Ако вашето дете се разбуди плачејќи или исплашено и не сака повторно да заспие, голема е веројатноста дека имало кошмар. Овие епизоди на кошмари обично се случуваат во втората половина од ноќта, кога детето е во длабок сон. Тоа веројатно ќе се сети на својот лош сон следниот ден и може да продолжи да се плаши и да биде вознемирено.
Но, кошмарите не треба да се мешаат со ноќните мори, поретко нарушување на спиењето кое обично се јавува во првата третина од ноќта. Децата што имаат епизода на ноќни мори не се будат, остануваат цврсто заспани цело време, но ако ги разбудите, тие се крајно вознемирени. Потоа можат повторно да заспијат, а грдите епизоди нема да ги паметат.
Зошто имаат кошмари?
Децата на возраст од 3 до 6 години стануваат сè посвесни за реалните опасности околу нив (како што се сообраќајни несреќи, насилство и смрт) и не се во состојба да ги „процесираат“ како возрасните, па за време на спиењето нивните стравови се поврзани со нејасни поими за „материјализирање“. Кошмарите можат да бидат предизвикани од приказна што детето ја слушнало, а која е неразбирлива за него и во одреден момент изгледа застрашувачки (дури и ако возрасниот не наоѓа ништо страшно во настанот), поради гледање вознемирувачка програма или филм, возбуда или напор пред спиење или чувство на анксиозност или стрес во текот на денот. Детските мозоци и сознанија се сосема различни од оние на возрасните, а информациите што ги добиваат од надворешниот свет можат да бидат причина за стрес кој подоцна се манифестира како кошмар. За дете што ги доживува своите чувства поврзани со стресни настани, кошмарите се нормален одговор, а вие не сте лош родител ако тие му се случуваат на вашето дете.
Како да му помогнете на детето откако имало кошмар?
Кога плаче, утешете го. Многу е важно детето да ја почувствува вашата близина бидејќи така се чувствува побезбедно. Прегрнете го и тешете го, тоа ќе го смири. Ако вашето дете сака да ви каже што сонувало, слушајте го. Но, ако не сака, не инсистирајте на тоа. На оваа возраст детето веќе ја разбира разликата помеѓу соништата и реалноста, па можете да го утешите со реченицата: „Штотуку сонуваше лош сон.“ Покажете му на детето дека е безбедно, дека нема никој под креветот или во плакарот, дека е добро, во зависност од тоа што го вознемирило. Уште еднаш, погрижете се омилената играчка на вашето дете да биде до него, проверете дали е запалено ноќното светло и потсетете го дека сте блиску и дека веднаш ќе дојдете ако треба.
Како да спречите кошмар?
Релаксирачка и предвидлива рутина пред спиење, како што е топла бања, приказна пред спиење, запалено ноќно светло – се нештата кои помагаат во превенција од кошмари.
Некои деца на возраст од 3 до 6 години сакаат да имаат контрола над „страшната ситуација“. Еве неколку трикови што може да ги испробате:

– Ставете натпис на кој пишува: „Тука се дозволени само убави соништа“ над креветот на вашето дете. Нека го украси со налепници или цртежи на работи во кои ужива.
– Дозволете му на вашето дете да нанесе крем пред спиење, кој можете да го наречете „крем за убави соништа“.
– Наполнете шише со миризлива вода со неколку капки екстракт од ванила („спреј за да ги избркате лошите соништа“) и оставете го детето да ги избрка кошмарите прскајќи низ собата пред спиење.
– Ако се сомневате дека зад лошите соништа се крие анксиозност или стрес, обидете се да разговарате со вашето дете за тоа што го мачи во текот на денот. Доколку кошмарите траат подолго, а детето се плаши да спие, разговарајте со вашиот лекар за тоа – бидејќи соништата може да укажуваат на емоционален проблем што треба да се реши.