Дали вашето дете е љубопитно, сака да знае како функционираат работите, сака предизвикувачки задачи и загатки? Дали подобро се концентрира на задачите во споредба со неговите врсници? Постои шанса да е во групата со надарени деца, што се околу 3 проценти од популацијата.

„За надарени, воспитувачите и наставниците ги сметаат оние деца што прават многу работи порано, побрзо, поуспешно и поинаку од другите деца и имаат високи достигнувања во тоа. Надареноста се дефинира како збир на натпросечни интелектуални способности, карактеристики на личноста, висок степен на креативност и мотивација“, објаснува проф. по психологија Ксенија Р. Бенаковиќ.

Како да знаете дека детето е надарено?

Но, не само еден фактор го одредува потенцијално надареното дете. Многу родители мислат дека детето е надарено ако може да ги каже сите земји или да чита на четиригодишна возраст. „Многу фактори ја одредуваат надареноста, а не само една или две работи. Најпрво треба да се нагласи дека има разлика помеѓу ведро, бистро и надарено дете. Бистро е она што знае многу бидејќи може да прими многу информации, но тоа доаѓа на иницијатива на родителите. Надарен е оној што само сака да знае многу, а оваа мотивација и желба за знаење произлегува од него лично. Таквите деца можат да бидат напорни затоа што поставуваат 100 прашања, ги запомнуваат сите одговори и поставуваат нови прашања врз основа на нив. Надареното дете може да се окарактеризира како непослушно затоа што има свои ставови“, објаснува директорката на Центарот „Брејни“, Звјездана Јаиќ, наставничка и воспитувач за работа со надарени деца.

Тие си противречат сами на себе

Надарените деца често имаат контрадикторна ситуација бидејќи можат да бидат интелектуално супериорни и емоционално под нивната возраст. Јаиќ, исто така, истакнува дека надарените деца всушност имаат посебни потреби и треба да им се даде секаква можна поддршка и да не се дозволи да се изгубат во толпата. „Кога таквите деца ќе се заинтересираат за одредена област, тие стануваат експерти, но често се повлечени и фокусирани само на себе и на темата што ги преокупира. Потешки се за едукација бидејќи постојано го доведуваат во прашање авторитетот, не сакаат да прават рутински работи (средување, чистење, облекување…). Но, ентузијазмот, сјајот и позитивната енергија што ги шират околу себе кога им се нудат интересни и предизвикувачки активности се волшебни. Но, ако не им се даде соодветна поддршка на училиште, тие може да развијат проблеми во однесувањето или емоционални проблеми и да не го реализираат својот потенцијал“, вели Бенаковиќ.

Карактеристики на надарените деца

Посебните карактеристики на надареноста се видливи уште од мали нозе: имаат многу енергија, многу се љубопитни, ги интересира како функционираат работите, рано учат да читаат и да бројат, многу се имагинативни, забележуваат детали, ги коригираат возрасните во недоследности, многу се упорни во совладувањето на она што ги интересира. Често се перфекционисти, тешко поднесуваат пораз, чувствителни се, емотивни и ги прават работите на свој начин. Тие тешко се согласуваат со своите врсници бидејќи имаат различни интереси.

Програмата за работа со надарени деца вклучува идентификување на потенцијално надарено дете, утврдување можности, потреби и интереси, почитување конкретни интереси и нивно продлабочување, овозможување на детето да го научи она што го интересира, на начин што му одговара. За нив треба да се организираат посложени активности, особено во однос на апстрактното размислување.

Автор: Ана Мариќ

Извор