Вината кај мајките е токсично чувство кое доаѓа од одредено непостапување кон детето, му даваат премногу на детето или постапуваат погрешно. Во исто време, начините на кои се прават одредени работи во родителството постојано се предмет на промени, како во науката така и во културата, која прикажува повеќегенерациски модели на мајчинство. Пренесени од генерација на генерација, се формираат невидливи правила за секоја нова мајка во семејството. Овие правила се обоени од влијанието на општеството во моментот кога таа жена се реализира како мајка. Во оваа специфична мешавина на пораки, мајките се чувствуваат виновни. Социјалната природа на вината и срамот кај мајките секако постои, односно тие не се само психолошки, туку и социјални конструкти.

Идејата за добра мајка се создава преку културата. Во нашата култура циркулира пораката за пожртвуваност за децата и семејството, што последователно го развива чувството на вина, сосема непотребно.

Зошто се јавува вината?

Вината е чувство поврзано со спречување навредливи однесувања. Тоа е поврзано со начинот на кој човекот го оценува сопственото однесување, од страв да не повреди некого или од страв од туѓите реакции. Срамот, од друга страна, е емоција која доаѓа од проценувањето на себеси однадвор. Емпатијата е предуслов за чувство на вина. Во родителството, чувството на вина служи за спречување агресија, импулсивни реакции и отфрлање. За мајките, тоа е моментот кога проценуваат вистинска или замислена агресија кон детето, потоа кога сакаат физички да го напуштат детето (иако детето е згрижено, а заминувањето на мајката е временски ограничено), кога тие не можат да бидат 100% присутни покрај детето (размислуваат за други работи, тажни се за нешто, нешто планираат, т.е. нешто што ја прави мајката ментално и емоционално отсутна), ако едно дете е фаворизирано пред друго, доколку нивното однесување не одговара на поставените лични, социјални, семејни идеи и барања за родителството.

Во овие причини за појава на вина, таа се менува, ја искривува нејзината примарна и правилна природа – спречување штетно родителско однесување. Потоа се меша со својата погруба страна – срамот, и станува една од причините за анксиозност, а понекогаш и депресија кај мајките.

Како чувството на вина го овековечува маѓепсаниот круг на идејата за „лоша, неуспешна мајка“?

Високите очекувања, поттикнати од идејата за совршена мајка, ја наведуваат жената целосно да се посвети на своите деца, да се означи како носител на целата одговорност за развојот на децата. Во овој виор на претешки задачи, жената постепено се откажува од личните потреби. Исцрпена, таа постепено почнува да прави сѐ повеќе грешки и не успева во поставените нереални цели на родителството. Свесна за овој неуспех, но не и зошто се случува, жената почнува да чувствува лутина, немир, вознемиреност, потреба да замине, сето тоа многу интензивно. Овој зголемен интензитет доаѓа од недостигот на нормализација на овие мисли и чувства. Секоја жена ги чувствува и секоја жена понекогаш сака време за себе, но под сенката на приказната за идеалната мајка, тоа е потиснато. Судирот на нереалните очекувања и реалноста кај жената доведува до зголемен интензитет на лоши мисли и чувства, што отвора маѓепсан круг со идејата: „Ако мислам и се чувствувам вака, мора да сум лоша мајка, не успеав во родителството“. Извртената вина е всушност производ на стремежот за совршено родителство, потиснување на приказната за чувствата и потиснување на нормалните, човечки реакции на недостиг на сон, зголемен емоционален и физички напор.

Што е потребно за здрав семеен живот со дете?

Пораките што доаѓаат преку семејното стебло, културата, медиумите, семејната динамика, барањата на општеството, обликуваат идеи за вечно задоволно, здраво, неповредено, среќно дете и за мајка која е насмеана, задоволна, секогаш расположена и неуморна, секогаш совршено подготвена да одговори на совршен начин. Дали од овој амбиент излегуваат совршени деца? Одговорот е не. Ова е нереална ситуација од двете страни. Колку и да се труди мајката да го заштити детето, тоа ќе се извалка и ќе се повреди, ќе биде изложено на инфекции и ќе се разболи. Очигледно е дека стремежот кон совршенство само го попречува природниот тек на развој и на детето и на семејството.

За здрав развој, на секое дете му е потребна безбедна љубов, грижа, нежност, флексибилност, одговарање на потребите на детето. Потоа, толеранција за сопствените грешки и учење од нив. На овој начин се намалува нивото на анксиозност што циркулира низ семејниот систем, децата се учат да бидат толерантни кон себе и кон другите, како и дека во семејството перформансите не можат да бидат од поголемо значење од задоволувањето на потребите. Исто така, за да се спречи анксиозност кај децата, многу е важно тие да не ги доживуваат своите родители како поголеми и посовршени суштества отколку што се. Тоа значи дека во семејството не само што е дозволено, туку е и пожелно да се изразува тага, родителот да смее да плаче, да се чувствува уморен и немотивиран.

Влијанијата на културата, општеството, потеклото се нешто што не можеме да го контролираме. Но, семејството претставува мала култура само по себе, во која имаме влијание, имаме контрола. Фокусирањето на нормализацијата на чувствата во семејството и напуштањето на идеите за совршено родителство му даваат на семејството подобра шанса жената да биде здрава, и психички и физички, да биде поспособна да бара помош кога ѝ е потребна, како и да го намали ризикот од зголемена анксиозност и чувство на вина кај децата.

Извор



912

X