеби е гладен“ наместо „Колку е невоспитано ова дете!“
5. No Ultimatums – Без ултиматуми
Ултиматумите поттикнуваат борби за моќ и може да доведат до губење на контролата врз сопственото однесување. Многу родители викаат или прибегнуваат кон физичко казнување како форма на дисциплинирање на нивните деца. Ја губиме контролата и очекуваме нашите деца никогаш да не ја изгубат. Тие, исто така, ја прекинуваат врската со вашето дете, што е она што го мотивира да слуша.
Накратко, се работи за замена на стравот (закани и ултиматуми) со доверба и интимност. Децата што имаат почит и разбирање од своите родители, на кои им се помага да ги разберат и почитуваат правилата, развиваат многу посилно чувство на самоконтрола и на крајот прераснуваат во посреќни, емотивно постабилни возрасни.
Како да го направите тоа: Обидете се да помогнете и да водите, а не да карате. Избегнувајте го пристапот „Затоа што реков.“ Избегнувајте ултиматуми и закани: „Подобро направете го тоа сега или на друг начин!“ Кажете не, но секогаш бидете мирни.
6. Togetherness & hygge – Заедништво
„Хиге“ е суштински дел од данското родителство. Со учење како да поминуваат квалитетно време со семејството и пријателите, децата добиваат силно чувство на заедништво и релаксација. Создавањето пријатна атмосфера дома, готвењето и заедничкото јадење, дружењето, се мали секојдневни задоволства кои ги радуваат данските семејства.
Како да го направите тоа: Исклучете ги телефоните, играјте игри. Најдете време за семејството. Дури и 10 минути дневно се важни. Направете тврдина од перници со децата, спакувајте мала корпа за пикник и однесете ги на пикник надвор.