Кога стануваме родители, добиваме мало снопче на радост што треба да го заштитиме, да се грижиме за него, и немаме ништо друго на ум освен да ги задоволиме потребите и желбите на тоа мало суштество. Значи, кога плаче, одиме по ред – менуваме пелена, му даваме да јаде, се обидуваме да го заспиеме ако е изморено, или остваруваме контакт ако е во прашање потреба за блискост… И секогаш ни паѓа на ум дека би било добро да знаеме што всушност бебињата кажуваат со својот плач. Бидејќи – сигурно е дека постојат неколку различни видови плач.

Иако родителите чувствуваат огромен притисок да станат експерти – или дури и преведувачи за бебешкиот плач, најновите истражувања во областа на биоакустиката покажуваат дека причината за солзите не може сигурно да се „прочита“ од самиот тон на плачот.

Не постои „речник за плач“

Како дел од истражувањето предводено од невронаучникот и биоакустичар Николас Матевон, неговиот тим од научници снимил 24 бебиња во текот на првите четири месеци од нивниот живот. Користејќи ја најнапредната технологија, следеле речиси 3.600 часа снимки и околу 40.000 „слогови“ од плачот на овие бебиња.

-Резултатите не беа баш онакви какви што очекувавме – објавил самиот водач на истражувањето.

Вештачката интелигенција обучена на акустичните карактеристики на плачот не успеала да направи разлика помеѓу плачење поради глад, непријатност или осаменост. Успеала до одреден степен, а нејзината точност била само 36 %. Третина во овој случај не е многу импресивен резултат.

Човечките слушатели, вклучувајќи ги и родителите, исто така не биле многу поуспешни. И нивната претпоставка била точна само 35 % од времето. Ова докажува дека плачот не функционира како директен „збор“ во кој одредена тонална варијација значи исто за секое дете.

Што всушност кажува плачот?

Сакаме да мислиме дека плачот ни кажува нешто, и во тоа сме во право. Исто така, сакаме да мислиме дека одредени видови плачење ни кажуваат одредени зборови. Но, тоа не е баш така. Сепак, можеме да добиеме некои информации од плачот, а научниците велат дека станува збор за две клучни компоненти:

Статична – оваа информација е единствениот вокален потпис на секое бебе, обликуван од големината на гркланот и гласните жици, поради што родителите го препознаваат своето дете по гласот дури и во градинка, на пример.

Динамична – оваа информација го пренесува степенот на вознемиреност, наречен акустична „грубост“, и тоа е она што го прави плачот похаотичен и понепријатен кога детето е во вистинска болка, на пример, по удар или убод од игла.

Грижата се учи, а не се раѓа со нас

Секогаш ни кажувале дека за бебињата, реакцијата на нивниот плач и слични работи е важна, и дека времето поминато со бебето ја прави мајката уште поголем експерт. Но, се покажува дека татковците можат да реагираат исто толку добро и да го препознаат плачот на бебето. И не само тоа – дури и оние што не се родители можат да го препознаат гласот на многу вознемирено бебе по само една минута слушање.

Која е поентата?

Студиите што вклучуваат магнетна резонанса покажуваат дека слушањето бебешки плач активира мрежа од региони одговорни за слух, емпатија, „пресликување“ на емоциите и донесување одлуки. Со текот на времето, оваа врска дополнително се зајакнува. Но, сè на сè, се покажало дека полот не е клучен фактор во тоа колку силно реагираме на плачот на другите луѓе – емпатијата е. Значи, имаме потврда дека плачот не е тест за вродени способности и нема потреба да се чувствуваме виновни што не препознавме нешто навреме. Многу е поконструктивно да се фокусираме на практични чекори: проверете го контекстот, проценете го нивото на вознемиреност и побарајте помош кога е потребно.

Автор: Наташа Крстичевиќ

Извор