Прашањата до психолозите и психотерапевтите може да ги испраќате на е-пошта: prasajpsiholog@deca.mk. Ве молиме прашањата пишувајте ги на кирилица. Нашето мото е: Кој прашува, дејствува! Кој си молчи, претпоставува!

ПРАШАЊЕ: Се работи за нашиот 10-годишен син, кој во последно време покажува агресивно однесување. Имено надвор, во училиште, со другарчињата е едно културно, коректно, дружељубиво и другарски расположено дете, кое за жал сега во овој период, дали е до возраста, одделението и средината, сѐ почесто е сведок на вулгарни разговори (со пцости, за сексуални активности, меѓусебно навредување) што го препишувам на возраста на децата и на тоа што поголемиот број имаат неограничен пристап до социјалните мрежи.

Засега нашето дете нема профили на социјалните мрежи и тоа почнува да ни го префрла. Најмногу ме загрижува што почнува секојдневно вулгарните муабети, пцости и непочитување да ги демонстрира дома на нас, покажува едно непочитување, ни вика, нѐ навредува знаејќи дека ќе нѐ повреди и дека не треба така да се однесува. Се чувствуваме беспомошни и не знаеме како да му помогнеме да се стабилизира. Ова однесување е само дома, како цело ѓубре што го собира надвор да го истура дома врз нас.

ОДГОВОР: Постојат многу причини поради кои децата развиваат напнатост, лутина и агресија. Особено кога децата не се запознаени со своите емоции и способноста да ги вербализираат или да добијат помош од нас, возрасните, како да управуваат со нив. Од друга страна, тие се трудат со ваквото однесување да добијат и поголема контрола, да ја изразат својата желба за автономија. Ако детето е секогаш агресивно дома и никогаш во училишниот контекст, може да се претпостави дека постои конкретен проблем во домот, каде што на пример може да има нејасни правила и граници.

Во денешно време кога децата се соочуваат со многу различни работи надвор од семејството, доста често акумулираат одредена напнатост која понекогаш чувствуваат дека треба да експлодира и дека имаат потреба од побуна, а тоа прераснува во некој вид агресивно однесување.
Колку и да звучи парадоксално однесувањето на вашето дете во однос на вас, тоа е и добро бидејќи тоа значи дека ве чувствува за блиски, дома е сигурен и слободен да го искажува своето незадоволство чувствувајќи дека нема да биде отфрлен и дека и покрај ваквото однесување сепак ја добива вашата љубов и прифаќање, и би сакала да додадам… бидејќи „му се може“. Но, иако на децата им треба многу, многу љубов, истовремено им треба и цврстина, да чувствуваат дека пред себе имаат родител кој знае да одлучи, кој знае да каже НЕ на соодветен начин. И една друга парадоксална причина за агресијата кај децата е немањето граници. Кога децата чувствуваат дека се соочуваат со несигурен родител, родител кој не знае да избере, кој нема граници и доследност, кој се плаши дали детето ќе го сака помалку, тогаш тие се збунети.
Би било добро да останете смирени, да давате правила со кратки и јасни реченици, придружени со лесно препознатливи гестови, исправено држење на телото и цврст и сигурен глас.
Тоа не значи дека детето ќе почувствува дека има помала поддршка од вас, туку баш напротив, ќе почувствува дека некој се грижи за него, некој стои зад него и не е сам.

Казните и карањето не функционираат, а понекогаш тоа може само да го влоши дополнително неговото однесување.
Значи, покрај границите и цврстината, неопходна е да ја набљудувате мотивацијата, што е тоа што се крие зад неговото однесување, што сака да постигне, што бара со доминантноста итн.
Разговарајте за емоциите, за тоа како се чувствува, „лут сум и имам право да бидам лут, но немам право да бидам злобен и лош“.
Колку и да е тешко да се дефинираат, а децата да ги почитуваат, во секое семејство потребно е да се дефинираат некои основни правила. Правилата не смеат да бидат премногу, туку јасни и фиксни.
Вашиот однос родител-дете треба да се карактеризира со меѓусебно почитување. Со јасно дефинирани правила, земајќи ги предвид и потребите на детето, т.е. да постои преговарачки процес.
Благодарение на овој тип на интеракција, вашето дете ќе развива добар личен идентитет и ќе учи да се наметнува на конструктивен начин.

Доколку имате потреба од разговор и дополнителна помош за развојот на вашето дете, потребно е да закажете родителско советување и психоедукација на sovetuvanje@gmail.com

Одговара: Билјана Манасова-Јовановиќ, дефектолог и психотерапевт; Психотерапија и советување 
е-пошта: sovetuvanje@gmail.com

Психолозите и психотерапевтите ги одговараат прашањата според редоследот на нивното испраќање, а одговорите ќе се објавуваат на Деца.мк. Одговорите имаат психоедукативна функција и ги насочуваат родителите кон посеопфатни насоки на решавање на состојбата што ги мачи. Се разбира, покомплексните прашања подразбираат покомплексен пристап.

Рубриката „Прашај психолог“ овозможува стручна поддршка од психолози и психотерапевти на родителите при справување и решавање одредени актуелни прашања од психолошка природа на нивните деца и е резултат на соработка помеѓу Деца.мк и „Психотерапика“ – здружение за психологија и психотерапија. На прашањата одговараат психолози и психотерапевти, членови и соработници на здружението, како и самостојни експерти, соработници на Деца.мк.