Мобилни, односно testis migrans или лизгачки тестиси се нарекуваат тестисите кои можат да се најдат во слабинските канали, односно тие не се спуштени во скротум

Тестисите почнуваат да се формираат во стомачната празнина уште во феталниот развој. До последните месеци пред раѓањето на бебето тестисите полека се спуштаат во својата вреќичка, односно скротумот, преку ингвиналните канали. Но, може да се случи спуштањето да не биде целосно комплетирано со појавата на првиот плач, па во тој случај се потребни неколку месеци тестисите да се спуштат во својата вреќичка.

Мобилни, односно testis migrans или лизгачки тестиси се нарекуваат тестисите кои можат да се најдат во слабинските канали, односно тие не се спуштени во скротум. Најчесто се локализираат во текот на капењето во топла вода кога и многу лесно може да се почувствуваат на допир. Тие можат да ја менуваат својата местоположба и можат да се качат и до супраскроталната регија (над вреќичката на тестисот). На тој начин лесно можат да се навлечат во скротумот, каде што спонтано може и да останат.

Оваа медицинска состојба по правило не е потребно да се лекува, бидејќи тестисите во најголем број од случаите сами спонтано ќе си се спуштат во својата вреќичка, пред или во текот на пубертетот.
Во исклучителни 5% од случаите ретрактилниот тестис останува во слабините и станува неподвижен.

Ретрактилен и неспуштен тестис

Медицинската дефиниција за ретрактилен тестис се однесува на состојбата каде што нема тестис во соодветниот хемискротум, но тестисот е палпабилен (може да се напипа) во слабините и може да се спушти во скротум. Ретрактилен тестис е тестис кој може да се движи напред и назад помеѓу скротумот и слабините. Кога ретрактилниот тестис е сместен во слабините, може лесно да се раководи мануелно со рака до неговата правилна положба во скротумот – вреќичката на кожата која виси зад пенисот – за време на физичкиот преглед. Тестисот се движи до точната локација во скротумот каде што трајно останува.
Позицијата на едниот обично е независна од позицијата на другиот тестис. На пример, едно момче може да има еден нормален тестис и еден ретрактилен тестис.
Ретрактилниот тестис мора да се разликува од неспуштен тестис (крипторхизам). Неспуштен тестис е оној што никогаш не влегол во својата вреќичка, односно скротумот!

Koja e причината за појава на оваа состојба кај децата?

Кремастерскиот мускул е тенок мускул сличен на торбичка во која се потпира тестисот. Кога мускулот на кремастерот се контрахира, го повлекува и тестисот низ скротумот во ингвиналниот канал. Главната цел на кремастерскиот мускул е да врши контрола на температурата на тестисот. За да се развие и да функционира исправно, температурата треба да биде малку пониска од нормалната телесна температура. Кога околината е топла, кремастерскиот мускул е опуштен; кога околината е ладна, мускулот се контрахира и го привлекува тестисот кон топлината на телото. Овој феномен е познат како кремастерскиот рефлекс. Тој, исто така, може да се стимулира со стимулација на еден нерв, познат како генитофеморален нерв, кој се наоѓа на внатрешниот дел од бедрото, а исто така може да се стимулира и со екстремни емоции, како што се стрес и вознемиреност.
Ако кремастерскиот рефлекс е доволно силен, тоа може да резултира со ретрактилен тестис, влечејќи го тестисот надвор од скротумот, односно во слабините.

Како постапува докторот?

Ако вашиот син има тестис кој не е сместен во својата вреќичка, докторот ќе ја одреди неговата точна локација во одреден дел во слабините. Откако ќе го пронајде, докторот ќе се обиде да го насочи нежно во неговата соодветна положба во својата вреќичка. Вашиот син може да лежи, седи или стои во текот на овој преглед. Докторот може да го натера да седне така што стапалата од нозете да ги допираат колената. Оваа позиција го олеснува наоѓањето и манипулирањето со тестисите.
Ако тестисот е ретрактилен, тој ќе се движи релативно лесно и безболно.

Доколку тестисите во слабините се движат само во делови на скротумот, ако движењето предизвикува болка или непријатност, или ако тестисот веднаш се повлекува на првобитната локација, тогаш најверојатно не се работи за ретрактилен тестис.

Генерално ваквите тестиси не се поврзани со голем број компликации. Но, доколку соодветно и навремено не бидат третирани, тие се подложни на истите ризици поврзани со неспуштен тестис, односно крипторхизам. Хируршкиот третман во детството ги намалува овие ризици.

Ризиците поврзани со нетретирани тестиси вклучуваат:

Рак на тестис. Ракот на тестисите обично започнува во клетките во тестисите кои произведуваат незрели сперматозоиди. Она што предизвикува овие клетки да резултираат со рак е непознато. Процентуално повеќе мажите што имале неспуштен тестис имаат поголем ризик од рак на тестисите.

Проблеми со плодноста. Ниски сперматозоиди, слаб квалитет на сперматозоиди и ниска стапка на фертилитет е поверојатно кај мажите кои имале неизвесен тестис.

Тестикуларна торзија. Тестикуларна торзија е извртување на сперматичната врвка. Оваа болна состојба го намалува крвоснабдувањето на тестисот. Ако не се третира веднаш, тоа може да резултира со трајно губење на тестисот. Неспуштениот тестис го зголемува ризикот од тестис на торзија.

Траума. Тестисот лоциран во слабините може да биде подложен на траума или повреда од компресија од срамната коска.

Доколку тестисот е ретрактилен и за време на пубертетот, најверојатно таквиот тестис ќе биде подложен на хируршка процедура за да се обезбеди правилно созревање на тестисот. Во текот на оваа хируршка процедура (орхиопексија), хирургот го ослободува тестисот од придружните ткива, го поставува тестисот во скротумот и го зашива на тоа место. По операцијата велосипедот мора да се избегнува, а другата спортска активност е ограничена само неколку недели. Следните испитувања за процена на заздравувањето на раните и позицијата на тестисот ќе бидат потребни две недели по операцијата и повторно по шест месеци. Момчињата во адолесцентниот период и мажите што веќе имале ваков тип хируршки третман треба редовно да ја следат позицијата на тестисот за да се осигурат дека нема да се искачи подоцна во текот на животот.

Иако хормонските третмани се користат за лекување на растечки тестиси или ретрактилни тестиси кај адолесцентите, упатствата на Американското здружение за урологија не ја вклучуваат оваа интервенција поради недостиг на докази за успешен одговор или долгорочна ефективност.

Како лесно да ја препознаете оваа состојба кај вашето дете

Во некои случаи кај момчињата спонтано се појавил во скротумот и останал таму некое време, но прв чекор е тестисот да се помести рачно почнувајќи од слабините до својата вреќичка (скротум).
Не грижете се, ова придвижување речиси секогаш се јавува без болка!
За да можете и вие да помогнете, задолжително при секое капење и пресоблекување на вашето дете проверете ја гениталната регија, а особено обрнете внимание на вреќичката на тестисите, односно дали секој тестис се наоѓа во својата вреќичка, односно скротум.