Нови истражувања покажуваат дека консумирањето одредени вештачки засладувачи и додадени шеќери може да биде поврзано со поран пубертет кај децата – особено ако се генетски предиспонирани за тоа. Наодите, презентирани на годишниот состанок на Ендокриното друштво (ЕНДО 2025) во Сан Франциско, се едни од првите студии од голем обем што ги поврзуваат современите навики во исхраната со раните хормонални промени кај децата.

Кои засладувачи се проблематични?

Научниците идентификуваа четири состојки што најчесто се наоѓаат во различни индустриски производи, вклучувајќи газирани пијалаци, сокови, јогурти и бонбони: аспартам, сукралоза, глициризин (природна состојка во сладунецот) и додадени шеќери.

Се покажува дека колку повеќе ги консумираат овие состојки, толку е поголем ризикот од централен предвремен пубертет кај децата, форма на ран пубертет во кој мозокот предизвикува хормонални промени многу порано од нормалното.

Што значи ова за децата?

Раниот пубертет може да има долгорочни последици, од емоционална нестабилност и стрес до понизок раст во зрелоста и зголемен ризик од метаболички и хормонски нарушувања подоцна во животот. Д-р Јанг-Чинг Чен, водечкиот автор на студијата, нагласува дека родителите, лекарите и јавните здравствени установи треба да бидат свесни за тоа како можат состојките во храната да влијаат врз развојот на детето, особено кога станува збор за производи што изгледаат безопасни, но се полни со „скриени“ засладувачи.

Студијата опфатила повеќе од 1.400 адолесценти од Тајван, а истражувачите го анализирале нивниот внес на засладувачи преку прашалници и тестови на урина. Децата потоа биле подложени на хормонски тестови и медицински прегледи. Резултатите покажале дека:

-Момчињата што внесувале сукралоза имале поголем ризик од ран пубертет.
-Девојчињата што внесувале глициризин, сукралоза и додадени шеќери, исто така, имале зголемен ризик.

Она што е особено интересно е што научниците ги зедоа предвид и генетските предиспозиции. Кај децата со повисок генетски ризик ефектот на засладувачите бил уште поизразен.

Зошто засладувачите се потенцијално опасни?

Претходните истражувања покажале дека некои засладувачи можат да влијаат врз хормоните и цревниот микробиом, а со тоа и врз развојот на пубертетот. На пример:

-Ацесулфам-К (често се наоѓа во „диетални“ производи) може да активира патишта во мозокот поврзани со хормоните.

-Глициризинот од сладунецот ја менува рамнотежата на бактериите во цревата и ја намалува експресијата на гените што го регулираат пубертетот.

-Она што децата го јадат и пијат – особено производите со засладувачи – може да има неочекувани и моќни ефекти врз нивниот развој – велат експертите.

Што можат да направат родителите?

Обрнете внимание на декларациите на производите – особено на пијалаците, житарките, јогуртите и „здравите“ грицки. Не нудете им на децата производи со вештачки засладувачи под изговор дека се „поздрави затоа што немаат шеќер“. Обидете се да ја ограничите количината на додадени шеќери во вашата дневна исхрана. Разговарајте со вашиот педијатар во врска со хормоналниот развој или раниот пубертет.

Овие наоди би можеле да послужат како основа за идните упатства за исхрана за децата, особено за оние што веќе носат генетски ризик за раниот пубертет.

Автор: Карина Шиждрак

Извор