Детските цревни паразити (глисти) се група паразити (организми кои зависат од друг организам) кои ги нарекуваме црви или кружни црви (поради нивното тркалезно или цилиндрично тело). Со оглед на различните карактеристики, како што е структурата на телото или начинот на репродукција, правиме разлика помеѓу мали и големи детски црви.

Двата типа црви се широко распространети низ целиот свет и погодуваат помеѓу половина милијарда и милијарда луѓе годишно. Паразитите што ги напаѓаат луѓето се пораспространети отколку што мислите. Црвите кај децата се едни од најголемите човечки паразити, како и најраспространетите човечки паразити воопшто.

Црви кај деца – инфекција

Кога станува збор за црви кај деца и инкубација, инфекцијата се јавува ако се проголтаат зрели јајца, иако кај некои видови инфекција може да се појави и кога патогенот продира во кожата. Откако ќе влезат во човечкото тело, ларвите патуваат низ телото до нивната крајна дестинација – тенкото или дебелото црево.

Како што минуваат низ нив, бројот на еозинофилни (бели) крвни зрнца во периферната крв и ткива се зголемува, бидејќи овие крвни зрнца се одговорни за отстранување на паразитите од човечкото тело.

Самата болест која се развива по инфекцијата не е тешка и не остава никакви трајни последици, но навременото препознавање на симптомите може драстично да го скрати времетраењето на болеста и да ги елиминира непријатните симптоми. Сите членови на семејството мора да се подложат на третман.

Мали детски црви (Enterobius Vermicularis)

Ентеробијазата е цревна инфекција со кружен црв (Enterobius vermicularis), која се карактеризира со перианално (генитално) чешање. Станува збор за паразит од група црви кои предизвикуваат болест наречена ентеробијаза кај луѓето, кои се нивни единствени природни домаќини.

Важно е да се опише животниот циклус на малиот детски црв за да се разбере начинот на инфекција и ширењето на болеста.

Возрасните црви живеат во човечкото црево – на крајот на тенкото црево и на почетокот на дебелото црево. Тие се хранат со цревната содржина и мукозните мембрани, а понекогаш ги оштетуваат. Женките носат јајца, се спуштаат кон анусот низ кој активно излегуваат, особено ноќе, и положуваат лепливи јајца на кожата на пределот на гениталиите, но и во вагината, мочниот меур и матката, па дури и на абдоминалната празнина. Потоа умираат.

Човек се инфицира ако проголта такви јајца. Во тенкото црево, од нив се ослободува ларвата, која потоа станува возрасна форма. Црвите живеат околу два месеца. Малите детски црви се исклучително распространети, дури и во развиените земји.

Причини

Главна причина за примарна инфекција се најчесто нехигиенските услови. Јајцата на црвите може да се најдат во храната, водата, облеката, постелнината, алиштата или воопшто во природата, каде што се поволни топли и влажни услови.

Најчестиот начин на пренос е фекално-орален, што значи дека храната е контаминирана со валкани раце или јајцата се внесуваат директно во устата.

Симптоми

Симптомите на инфекцијата не се тешки или сериозни за здравјето, но сепак можат да бидат многу непријатни и значително да го нарушат квалитетот на животот. Во екстремни случаи, може да се појават компликации, особено кога се случува пенетрација во перитонеалната празнина, слепото црево или женскиот генитален тракт (поради кратката уретра и близината до анусот, каде што се наоѓаат јајцата).

Главниот симптом што ги носи луѓето на лекар е чешањето во перианалната регија, што е особено силно навечер кога женските паразити ги несат јајцата. Овој симптом е директно поврзан со несоница, замор и лошо расположение.

Во одреден број случаи, инфекцијата може да биде асимптоматска. Други симптоми се:

-чувство на непријатност во аналната област
-иритација на кожата во аналната област
-абдоминална болка (поретко)
-раздразливо однесување
-црвите може да бидат присутни во детската столица и на мукозната мембрана на вагината или анусот
-зголемен ризик од бактериска инфекција доколку се обиде со гребење да се ублажи чешањето (секундарна бактериска инфекција)
-поради кратката уретра и близината до анусот, кај жените црвите можат да навлезат во вагината и мочниот меур.

Дијагностика

Дијагностицирањето е безбедно, брзо, едноставно и сигурно, што е исклучително важно поради неспецифични симптоми. Избор на метод за дијагноза е земање перианален отпечаток со леплива целофан лента.

Наутро, пред миење, потребно е да се залепи леплива лента на анусот и перианалниот дел (мала површина околу анусот, веднаш потоа се отстранува лентата и се залепува на стаклена табла и се испраќа во лабораторија на микроскопија, каде што во случај на инфекција се наоѓаат јајцата на малиот црв).

