Додека милиони луѓе гледаат и споделуваат видеа во кои се осудуваат „сефора децата“ (често обвинувајќи ги родителите кои им дозволуваат на своите деца да купуваат производи наменети за возрасни), дерматолозите предупредуваат дека некои од овие производи не се наменети за детската кожа, а други истакнуваат дека нема ништо ново во тоа што децата ги имитираат постарите – и дека тоа е безопасно.
За оваа необична појава коментира Миа Роја Ѓапиќ, клинички психолог и психотерапевт.
За жал, овој тренд не е неочекуван со оглед на кумулативниот ефект на различните околности во кои живееме и воспитуваме деца. Како прво, често сме изненадени колку некои површни работи им се важни на децата и младите, како што се брендирана облека, паметни телефони и слични додатоци, вклучувајќи го и нивниот изглед. Истовремено, многу возрасни се крајно оптоварени со сликата што ја оставаат пред другите, имаат тенденција да ги запоставуваат основните животни потреби за да си дозволат некои трендови и да се претстават како нереално совршени, особено во виртуелниот свет, вклучувајќи го тука и физичкиот изглед.
Децата и младите учат од она што го гледаат, а не од она што ние им го кажуваме. Ако гледаат дека мерилото за успех, среќа и задоволство на возрасните е во таквите работи, како да очекуваме нивните мерила да бидат поинакви? Секако, на тоа треба да се додаде фактот дека адолесценцијата е период од животот кога мислењето и одобрувањето од социјалното опкружување е многу високо на приоритетната скала, а потребата за припадност и позитивна валидација денес се задоволува со лајкови, за кои адолесцентите се подготвени да одат доста далеку. Ова е новост на генерациите што растат на интернет, нешто од кое не можеме да избегаме.
Понатаму, маркетинг-експертите заклучуваат дека недостига линија за девојчиња од рана адолесцентна возраст. Помеѓу продавниците за играчки и оние „за големите“, секако повеќе ги привлекува втората група, која производителите масовно ја користат. Иако девојчињата немаат голема куповна моќ, тие имаат родители и способност да ги убедат дека им треба одреден производ. Атрактивното пакување, како и начинот на кој се презентираат одредени производи, ветувањата за подобар живот со некои од нив, на пример, сјај за усни и слично, се паметни трикови за привлекување клиенти на ранлива развојна возраст.
Зошто девојките се однесуваат агресивно кога ги бараат овие производи во споменатиот тренд? Веројатно затоа што можат, затоа што немаат соодветно поставени граници и затоа што очигледно ваквото однесување ги носи до толку посакуваните лајкови и погледи на социјалните мрежи. Да потсетиме дека децата не се „лоши“, туку настојуваат веднаш и сега да ги задоволат сопствените потреби, а доколку немаат соодветен начин за да го направат тоа, ќе најдат некој несоодветен. Сето горенаведено го потхранува однесувањето кое, иако првенствено го осудуваат многу возрасни, тие всушност активно или со молчење го поддржуваат.
Не можеме да влијаеме врз многу работи во нашиот дом – општи социјални правила и норми, маркетинг-стратегии, потребата на младите да бидат прифатени… Но, можеме да влијаеме врз многу нешта – и вчера и денес, и утре. Пред сè, важно е длабоко да размислиме за примерот што им го даваме на децата со нашето однесување.
Дали и ние сме постојано на социјалните мрежи? Дали секоја фотографија што ја правиме ја поминуваме низ филтер? На што трошиме поголем дел од слободното време и на што трошиме пари? Како се однесуваме со луѓето околу нас, вклучувајќи ги и продавачите? Дали ја нудиме почитта што очекуваме да ја покажат нашите деца? Каква содржина гледаме? На што се смееме? Кои однесувања ги осудуваме? На што ги засноваме нашите пријателства? Дали знаеме како доследно да му поставуваме граници на нашето дете со зачувување на нашиот однос? Дали нашето дете знае дека го сакаме без разлика на сè? Како да му го покажеме тоа, особено кога ќе направи грешка? Ако понекогаш бара љубов, внимание и одобрување на некои непожелни начини, што ќе направиме? Дали дома го развиваме критичкото размислување на детето зборувајќи за овие трендови, но и за сите други настани?
Без вистинска работа на себе преку овие и слични теми, денес е тешко да се биде родител кој воспитува деца кои нема да се качат на „сефора“ возот или на кој било друг воз. Едноставно има премногу возови, многу повеќе отколку во периодот кога ние или нашите родители растеле. И тие се оддалечени на само неколку клика. Колку се постари децата, толку е потешко да се контролира секој чекор, особено онлајн патеката низ која одат сите. Затоа темелите се поставуваат од самиот почеток, секој ден, со негување на начинот на живот и однос со децата, какви што сакаме да имаат и тогаш кога ќе го напуштат нашето гнездо.
Автор: Карина Шиждрак
912