Имав 27 години кога почина мајка ми. Сестра ми имаше 20 години. Татко ми не живееше со нас повеќе од 10 години поради неговата здравствена состојба. Воопшто не се чувствував подготвена за живот без моите родители. И имав и уште една сестра која сè уште беше на факултет. Немав дечко, немав деца, немав поим што ќе правам во животот, не го најдов своето место под сонцето. Ја обоив косата во портокалова боја, носев индиски рибарсски панталони и ранци.

На свои 27 години мајка ми ме добила мене. Година или две претходно таа се преселила во Загреб од мал, тивок град и се омажила. Некој би рекол дека станала сериозна жена, а и така изгледаше на фотографиите. Беше шивачка, работела и пред да дојде во големиот град, а набрзо и таму нашла работа. Кратка коса, стилизирана според тогашните модни правила и прописи, чевли со мала потпетица, здолништа во А-крој.

Моето прво дете го родив на 35 години. Тоа не е доцна според денешните стандарди, но не е ни рано. Се случи кога требаше и можеше да се случи. Не се случи порано бидејќи немаше со кого да се случи. Мојот животен пат беше таков, веројатно со причина. И во сето ова јас се чувствував веројатно многу помалку сериозно и многу помалку како мајка отколку што претпоставувам дека се чувствувала мајка ми кога ме родила.

Второто дете го родив на 38 години. Се наближуваше таа „злобна“ 40-та година од која многумина се плашат кога станува збор за породувањето, а јас бев среќна што се породив пред тој некој имагинарен праг. Како тоа да значи нешто на овој свет! Но, значеше. Сепак, бев малку посигурна во сè, порешителна во размислувањата и воспитувањето, поспособна да ги отфрлам оние луѓе и работи што не ми одговараат.

Тогаш на моменти се чувствував сериозно. И се чувствував совршено добро како мајка. Најголем дел од времето. Би било лошо да почнам да се грижам за математиката. Полесно ми е да го наречам тоа размислување за математика, затоа што изгледа ладно и далечно. На пример: „Уна сега има 7 години, а јас 45. Кога таа ќе биде полнолетна, јас ќе имам 56. Педесет и шест. А што кога ќе се омажи? Што ако доцна се омажи како мене и доцна се породи како мене? Нема да бидам тука за неа, за нив. Никола ќе биде само 3 години постар, нема да може сам да се грижи за нив…“

Да, моите мисли се црни кога станува збор за тоа. Не можам да се воздржам, минатото ме научи така. Моите деца немаат ниту една баба. Имаат само еден дедо, сместен во дом, кој тешко се движи. Уна ниту еднаш не плачела затоа што нема баба. Никола, како и сè друго, ги „голтна“ тие прашања и тие солзи. Ги тешам секојпат, често зборуваме за тоа (т.е. секогаш кога сум подготвена да зборувам за тоа). Но, како е да се има баба – никогаш нема да дознаат. И мене тоа ме боли. Знам, има и поголеми трагедии од тоа, но ова е важно и болно за мене. И за нив и за мене.

Мајка ми не доживеа да ме види како среќно се заљубувам, нешто што толку многу го сакаше за мене. Не дочека да се омажам – мислам, лесно е да се омажиш, не сме во 19 век, но најдов некој што всушност „ме сака без разлика на сè“, како што таа секогаш ме тешеше. Таа не знае (мислам, верувам дека знае, на некој начин, но…) дека имам две деца. Не беше таму да ме утеши кога ми беше тешко како мајка, да седи покрај мене и да не кажува ништо, како што знаеше тоа да го прави со часови кога ме мачеа пубертетските грижи, не беше таму да ме види кога бев среќна. Никој во моето семејство, од двете страни, не доживеал завидна возраст, длабока старост. Кога слушам како некои имаат прабаби, прадедовци, ги слават своите 88., 95. родендени, тоа ми изгледа сосема незамисливо. Никогаш не го доживеав тоа во моето семејство. Седумдесеттите години обично се последните што ги славеа.

Да, се плашам. Еднаш одговарав на час по психологија во средното училиште. За време на испрашувањето, разговаравме за стравовите и наставничката ме праша од што се плашам. Реков – од смрт. Ме праша дали е тоа рационален и ирационален страв. Нерационално, одговорив, бидејќи токму така ми изгледаше во тоа време. Зошто некој во средно училиште би се плашел од смртта? Таа ме исправи и рече дека тоа е многу рационален страв бидејќи тоа е нешто неизбежно. Се сеќавам дека ми олесна затоа што, едноставно, не сум луда да се плашам од смртта. Тоа не беше страв што ме опседна, се разбира, има многу „пообични“ стравови – од височина, од јавно говорење, од затворени простори… Не се плашев претерано од смртта во наредните години, ниту пак премногу размислував за тоа.

Но, кога станав мајка, тој страв доби сосема нова димензија. Со текот на годините станува сè помал за мене. А станува поголем – поради нив. Понекогаш ме опседнува некоја мисла што ме вџашува, затоа што си помислувам: „Како би минувале моите деца низ животот ако наеднаш ме снема? Како би сфатиле дека не сум тука? Колку би ги болело? Дали некогаш би можеле да се исплачат за тоа? Дали тоа би ги променило засекогаш?“

Секако, знам дека имаат татко, знам дека сè може да се преживее, знам дека тие не би биле ниту првите ниту последните деца на светот што би останале без мајка.

Луди се мислите што можат да ѝ паднат на ум на мајката. Кога слушам дека таткото на Уна, упатен и заштитнички настроен каков што е, од страв за своето девојче, ѝ вели дека не треба да се мажи со првиот што ќе наиде, да чека, да не се мажи на 18 години, се разбира сето тоа со шегување, сепак, јас помислувам: „Ама зошто да не, можеби тој е вистинскиот, па да станам баба…“

Смешно, знам. И ирационално. А сепак, многу, многу реално. Барем за мене. Понекогаш им завидувам на оние што рано станале родители. Им завидувам колку повеќе време добиваат со своите деца. И никој не мора да ми каже, знам дека нема гаранција, знам дека некој од тие млади родители може да замине пред мене, знам дека има шанси јас да бидам исклучок во моето семејство, знам дека без разлика на возраста и сè друго, нема гаранции и дека секој си има свој пат, знам дека единствената вистинска работа е да живееш и да бидеш присутен, да го направиш најдоброто што можеш додека си тука. Но, сепак ме притиска понекогаш таму каде што велат дека е душата. И сигурна сум дека не сум единствената мајка со тој страв. Се разбира, не дозволувам тоа да ми влијае врз секојдневието, далеку од тоа. Тие не знаат за мојот страв, ниту пак некогаш би си простила ако го ставам тој товар на тие мали раменици. Не би си простила ако тој страв се одрази во нивните очи. Тоа е само мојот мал, голем, рационално ирационален мајчински страв.

И на некој чуден начин, мислам дека тоа ме прави дури и подобра мајка, принудувајќи ме да правам спомени со нив. Па дури и кога ќе ме нема, кога и да е тоа, тие да зборуваат за мене како што јас зборувам за мојата мајка.

Автор: Наташа

Извор