Започнат е уште еден долг летен училиштен распуст и нашите деца ги очекува долго слободно лето бидејќи на училиште не се враќаат до почетокот на септември. Но, од една страна, учениците и училишниот персонал со нетрпение го очекуваат својот заслужен одмор, а за многу родители летниот распуст е ноќна мора. Повеќето вработени родители немаат толку денови од годишен одмор, па многумина имаат проблем како да го организираат чувањето на децата, особено од пониските одделенија. Некои родители се загрижени и затоа што на децата често им е досадно во втората половина на летото.

Сите знаеме дека на учениците им е потребен одмор, како што на сите им е потребен одмор по работа, а за тоа зборува педагогот Маја Јерчиќ, основач и водач на „Педагогија КоХо“ и автор на книгата „Учиме да учиме: ШТО е квалитетно знаење и КАКО да се стекне“.

– Има една одлична приказна од Хорхе Букај која совршено ја посочува важноста на одморот. Тоа се вика истраен дрвосечач. Некогаш си бил дрвосечач кој дошол да работи во фабрика за дрво и решил да даде сѐ од себе. Првиот ден отишол во шума и исекол осумнаесет дрвја. Следниот ден решил да исече уште повеќе, но и покрај сите напори, исекол петнаесет дрвја. Разочаран, решил да помине уште поголема милја следниот ден. Следниот ден сечел помалку од девет дрвја. По некое време дрвосечачот решил да разговара со надзорникот и да се консултира со него. Тој му кажал сѐ што се случувало – како секој ден се трудел сѐ повеќе, но резултатот станувал послаб. Надзорникот внимателно го слушал, а потоа прашал: Кога последен пат ја наостри својата секира?“

„Да ја наострам? Немав време да ја наострам, бев премногу зафатен со сечење дрвја“.

Распустот и празниците носат можност за одмор во кој се обновуваат физичките, когнитивните, емоционалните и волево-мотивациските ресурси на поединецот. Сето она што децата го користат како секира во педагошката година, за време на распустот го доживува своето острење“, објаснува педагогот.

Секоја пауза е проследена со навикнување на работниот ритам

Бидејќи некои родители сметаат дека летниот распуст трае предолго, педагогот одговара дали предолгиот одмор може да има контраефект.

– Зависи од тоа на колку долг одмор се мисли. По секој одмор треба да се навикнеш на работниот ритам и таа фаза на подготовка не може да се прескокне. По паузата учениците се враќаат на училиште освежени, со повеќе енергија итн.; но дефинитивно треба да се навикнат на работните обврски. Ефектот е ист како при вршење некоја физичка активност, телото на почетокот се загрева за да го достигне нивото на полн капацитет. Така е и со учењето и менталните работни обврски – вели Маја Јерчиќ, која смета дека најдобра комбинација е да има повеќе кратки одмори во текот на учебната година и еден подолг одмор.

– На ова не можам да одговорам од перспектива што е подобро за организмот во биолошка, туку само од педагошка смисла. За учењето и мотивацијата потребен е момент на некој конечен резултат, одредена точка што значи дека сме реализирале некои цели, а празниците се како награда по долг период на работа. Важно е да се напомене нешто на кое нѐ учи педагогијата на слободното време, а тоа е дека во одморот уживаме повеќе ако следува по долга и квалитетна работа. Така може да кажеме дека за квалитетен одмор, неопходна е и квалитетна работа – објаснува таа.

Дали здодевноста може да биде позитивна?

Исто така, родителите често се жалат дека на децата им е здодевно на летниот распуст бидејќи трае премногу долго. Како досадата влијае врз децата и дали тоа може да биде позитивно влијание?

– Досадата може да има позитивно и негативно влијание врз децата. Познато е дека неструктурираното слободно време и слободната игра поттикнуваат идеи и креативност. Во оваа смисла, досадата како расположение што се јавува во ситуација кога децата не знаат што да прават со себе може да ги поттикне да се справат со неа и да смислат нешто што ќе ги интересира; односно да бидат креативни и иновативни. Во таа смисла, досадата е добра – одговара педагогот и објаснува дека досадата се манифестира на лоши начини (премногу екрани, кавги со браќа и сестри, континуирано трошење слободно време и потсвесно незадоволство од тоа и слично) кога децата немаат развиено позитивни навики за поминување на слободното време.

– За да може детето конструктивно да управува со своето слободно време и досадата, треба да научи и да добива идеи преку семејниот живот во однос на тоа што може да прави. Семејните средини кои практикуваат и негуваат култура на слободно време во која, на пример, се спортува, црта, чита, се сади, игра и слично, кај децата градат позитивни навики кои ќе влијаат врз нивниот избор околу начинот на третирање на досадата – заклучува педагогот.

Автор: Татјана Третњак

Извор