„Булинг“ е однесување кое се однесува на континуирано, намерно преземање дејства кои предизвикуваат физичка или емоционална болка на друго лице. Силеџиството во училиште најчесто се појавува во две форми – во форма на физичко и/или вербално насилство. Насилството на училиште остава длабоки и болни психолошки последици врз малтретираното дете. Ниската самодоверба, склоноста кон анксиозност, депресија и самоубиствени мисли се само дел од последиците што малтретирањето на училиште може да ги има врз жртвата.

Меѓутоа, често се занемарува прашањето зошто одредени деца вршат насилство врз други деца. За да го намалите насилството на училиште, исклучително е важно да ги разберете изворите на ова асоцијално однесување и да знаете како да постапите ако откриете дека вашето дете е насилник.

Зошто некои деца малтретираат други деца?

Силеџиството (булинг) може да се појави во различни форми, од физичко малтретирање до вербално насилство. Со развојот на технологијата се разви и виртуелна верзија на малтретирањето – сајбер-малтретирање. Булингот на училиште може да вклучува:

-задевање и навредување
-уништување на туѓите работи
-удирање и туркање
-намерно испуштање лице од некоја активност.

Дознавањето дека детето е насилник обично доаѓа од други луѓе, родители на друго дете или учител. Дополнително, некои од знаците дека детето е насилник може да вклучуваат континуирано зборување крајно негативно за друго дете или деца. Ако не сте сигурни дали вашето дете малтретира друго дете, прашајте го наставникот или другите родители.

Причините зошто некои деца малтретираат други деца можат да бидат различни.

Тие самите се жртви на злоупотреба – кога и самите се жртви на злоупотреба, било на училиште било дома, децата можат да се свртат кон злоупотреба на други деца. Дополнително, децата понекогаш малтретираат за да избегнат самите да бидат малтретирани на училиште.

Ниска самодоверба – малтретирањето понекогаш е реакција на детето на ниска самодоверба затоа што така добива на важност и тоа му дава чувство на контрола и моќ. Во овој случај, важно е да се истражи зошто детето има ниска самодоверба и да му се помогне да изгради самодоверба на различни, поздрави начини.

Очекувањата на другите – воочените очекувања на врсниците, родителите или наставниците во голема мера влијаат врз однесувањето на детето. Затоа, децата понекогаш малтретираат други, затоа што мислат дека другите го очекуваат тоа од нив или за да се вклопат во општеството. Важно е да му помогнете на детето да се дружи на начин што не ги повредува другите луѓе.

Тие се сведоци на злоупотреба дома – кога злоупотребата (физичка или вербална) е „нормална“ форма во домот, децата се со поголема веројатност да ја пренесат оваа форма надвор од домот, т.е. во училиште.

Без оглед на тоа зошто детето постапува агресивно кон друго дете, важно е да се преземат одредени чекори за да се запре злоупотребата и да им се помогне и на жртвата и на насилникот.

Што да направите ако дознаете дека вашето дете е насилник?

Иако првиот импулс на некои родители можеби е да го казнат детето и да му се извинат на другото дете, важно е да се разбере дека и детето што малтретира има проблем на кој треба да се работи. Пред сè, многу е важно да се избегне засрамување или понижување на детето. Јавното срамење на детето е исто така форма на злоупотреба и му дава до знаење на детето дека е во ред да се понижуваат другите.

Без разлика дали тоа е без причина (што го сметаме за малтретирање) или „со причина“ (за казна), омаловажувањето на друга личност никогаш не е прифатливо. Постојат неколку важни работи и чекори што мора да ги преземете ако дознаете дека вашето дете е насилник.

Комуникацијата е клучна во секоја врска, вклучувајќи го и односот помеѓу родителите и децата. Најпрво, важно е да му дадете до знаење на детето дека го сакате, но дека неговото однесување мора да се промени и дека можете да му помогнете во тоа. Понатаму, многу е важно да се разговара со детето за да се разбере коренот на проблемот, односно причините за насилството. Како ќе реагирате на фактот дека детето е насилно кон друго дете, во голема мера зависи од причините за тоа.

Учење на емпатија – развивањето и поттикнувањето на емпатијата е исклучително важно за социјалниот и емоционалниот развој на детето, но и за целокупното функционирање на општеството. Разговарајте со вашето дете за гледање на ситуацијата од перспектива на друго, малтретирано дете, за тоа како се чувствува тоа дете поради постапките на вашето дете. Понекогаш децата не се свесни за влијанието на нивните постапки врз другите луѓе, па затоа е неопходно да се свесни за фактот дека тие му предизвикуваат болка на друго лице. Многу е важно детето да научи зошто малтретирањето друго лице никогаш не е прифатливо и како да се однесува со другите на начин што ќе ги земе предвид нивните чувства.

Учење вештини за регулирање на емоциите – малтретирањето често е резултат на недостиг на вештини за регулирање на емоциите. Насилството може да биде начин детето да се справи со емоциите несоодветно. Учењето да ги контролирате импулсите и да се справувате со емоциите како страв и гнев е исклучително корисно за децата кои ги изразуваат на неадекватен начин.

Преземање одговорност – сфаќањето дека нивното однесување е погрешно и преземањето одговорност за тоа однесување се исклучително важни елементи за запирање на малтретирањето. Во разговорот со детето смислете начини на кои може да му се извини на другото дете – усно извинување, писмо, колачи што ќе ги печете заедно или покана за детска забава. Многу е важно потоа да продолжите да го следите однесувањето на вашето дете и да разговарате за неговите односи со врсниците.

Спречувањето и запирањето на малтретирањето првенствено зависи од возрасните во животот на детето

Покрај чекорите што го вклучуваат детето, важно е како старател да се запрашате во каква средина се наоѓа детето. Дали постои можност некој да го злоупотребува детето дома – насилството на училиште често се пренесува од насилство дома.

Дури и ако детето не е малтретирано дома, ако насилството дома го гледа како „нормален“ облик на врска, поверојатно е дека тоа ќе го примени овој облик на врска во неговите односи на училиште. Понатаму, разговорот со наставниците во училиштето може да даде појасна слика за тоа дали детето има проблем со материјалот/учењето или со општеството.

Разговарајте со наставниците и училишниот психолог за да преземат чекори за да се намали насилството во училиштето. Можете да разговарате со нив за чекорите што може да се преземат во рамките на училиштето и што можете да ги преземете дома. Ако мислите дека не можете да се справите со фактот дека вашето дете има проблем или ако ви треба помош за промена на однесувањето на вашето дете, можете да побарате помош од психотерапевт.

Иако е тешко да се прифати фактот дека вашето дете е насилник, со соодветна реакција ова однесување може да се промени. За развојот и менталното здравје на детето кое е малтретирано, како и за здравјето на детето кое врши насилство, исклучително е важно да се работи на проблемот со малтретирањето и да му се помогне на детето да го промени своето однесување. Спречувањето и запирањето на малтретирањето на училиште првенствено зависи од возрасните во животот на детето. Важно е со другите да се однесувате на начин кој покажува почит и грижа за другата личност, така што децата со пример ќе го научат правилниот начин како да се однесуваат кон другите луѓе.

Автор: Рејчел Дрбохлав Олертон

Извор