Прашањата до психолозите и психотерапевтите може да ги испраќате на е-пошта: prasajpsiholog@deca.mk. Ве молиме прашањата пишувајте ги на кирилица. Нашето мото е: Кој прашува, дејствува! Кој си молчи, претпоставува!

ПРАШАЊЕ: Ќерка ми има 9 години и е трето одделение. Поради леукемија, кога беше помала, ја чувавме дома и не одеше во градинка. Ѝ фали социјализација и потешко комуницира со децата од класот, а машките деца многу сакаат да ја нервираат зашто таа бурно реагира. На часовите речиси ништо не пишува, меѓутоа, учебниците се цели нацртани. Учителката вели дека иако не пишува, ја следи наставата и знае да одговори ако ја прашат. Веќе трета година зборуваме за тоа и ништо не се смени, само уште повеќе се нервира и веќе не сака да ми ги покажува тетратките. Како да се смири малку таа анксиозност. Јас мислам дека кога ќе види дека има многу за пишување, доживува паника дека нема да успее да заврши и сосема се блокира.

ОДГОВОР: Се надевам дека вашето девојче сега е добро и дека болеста веќе е зад вас. Велите дека ѝ е потребна социјализација, а потоа споменувате за проблемите што ги има во препишување на училишните задачи. Наставата ја следи добро и редовно, што е за пофалба, а и без препишување на задачите таа добро одговорара кога ќе ја прашаат. Овде малку не ми е јасно дали книгите се изнацртани од повлекување на материјалот или некои други нејзини цртежи. Мислам дека зборуваме за едно девојче кое е креативно, а како да му е здодевно на час.
Ми се чини дека од толку многу очекувања, таа веќе почнала да ги крие тетратките и книгите од вас веројатно поради тоа што постојано барате нешто од неа, а таа нема што да ви даде.

Училишната анксиозност во голема мера се должи на однесувањето на нас, возрасните, и на пораките што најчесто несвесно им ги пренесуваме на нашите деца. Нормално е како родители да се грижиме детето да учи и да има добри резултати на училиште, но понекогаш, без да сфатиме, му испраќаме порака на детето дека во очите на родителот тоа постои, е сакано и добива внимание ако ги исполни одредените очекувања.

Иако многу природно, често ги прашуваме децата: Како беше на училиште? Дали те испрашуваа? Што доби денес? Потрудете се овие прашања да не ги поставувате во смисла не тоа што се работело на училиште, туку како таа се чувствувала во училиште, а потоа и вие да кажете како ви поминал денот. На тој начин го префрлуваме вниманието од „настанот“ на нејзината личност.

На децата им е потребна структура и правила по кои ќе се движат и работат, поради тоа би било добро дома да има правила во смисла на тоа кога пишува домашно, кога учи, кога игра итн. Со покажување доверба дека може сама да ги извршува домашните задачи, сѐ повеќе ќе ја развива својата автономија, а со тоа и самодовербата. Секако, по напишаното можете да проверите дали е во ред.
Бидејќи претпоставувате дека ѝ е страв дека нема да стигне сѐ, прашајте ја дали таа навистина така се чувствува или не е мотивирана, а потоа зборувајте за предностите, како: „Без разлика колку ни е страв, подобро е да имаме нешто напишано отколку ништо“.

Разговарајте со вашето дете за мислите и верувањата што ги има во себе. Прашајте ја како се чувствува, како се чувствува кога ја задеваат, што мисли, што би сакала да каже итн.

Помогнете ѝ да развие способност да се смее на себе и да не се плаши од тоа што ќе кажат другите. Да почне да игнорира, децата кои ги задеваат другите речиси секогаш се откажуваат кога ќе видат дека се игнорирани… да се сврти и да си замине без да каже нешто. Да си каже себеси: „Твоите зборови не влијаат врз мене“…

Од друга страна, пофалувајте ги постигнувањата и поттикнувајте ги другарувањето и самостојноста. Фокусираjте се на нејзините силни страни и охрабрувајте ги нејзините интереси и хоби. Вклучете ја во активности каде што може да се истакне и да се чувствува самоуверено.

Потрудете се да го моделирате своето однесување и вашите постапки бидејќи децата учат од нас, возрасните.
Бидете полни со разбирање и љубов и многу е важно да знае и да разбере дека сте многу горди секогаш кога ќе се обиде добро да реагира на овие ситуации.

Одговара: Билјана Манасова-Јовановиќ, дефектолог и психотерапевт; Психотерапија и советување 
е-пошта: sovetuvanje@gmail.com

Психолозите и психотерапевтите ги одговараат прашањата според редоследот на нивното испраќање, а одговорите ќе се објавуваат на Деца.мк. Одговорите имаат психоедукативна функција и ги насочуваат родителите кон посеопфатни насоки на решавање на состојбата што ги мачи. Се разбира, покомплексните прашања подразбираат покомплексен пристап.

Рубриката „Прашај психолог“ овозможува стручна поддршка од психолози и психотерапевти на родителите при справување и решавање одредени актуелни прашања од психолошка природа на нивните деца и е резултат на соработка помеѓу Деца.мк и „Психотерапика“ – здружение за психологија и психотерапија. На прашањата одговараат психолози и психотерапевти, членови и соработници на здружението, како и самостојни експерти, соработници на Деца.мк.