Ако имате мало дете во градинка, веројатно веќе сте слушнале за „болест на рацете, стапалата и устата“. Оваа вирусна инфекција, иако обично е блага, може да биде многу загрижувачка за родителите кога ќе се појави.

Што е болест на рацете, нозете и устата?

Болеста на рацете, стапалата и устата (исто така позната како „ХФМД/HFMD“/hands,foot and mouth disease) е блага, но многу заразна вирусна инфекција која најчесто се јавува кај деца под 5 години, иако постарите лица не се имуни. Предизвикана е од групата ентеровируси, а се шири преку нормален контакт – односно преку капки, преку контаминирани раце, играчки или површини.

Како изгледа болеста?

Првите симптоми честопати личат на блага настинка:

-покачена температура (обично до 38-39 °C),
-замор и раздразливост,
-губење на апетитот,
-болно грло.

По 1-2 дена се појавуваат карактеристични исипи и рани:

во устата – мали плускавци кои пукаат и создаваат болни рани на јазикот, во внатрешноста на образите и непцето,
на дланките и стапалата – црвени точки кои можат да се претворат во мали плускавци,
понекогаш исип на задникот, нозете или лактите.

Децата често одбиваат храна и течности поради болка во устата, што може да биде најтешкиот дел од болеста за родителите.

Дали болеста е опасна?

Во повеќето случаи не е опасно и спонтано се повлекува во рок од 7 до 10 дена. Но, она што го прави овој вирус предизвикувачки е неговата лесна преносливост – во градинките и игралните може да се шири со молскавична брзина. Компликациите се ретки, но може да вклучуваат дехидратација (поради одбивање течности), секундарни бактериски инфекции на кожата или, многу ретко, воспаление на мозокот или менингитис (најчесто кај инфекции со ентеровирус 71, кои се ретки во Европа).

Како да му помогнете на детето дома?

Не постои специфичен третман бидејќи станува збор за вирус, но постојат многу работи што можете да ги направите за вашето дете да се чувствува подобро:

-Намалете ја температурата (со парацетамол или ибупрофен, во зависност од возраста и тежината на детето).
-Обрнете внимание на внесувањето течности – често нудете течности, по можност ладни (вода, ладна супа, цедено овошје), обидете се да направите коцки мраз од благ чај од камилица.
-Избегнувајте кисела и зачинета храна, која може да ја влоши болката во устата.
-Понудете помека храна – јогурт, полента, пудинг, банана, пире од супа.
-Одржувајте хигиена – мијте ги рацете почесто од вообичаено, дезинфицирајте играчки и површини.

Ако вашето дете одбива да пие, изгледа многу летаргично, има продолжена треска или ако сте загрижени, посетете лекар.

Кога може да се врати детето во градинка?

Детето обично може да се врати на училиште откако ќе се намалат симптомите и треската, а раните ќе заздрават – обично 5 до 7 дена по почетокот на болеста. Сепак, вирусите можат да се излачуваат во столицата со недели потоа, па затоа хигиената останува клучна!

Што се случува кога болеста се јавува кај бебиња?

Кај бебињата, болеста на рацете, стапалата и устата може да изгледа поблага, но често е потешко да се препознае. Наместо класични симптоми, бебето може едноставно да биде раздразливо, да одбива шише или да цица и прекумерно да се лигави поради болни рани во устата. Исипот може да се појави и на задникот, а не мора веднаш на рацете и нозете. Најважно е да се следи внесот на течности и бројот на влажни пелени – дехидрацијата е посериозен ризик кај бебињата. Доколку имате какви било сомнежи или загрижености, задолжително контактирајте го вашиот педијатар – секогаш е подобро да бидете сигурни со бебињата.

Конечно – неколку збора за поддршка

Ако моментално сте во средината на епизода на „ХФМД“, знајте дека не сте сами. Ова е една од оние „детски болести“ што речиси секое дете ги поминува барем еднаш. Иако може да изгледа непријатно и вознемирувачко, со малку трпение и грижа дома – брзо ќе помине.

Автор: д-р Ана Јагодиќ

Извор