Тргнувањето во градинка е еден од најголемите чекори, не само за детето, туку и за родителите. Кога малечкото првпат влегува во нова средина, родителите се справуваат со низа прашања, емоции и сомнежи: Дали моето дете ќе плаче? Дали некој ќе го утеши? Како ќе се справи со непознати лица? Дали ќе јаде, ќе пие, ќе спие? И како воспитувачите ќе знаат што му треба?
Иако фазата на приспособување е често предизвикувачка, со добра подготовка и соработка со воспитувачите, сè може да оди многу полесно. Воспитувачката Алета Јурки споделува совети основани на нејзиното искуство за да знаете што да очекувате и како најдобро да го поддржите вашето дете во оваа важна животна промена.
Како да се подготви детето за одвојување од родителите?
-Пред да тргне детето во градинка, секој родител треба постепено да го подготвува. Еден од најважните начини на подготовка е да разговара за градинката. Разговарајте со вашето дете за тоа што е градинка, зошто оди во градинка, кого ќе сретне, што ќе прави во текот на денот. Важно е родителот да има позитивен став кога зборува за градинката. Иако на секој родител му е тешко да го остави своето дете во непозната средина со непознати луѓе, позитивноста што родителите ја пренесуваат кон градинката во голема мера ќе го олесни процесот на приспособување. Прошетајте со вашето дете до градинката, покажете му го просторот во кој ќе престојува. Објаснете му каде ќе престојува и што ќе прави. Одете на шопинг со вашето дете за да ги купите работите што ќе му бидат потребни во градинката. Прашајте ги воспитувачите за сите стравови или сомнежи поврзани со престојот на вашето дете во градинка.
Дали родителите треба да променат нешто во рутината на своето дете пред да тргне во градинка?
-Пред да тргне во градинка, обидете се да ја приспособите дневната рутина на детето за да биде што е можно послична на онаа што ќе ја има во градинка (хранење, спиење). Ако детето сè уште не е самостојно во облекувањето, хранењето или миењето раце, можете полека да ги поттикнете овие вештини. Важно е да не внесувате нови работи во рутината на детето (одвикнување од цуцла, пелени итн.) или да ги менувате навиките веднаш пред да тргне во градинка. Рутината претставува безбедност за детето. Тргнувањето во градинка е веќе голема промена.
Како родителите да препознаат дека нивното дете има тешкотии со приспособувањето и кога треба да бидат загрижени?
Приспособувањето на градинката е индивидуален процес низ кој секое дете поминува на свој начин, преку различни реакции на нова ситуација. Невозможно е целосно да се подготви детето, особено мало дете, за одвојувањето од неговите родители. Некои од најчестите емоционални реакции на одвојувањето на детето од неговите родители се: плачење, протестирање, изливи на гнев (кон возрасен, друго дете или предмети), одбивање да се влезе во градинка, фрлање предмети на подот, незаинтересираност и пасивност, одбивање да се контактира воспитувачот или целосно да се ориентира кон воспитувачот, приврзаност кон преоден предмет (цуцла, ќебе, играчка итн.), туркање, одбивање да се јаде или намален апетит, грицкање нокти, цицање палец, одбивање да се спие, болест, регресија на неодамна стекнатите знаења и вештини. Промените во однесувањето на детето се претежно привремени и ќе исчезнат кога детето ќе се чувствува безбедно во новата средина.
Колку време трае просечното приспособување и што можат да очекуваат родителите во овој период?
Приспособувањето може да трае од две недели до неколку месеци. Лесното приспособување трае помеѓу две и четири недели. Во овој период детето има различни емоционални реакции кон градинката, родителите и наставниците. Тешкото приспособување може да трае неколку месеци. Децата имаат проблем да прифатат други луѓе (возрасни и деца) ако немале социјални интеракции со други возрасни и деца пред да тргнат во градинка. Приспособувањето започнува со плачење, разни емоционални и физички реакции на детето. По некое време детето се смирува по разделбата со родителите. По неколку дена плачот се намалува. Приспособувањето е целосно кога детето е опуштено и весело кога влегува во градинка, со нетрпение го очекува наставникот и играта со другите деца и зборува за тоа што правело во градинка.

Која е најчестата грешка што ја прават родителите за време на приспособувањето и како да ја избегнат?
Една од најчестите грешки што ги прават родителите во периодот на приспособување е скриениот негативен став кон градинката. Иако со задоволство разговараат со своето дете за одењето во градинка, тие всушност се тажни, исплашени, вознемирени. Сите овие негативни реакции и емоции се нормални и природни, и повеќето родители минуваат низ истото. Тешко е за родителот, тешко е и за детето. Но, слушањето на потребите на детето и разговорот со наставниците може многу да го олесни процесот на приспособување. Друга грешка што ја прават родителите е предолго останување или продолжување на збогувањето. Овој метод го збунува детето, кое ја чувствува несигурноста на родителот зошто ја испраќа пораката дека нешто не е во ред со тоа што останува во градинка. Кога родителот го остава детето во градинка, треба да се збогува, да каже кога ќе се врати и да го почитува времето што му го кажал на детето.
Каков совет би им дале на родителите од вашето искуство?
Без разлика колку сте добро информирани и подготвени, емоциите ќе ве преплават кога ќе дојде денот на заминување. И тоа е во ред. Фокусирајте се на вашето дете, следете ги неговите потреби и реакции. Не споредувајте го вашето дете со други деца, ниту во периодот на приспособување ниту во развојот. Исто така, не споредувајте се со другите родители. Насмевнувајте му се на вашето дете кога се збогувате, дури и ако ви е многу тешко, бидејќи тоа ќе се сеќава на вашата насмевка, а не на тагата, во текот на целиот ден. Имајте доверба во себе и во воспитувачот, но најмногу во вашето дете, кое се впушта во нова авантура наречена градинка.
Автор: Карина Шиждрак