Одењето на прсти кај малите деца често изгледа како симпатична фаза. Многу деца одат на прсти низ домот потпирајќи се само на врвовите на прстите, особено додека учат да одат или го истражуваат сопственото тело. Во најголем број случаи тоа е минлива навика.

Одењето на прсти кај децата често изгледа како слатка развојна фаза. Многу деца повремено одат на прсти, особено додека учат да ја одржуваат рамнотежата. Во повеќето случаи тоа е привремено.

Кога oдењето на прсти e нормално?

– Во возраст од 1 до 3 години – во текот на развојот на рамнотежата и мускулите;
– Кога детето тоа го прави само понекогаш, во игра или од љубопитност.
– Кога детето може нормално да ја спушти петата на под и да оди правилно кога ќе го потсетиме.

Во сите овие ситуации обично нема причина за грижа.

Но, кога детето упорно и секојдневно оди на прсти, тоа може да биде сигнал дека телото сака нешто да ни каже.

Сензорна чувствителност – „подот е премногу гласен“

Кај некои деца одењето на прсти е начин да се справат со преголеми сензорни сигнали. Петиците испраќаат силни информации до мозокот, а чувствителното дете се преоптоварува и почнува да „бега од подот“ така што се крева на прсти. На тој начин го штити својот нервен систем од прекумерна надразливост.

Ова е особено забележливо во супермаркети, светли простории или бучни средини, таму каде што нивната сензорна обработка веќе е прилично напната.

Стрес и напнатост во мускулите

Кога децата се под стрес, анксиозни или вознемирени, мускулите на листовите рефлексно се затегаат, што природно се подигнува на прсти. Тоа не е „лошо однесување“, туку физиолошки одговор на телото.

Стресот често се „населува“ во мускулите. Децата ги стискаат играчките, рачињата, а одењето на прсти станува начин да ја задржат контролата над непријатното чувство.

Чувство на нестабилност и потреба за контрола

Некои деца одат на прсти само на непознати места или во ситуации што им изгледаат несигурни. Така се чувствуваат повисоки и постабилни. Ако дома одат нормално, а на нови локации скокаат на прсти, тоа е знак дека нивниот мозок сè уште не ѝ верува на подлогата кога околината се менува.

Кога ќе се смират и опуштат, стапалата најчесто сами се спуштаат.

Емоционално преоптоварување

Возбудување, страв, разочарување или обид да ги задржат солзите може да доведат до рефлексно „подигнување“ на телото.

Одењето на прсти тогаш станува мал механизам за саморегулација, како минијатурен мотор што ги држи емоциите „под контрола“. Некои деца одат на прсти кога им недостига блиска личност, кога се вознемирени или кога денот почнал стресно.

Развојни фактори

Понекогаш мозокот сè уште нема создадено јасен образец „петица–прсти“.
Ова почесто се јавува кај деца кои:

• Ја прескокнале фазата на ползење;
• Имале подолги периоди на пасивно седење или гледање екрани;
• Често биле носени.

Кај нив стапалата брзо реагираат на замор, стрес или преоптовареност и се „подигнуваат“ пред да се спуштат.

Поврзаност со развојни нарушувања

Кај некои деца одењето на прсти може да се јави при:

• Нарушувања од аутистичниот спектар;
• Проблеми во сензорната обработка;
• Тешкотии во комуникацијата и регулацијата.

Тоа не значи дека детето има некакво нарушување, меѓутоа, е сигнал кој не треба да се игнорира, особено ако е придружен со избегнување поглед, доцнење со говор или стереотипни однесувања.

Кога да се загрижите и да се обратите кај стручно лице?

Препорачливо е да се побара стручен совет ако детето:

• И по 3-годишна возраст постојано оди на прсти;
• Не може да ја спушти петицата дури ни кога ќе му се каже;
• Тоа го прави заедно со доцнење во говор, сензорни тешкотии или избегнување поглед;
• Исплашено е или напнато во нови простории;
• Често паѓа, се сопнува или брзо се преоптоварува.

Зошто е важно навреме да се реагира?

Раната процена може да спречи подоцнежни проблеми со тетивите, држењето, мускулите и начинот на одење. Во најголем број случаи, со соодветни вежби, рутина и сензорна поддршка, децата спонтано се враќаат на одење со цело стапало.

Извор