Дислалија е едно од нарушувањата на говорот кое вклучува нарушување во изговорот на звуците или артикулацијата. Може да биде од различни типови и да настане од неколку причини.

– Може да биде предизвикано од органско нарушување, расцеп на непце, усни, проблеми со вилицата. Постои и функционална дислалија, за која не знаеме како настанува бидејќи тоа се деца кои немаат органски нарушувања, добро слушаат , но погрешно ги изговараат гласовите – објаснува доцент д-р Гордана Чолиќ, логопед. Таа додава дека постои и моторна дислалија која се карактеризира со недоволно вешти говорни органи.

Говорните нарушувања и говорните маани се иста работа, но терминот „маани“ е исфрлен поради неговата негативна конотација, вели Д-р Чолиќ.

Во развојот на типичните деца, оние што немаат психо-физички нарушувања, првиот збор се очекува околу првиот роденден, а до тригодишна возраст детето треба да изговора 18 гласа.

Д-р Чолиќ вели дека до петтата година детето треба правилно да ги изговара сите гласови на мајчиниот јазик. Сепак, тоа сè почесто не е така.

– Во практика ни се случува да дојдат деца од трето или петто одделение, што е многу доцна. Колку подолго чекате, толку повеќе години детето погрешно ги изговара гласовите и ги автоматизира. Ова е многу потешко да се реши отколку кога таму нема глас – предупредува докторката и напоменува дека родителите треба да реагираат при првиот знак.

Што „кажува“ пелтечењето за состојбата на семејството?

Психијатарот за деца и адолесценти, д-р Тијана Антин-Павловиќ изнесува некои нарушувања на говорот од психолошка гледна точка, нагласувајќи дека не секое од нив има своја психолошка причина. Пелтечењето, на пример, има таква основа која најчесто се јавува во семејната средина.

– Таму можеме да зборуваме за ладна, нестимулирачка семејна атмосфера, за родители кои нејасно ги изразуваат своите пораки и кои имаат нагласен авторитетен модел на воспитување. Појавата на потиснат страв во атмосфера каде што има зголемени барања и мала награда и пофалба може да доведе на проблемот со пелтечењето кај децата – рече д-р Антин Павловиќ, додавајќи дека ваквите односи создаваат и несигурност и лоша слика за себе кај детето, што во комбинација со пелтечењето создаваат маѓепсан круг.

Извор