Рубриката „Прашај психолог“ овозможува стручна поддршка од психолози и психотерапевти на родителите при справување и решавање одредени актуелни прашања од психолошка природа на нивните деца и е резултат на соработка помеѓу Деца.мк и „Психотерапика“ – здружение за психологија и психотерапија. Прашањата до психолозите и психотерапевтите може да ги испраќате на е-пошта: prasajpsiholog@deca.mk. Ве молиме прашањата пишувајте ги на кирилица. Нашето мото е: Кој прашува, дејствува! Кој си молчи, претпоставува!

ПРАШАЊЕ: Би сакала да ве замолам за еден совет. Мојата ќерка има 6 години и оваа година почна да оди во училиште. Минатата година одеше во градинка, првпат. Поголем дел од годината беше болна поради вирози. Воспитувачките ми кажуваа дека не разговара со никој, само невербално комуницира, со насмевка, со прстот покажува итн. Мислев дека ќе се ослободи, но сè уште постои проблем. Јас со неа зборувам на српски, и таа на сите им враќа на српски. Мислам дека се плаши некој да не ѝ се смее. Во Црна Гора почна да зборува со децата во игротеката, дури и со воспитувачката (само додека јас не обрнував внимание). Срамежлива е и со дедо ѝ, со мојот брат. Штом ќе влезат во просторијата, таа замолчува иако многу ги сака, се гушка со нив и се смее. Интелигентна е, научи сама да чита и да пишува, сè ја интересира и јас поминувам многу време со децата, оти сум дома. Понекогаш си играме, таа да биде учителка, а јас ученичка и на македонски да зборуваме. Беше среќна и опуштена… Таа знае да зборува, но мисли дека не знае. Ве молам да ми дадете некој совет како да се однесуваме и што да преземаме. Да споменам дека и татко ѝ бил ист како неа, срамежлив и молчел пред непознати.

Прашува: Мими

ОДГОВОР: Вашата ќерка, како што пишувате, зборува два јазика. Повеќе го користите српскиот јазик отколку македонскиот. Таа многу малку била во градинка за да се адаптира со другарчињата од групата и да се приспособи на правилата што ги применуваат и почитуваат во нивното дружење, играње и разменување. Таа е поповлечена и си зема време за размислување и проценување во комуникација со другите. Рековте дека и нејзиниот татко бил повлечен и срамежлив како дете.

Темпераментот е наследен дел од детската личност, но најважно е дека наследувањето не ја одредува целокупната личност на детето. Многу свои карактеристики детето ќе развие под влијание на возрасните од својата околина.

Наташа Маџевска, психотерапевт

Со тргнувањето во училиште се случуваат големи промени за вашата ќерка. Таа повеќе време поминува надвор од домот, со другарчињата во училиште и нови возрасни – учителките. Во овој период се проценува нејзината компетентност за училишните обврски и се зголемуваат нејзините одговорности. Нејзините емоции стануваат сè посложени и потребно ѝ е време за да се справи со нив, каде што како родители вие имате важна улога. Поттикнете ја вашата ќерка на отворена комуникација, дајте ѝ шанса искрено да зборува за своите емоции и потреби и заеднички да смислите начини за нејзино изразување, на начин прифатлив за неа.
Објаснете ѝ дека не е проблем да ги користи двата јазика и дека секогаш е потребно време за приспособување, при што ќе има обиди и грешки.
Дајте ѝ поддршка да згреши и преку грешката да научи како понатаму.
Би ви предложила со неа да пробате да зборувате на македонски, а не само во игра, и таа на тој начин со ваша поддршка да има модел каде што ќе си дозволи да се пројави и да биде видена. Секогаш разговарајте за емоциите, како се чувствува во одредени ситуации кога не се пројавува и што би можела да направи за да се чувствува подобро.

Одговара: Наташа Маџевска, психотерапевт, соработник на „Психотерапика“
е-пошта: nmadzevska@gmail.com psihoterapika@gmail.com

Психолозите и психотерапевтите ги одговараат прашањата според редоследот на нивното испраќање, а одговорите ќе се објавуваат на Деца.мк. Одговорите имаат психоедукативна функција и ги насочуваат родителите кон посеопфатни насоки на решавање на состојбата што ги мачи. Се разбира, покомплексните прашања подразбираат покомплексен пристап.