Лабав заб не е единствената промена што се случува околу шестгодишна возраст. И додека однадвор изгледаат самоуверено, однатре децата минуваат низ емоционален „мини-пубертет“, учејќи да се разбираат себеси, своите пријатели и светот околу нив. Еве како да им помогнете да излезат од овој период побезбедни и посигурни.

Ако вашето дете одеднаш стане пркосно, лесно избувнува или се повлекува во себе, тоа не значи дека сте направиле грешка во воспитувањето. Околу шестгодишна возраст децата влегуваат во фаза што психолозите живописно ја нарекуваат „Wackelzahnpubertät“ на германски јазик, т.е. пубертет-лабав заб.

Не е вистински пубертет, туку почеток на средното детство, периодот помеѓу шест и дванаесет години, во кој мозокот и емоциите претрпуваат голема промена.

Од послушно дете до мал бунтовник

Додека првите години од животот се фокусирани на физичкиот развој, а тинејџерските години на потрагата по идентитет, средното детство долго време е запоставено во истражувањата. Денес знаеме дека ова е времето кога детето почнува да размислува позрело, логично и свесно, и тогаш всушност се гради темелот на неговата личност.

-Тоа е клучна фаза каде што детето открива кое е во однос на другите – објаснува психологот Евелин Антони од Универзитетот Дарам.

Потоа децата развиваат способност да ги разбираат сопствените чувства, да ги препознаваат чувствата на другите и да ги поврзуваат мислите со емоциите. Во исто време, тие се соочуваат со нови барања: самостојно стекнување пријатели, следење на правилата, приспособување кон групата. Сето ова носи нов вид емоционален притисок – несигурност, фрустрација, тага или лутина.

Затоа овој период понекогаш се смета за „мини пубертет“, време кога детето сака да има контрола, но сепак е зависно од возрасните.

Како се развива емоционалната саморегулација

Во текот на раното детство возрасните се оние што го смируваат детето. Подоцна, на возраст од пет или шест години, тоа почнува да учи како само да ги регулира своите емоции. Јазикот игра голема улога во ова, па кога детето може да именува што чувствува, мозокот се смирува.

На оваа возраст децата откриваат и мешани чувства, т.е. дека нешто може да биде убаво и тажно во исто време. Тие учат да го променат начинот на кој ги гледаат настаните, процес што психолозите го нарекуваат когнитивно преиспитување. На пример, дете кое вели: „Не можам да го направам ова“, може, со поддршка од возрасни, да научи да мисли: „Тешко е, но можам да пробам на друг начин“. Оваа промена на начинот на размислување го намалува гневот и ја зголемува упорноста.

Пријателства и емпатија

Средното детство е време кога детето почнува да ги разбира вистинските пријателства. Тоа повеќе не бара само другар за игра, туку учи дека односите вклучуваат реципроцитет и доверба. Како што објаснуваат истражувачите од Универзитетот „Лајден“ во Холандија, децата во овој период поминуваат сè повеќе време со своите врсници и почнуваат да разбираат што значи да се биде фер, да се помага на другите и да се препознаваат чувствата на другите луѓе.

Потоа децата развиваат способност позната како теорија на умот, или разбирање дека другите луѓе имаат свои мисли, знаење и чувства што можат да бидат различни од нивните. Оваа свест ги прави посочувствителни: кога ќе забележат дека некој е исклучен од играта, постарите деца често се обидуваат да го вклучат и да покажат солидарност.

Први сомнежи во себе

Овој развој носи и нова емоција: самосвест. Децата почнуваат да размислуваат за тоа што другите мислат за нив, па може да се појават срам, чувства на отфрлање или сомнеж во себе. Затоа шестгодишните деца понекогаш се повлекуваат, одбиваат да одат на роденденски забави или реагираат бурно кога им се чини дека некој не ги сака. Тоа не е „дрскост“, туку нивна прва средба со несигурност и социјална споредба.

Како можат да помогнат родителите

Најважната алатка во овој период е разговорот. Психолозите советуваат пристап познат како емоционален коучинг: да го слушате детето без осудување, да му помогнете да ги именува чувствата и заедно да пронајдете начин да реагирате поинаку.

На пример:

-Гледам дека си тажен затоа што твојот пријател не те покани да си играте. Ајде да размислиме зошто се случило тоа.

Ваквите разговори му помагаат на детето да научи како да го толкува однесувањето на другите, да развие отпорност, разбирање и самодоверба.

Запомнете

Во текот на детството, децата постојано се менуваат. Околу шестгодишна возраст тие минуваат низ можеби најневидливата, но и една од најважните развојни фази. За родителите, ова може да биде предизвикувачки период, но и прекрасна можност повторно да се поврзат со детето на подлабоко ниво.

Не мора да бидете совршени за да му помогнете на вашето дете да расте. Доволно е да бидете присутни, трпеливи и подготвени да слушате.

Извор