Улогата на бабите и дедовците е многу важна во животот на родителите и нивните деца, а нивната помош е често незаменлива. Но, што ако бабите и дедовците сакаат да ја преземат родителската улога и да донесуваат одлуки што директно влијаат врз нивните внуци, или кога нивните ставови за воспитувањето се сосема различни од оние на родителите?
Ваквите конфликтни ситуации се особено тешки ако родителите го делат домаќинството со бабите и дедовците, па затоа физичкото раздвојување е невозможно. Психологот Наталија Станковиќ смета дека родителите, а не бабите и дедовците, треба да ја имаат главната улога во животот на детето, истакнувајќи дека бабите и дедовците се важни во животот на нашите деца бидејќи тие често им помагаат на родителите во специфични ситуации.
-Улогата на родителите првенствено треба да им биде јасна на самите родители, а тие се одговорни за тоа. Родителот има најинтензивно развиена емоционална блискост со детето, а за детето тој е модел од кој учат. Улогата на родителот е да го води своето дете низ животот грижејќи се за него, давајќи му насоки преку структура, овластувајќи го и почитувајќи ги неговите потреби и чувства. Родителот донесува одлуки поврзани со детето и генерално ја игра главната улога во воспитувањето на детето. Ако бабите и дедовците ја преземат родителската улога, најчесто се јавува конфликт кој не придонесува за здрав развој на детето. Најдобро е да има отворен разговор во кој родителите јасно им кажуваат на бабите и дедовците како ги гледаат своите улоги – вели психологот.
Како треба да им пристапите на бабите и дедовците кои имаат различни ставови за воспитувањето?
-Понекогаш, бабите и дедовците, од силна желба да помогнат, го прават тоа на начин што можеби не им одговара на родителите. Со јасно изразени очекувања и, секако, благодарност за желбата да се помогне, конфликтот може успешно да се реши. Ако нема добра волја за решавање на конфликтот, понекогаш единственото решение е физичко раздвојување и контролиран контакт. Родителството е една од најсложените задачи и поддршката е многу потребна. Ако во непосредната околина има поединци кои не само што не ги поддржуваат родителите, туку и ги обезвреднуваат, тогаш треба да се дистанцираат – советува психологот.
Кога треба да реагираат родителите?
Разликите во погледот на светот на родителите и бабите и дедовците може да постојат, но тие не мора да претставуваат проблем во врската. Ако бабите и дедовците имаат различно мислење, дури и ако го заземат ставот на оној што најдобро знае, родителот може, но и не мора да го прифати нивното мислење. Односите сепак можат да бидат хармонични ако секоја страна ги почитува разликите и мислењата на другата и ако одлучува и дејствува во рамките на својата област на одговорност. Но, понекогаш се случува бабите и дедовците премногу да навлегуваат во одговорноста на родителите, да ја преземат нивната улога или да се однесуваат на начин што е „на штета“ на детето. На пример, тие му дозволуваат на детето да консумира големи количини слатки, грицки или газирани пијалаци, да ги прескокнува попладневните дремки, да си легнува доцна, да гледа премногу телевизија и така натаму.
-Доколку верувате дека бабите и дедовците прават нешто што го загрозува здравиот развој на вашето дете, или ако сакате тие да ве поддржат во некои од вашите пристапи кон родителството, важно е да разговарате со нив. Јасно и отворено, со меѓусебно почитување и разгледување, кажете им што сакате – како треба да се однесуваат кон вашето дете, што точно треба да прават. Објаснете им зошто верувате дека одреден начин на дејствување е важен или зошто е важно да се придржуваат до вашата одлука. Прашајте ги дали постои начин да им помогнете да се придржуваат до она што го сакате и сметате за важно. Закажете време кога повторно ќе разговарате за тоа за да видите како се развива ситуацијата што сте ја разгледале. Со меѓусебно почитување и разгледување, повеќето проблеми или потенцијално конфликтни ситуации можат успешно да се решат. Сепак, понекогаш единственото решение ќе биде физичко одвојување и контролиран контакт, или оддалечување од ситуации што не се поволни за децата. Ако бабите и дедовците се грижат за вашето дете секој ден (што не е нивна обврска) и ви се чини дека не работат за неговата благосостојба (не мора да е од лоши намери), можеби ќе треба да размислите поинаку да се грижите за вашето дете додека работите – вели Наталија Станковиќ.

Зачувување на семејната традиција
Исто така, психологот зборува и за тоа какви вредности добиваат децата од бабите и дедовците или зошто и до кој степен треба да се дозволи контакт со бабите и дедовците ако имаат различен пристап кон родителството и воспитувањето. Таа одговара дека разликите во пристапот кон родителството и воспитувањето не треба да бидат проблем, ако станува збор за помалку важни прашања.
-Во ред е бабите и дедовците да бидат утеха и поддршка за децата, да им попуштат и да им угодуваат повеќе и да им помогнат полесно да ги надминат разните развојни фрустрации. Бабите и дедовците ја зачувуваат семејната традиција и им ја пренесуваат на своите внуци. Нивните приказни се интересни и важни за децата, затоа што содржат нешто мистично и посебно затоа што им припаѓа само ним, или на нивното семејство. Не е невообичаено да се чуе како возрасните се сеќаваат на своите баби и дедовци со голема љубов и почит, нагласувајќи колку им бил важен тој однос. Затоа, доколку постои волја и можност, односот меѓу бабите и дедовците и внуците треба да се охрабрува и меѓусебно да се негува – смета психологот.
Автор: Карина Шиждрак