Ако симптомите се чувствуваат и покрај негативниот резултат, препорачливо е да се повтори тестот на ист начин.

Црви кај деца – третман

Лекови како мебендазол и албендазол се користат за лекување на мали детски црви. Тие се даваат во единечна доза од 100 мг. Дозата треба да се повтори за 14 дена (иста е и за возрасни и за деца).

Поради брзиот и зачестен начин на пренесување, лекарите препорачуваат лекување на секој што е во чест контакт со заболеното лице (клас, семејство, градинка). Со оглед на ризикот од реинфекција, неопходно е да се повтори третманот во одредени случаи.

Одржувањето високо ниво на лична хигиена значително го спречува ширењето и развојот на болеста.

Големи детски црви (Ascaris lumbricoides)

Аскаријазата е инфекција предизвикана од кружниот црв „Ascaris lumbricoides“. Лесна инфекција со овој црв може да биде целосно асимптоматска.

Причини

Високата отпорност на надворешни услови им овозможува на јајцата на големите детски црви да преживеат долго време во природа (до две години). Луѓето најчесто се инфицираат преку фекално-орален пат, а важен начин на инфекција е контаминација на зеленчукот при користење на човечки измет како ѓубриво.

По внесувањето на јајцата, тие се развиваат во ларви во тенкото црево, кои продираат во цревниот ѕид и патуваат до различни органи. Тие најчесто се шират на срцето, црниот дроб и белите дробови и можат да навлезат во панкреасот или жолчните канали и да предизвикаат сериозни компликации.

Јајцата внесени орално се развиваат во дуоденумот, а добиените ларви продираат во ѕидот на тенкото црево и минуваат низ крвотокот, па низ црниот дроб до срцето и белите дробови.

Можни се и компликации по пенетрација во перитонеалната празнина. По навлегувањето во белите дробови, крупните детски црви преку кашлање навлегуваат во дигестивниот систем и на крајот во тенкото црево, каде што доаѓа до оплодување, по што женката снесува големи количини јајца. Јајцата се пренесуваат во околината преку измет.

Аскаријаза – симптоми

Симптомите најчесто се поврзани со дигестивниот систем:

-повраќање
-гадење
-грчеви и/или болки во стомакот
-можна дијареја
-жолтица (ретко)
-намален апетит.

Покрај тоа, состојбата може да предизвика оштетување на панкреасот или жолчните канали кога продира во цревниот ѕид. Ако има инфекција со голем број јајца, развојот на возрасни мажи и жени (женките се поголеми, долги до 35 см) може да доведе до интестинална опструкција.

Мигрирајќи низ белите дробови, може да предизвика кашлање, отежнато дишење, а понекогаш и хемоптиза (кашлање крв од респираторниот систем) или други респираторни симптоми. Пневмонитис (воспаление на белите дробови) се јавува поради развој на реакција на хиперсензитивност. Во одреден број случаи инфекцијата може да биде асимптоматска.

Дијагнозата се поставува со микроскопско откривање јајца во столицата.

Третман

Албендазол или мебендазол (како кај малите детски црви) се користат во случај на развој на клиничка слика на цревни заболувања. Не постои лек за клиничката слика на белодробните заболувања.

Опструктивните компликации може да одговорат на третман со антихелминти или да бараат хируршко отстранување на возрасни црви.

Природен третман

Покрај стандардните методи на лекување, постојат природни состојки кои можат да помогнат во лекувањето на оваа болест. Обидете се да ги вклучите овие состојки во вашата секојдневна исхрана, а покрај борбата против црвите, можете да имате корист и од зајакнувањето на вашиот имунолошки систем и целокупното здравје.

Сите овие состојки имаат позитивен ефект врз вашиот дигестивен систем и создаваат микросредина неповолна за црвите, а исто така можат да помогнат во формирањето на столицата и отстранувањето на црвите од вашиот дигестивен систем:

-Некои експерти и нутриционисти го наведуваат лукот како природен лек за борба против црви кај децата; лукот може да се консумира во оброците или пак да го згмечите и да го нанесете како крем на аналната област.
-Моркови – најдобро рендан; исто така, важно е да се внимава на потеклото за да не биде загадено со пестициди и други штетни материи.
-Кората од бела врба – содржи салицилна киселина (која ја има и во аспиринот), која помага во борбата против паразитите.
-Јаболков оцет – измешан со вода, може да помогне во борбата против црвите кај децата поради неговата киселост.

Извор