Прашањата до психолозите и психотерапевтите може да ги испраќате на е-пошта: prasajpsiholog@deca.mk. Ве молиме прашањата пишувајте ги на кирилица. Нашето мото е: Кој прашува, дејствува! Кој си молчи, претпоставува!

ПРАШАЊЕ: Јас сум мајка на 13-годишно момче и се случува понекогаш доцна во ноќта да дојде и да праша дали може да си легне со нас да спие, со изговор дека не може да заспие, па ние му дозволуваме. Го прашуваме дали се плаши, дали има некој проблем, но одговорот е не. Обично кажува дома за несогласувања и проблеми на улица или во школо, па затоа сакам да прашам колку е нормална оваа ситуација и дали треба да се побара помош од психолог. Видливи промени во неговото однесување нема, расположен е, дружељубив, комуникативен, активен… Ве молам за ваше мислење.

ОДГОВОР: На таа возраст не е невообичаено децата да покажуваат мали знаци на регресија. Чекор наназад, пред да направи нов чекор напред. Развојно тој е во период на пубертет каде што се обидува да стекне поголема независност, а истовремено чувствува потреба од уверување и утеха од родителите како поддршка, заштита, љубов и стабилност.

Одењето кон независноста може да биде застрашувачко, испреплетено со чувство на длабока ранливост и желба да се биде некаде на „безбедно“. Трансформацијата од детството во зрелоста претставува огромна, емоционално предизвикувачка задача, која истовремено е едноставна и доста комплексна.

Поради тоа, развивајте го односот со вашето дете и бидете присутни.

А што значи да сте присутни?

Да бидете емотивно достапни за вашето дете, да ги слушате грижите, стравовите и радостите без осудување. Да ги потврдувате неговите емоции и кажете дека е во ред да се чувствува како што се чувствува.

Да ја поттикнувате отворената комуникација со можност да се изрази, охрабрете го да поставува прашања и бидете искрени во вашите одговори.

Признавајте ги и прославете ги неговите достигнувања, без разлика дали се големи или мали. Ова ќе ја зголемува неговата самодоверба и ја зајакнува идејата дека сте горди на неговиот раст и развој. Почитувајте ја неговата независност, но, секако да не ги заборавите границите, воспоставувајте јасни и разумни граници.

Поминувајте квалитетно време заедно во активности во кои ужива. Без разлика дали тоа е заедничко хоби или едноставно дружење, прошетка или некоја игра.

Нашата работа како родители е да им помогнеме да се чувствуваат безбедно и удобно. Ако бара удобност и не може да заспие, можете да му предложите да се врати во својата соба, а вие да бидете до него додека не заспие. Не мора да легнете до него, само бидете покрај него, галете го по косата, потсетете го дека е сакан, безбеден и дека сте секогаш тука за него. Нека зборува за својот ден, за соништата и мислите или за што било друго за што сака да зборува. Иако детето не покажува значителни промени во однесувањето, тоа се соочува со некои свои, мисли, сомнежи, стравови, предизвици… и тоа е во ред.

Од друга страна, доколку чувствувате дека му е потребна сигурност во вашата соба, направете душек или перници за спиење на кои ќе може да спие покрај вас (но не премногу удобно). Нему му е потребно да биде во ваша близина за да се чувствува безбедно. Како ќе поминува времето, така полека ќе се враќа во својата соба. Секако, обрнете внимание на дневната рутина и исхраната, изложувањето на сина светлина од мобилен и телевизор еден час пред спиењето. Колку побезбедно се чувствува сега, толку посигурен ќе биде во она што животот ќе го бара од него.

Доколку ви е потребна дополнителна помош, можете да закажете родителско советување и психоедукација на sovetuvanje@gmail.com

Одговара: Билјана Манасова-Јовановиќ, дефектолог и психотерапевт; Психотерапија и советување 
е-пошта: sovetuvanje@gmail.com

Психолозите и психотерапевтите ги одговараат прашањата според редоследот на нивното испраќање, а одговорите ќе се објавуваат на Деца.мк. Одговорите имаат психоедукативна функција и ги насочуваат родителите кон посеопфатни насоки на решавање на состојбата што ги мачи. Се разбира, покомплексните прашања подразбираат покомплексен пристап.

Рубриката „Прашај психолог“ овозможува стручна поддршка од психолози и психотерапевти на родителите при справување и решавање одредени актуелни прашања од психолошка природа на нивните деца и е резултат на соработка помеѓу Деца.мк и „Психотерапика“ – здружение за психологија и психотерапија. На прашањата одговараат психолози и психотерапевти, членови и соработници на здружението, како и самостојни експерти, соработници на Деца.мк.