Прашањата до психолозите и психотерапевтите може да ги испраќате на е-пошта: prasajpsiholog@deca.mk. Ве молиме прашањата пишувајте ги на кирилица. Нашето мото е: Кој прашува, дејствува! Кој си молчи, претпоставува!

ПРАШАЊЕ: Имам 4-годишен син кој е прилично своеглав! Периодов сум навистина загрижена за неговото однесување! Додека одеше во градинка, знаеше да послуша и се трудеше да почитува иако со негодување (превртува очи вообичаено) беше послушен. Сега треба да повишам тон, па да реагира, а често повеќе му одговара да се прави дека не ме слуша, или доколку одлучи да ме послуша, тоа би било со „оффф, па добро еве…“ или „доброоооо“. Се плашам дека некаде грешам и сум причина за неговото дрско однесување! Освен овој проблем, иако му е многу пати укажано дека не е во ред да ги прекинува луѓето во разговор, упорно продолжува да го прави тоа! Доколку е свесен дека е крив, тоа се труди да го реши со плачење кое е одглумено! На моја иницијатива да учиме нешто, се противи, нема желба ниту да црта ниту да учи нови работи. Прашува, на што секако со задоволство му објаснувам, а од негова страна добивам… „не е така“ и си кажува по негово. Доколку се потрудам да му објаснам како е правилно, упорно негодува и на крај знае да каже… „Јас како што кажувам, така е, ти не знаеш!“ Морам да напоменам дека никој во ниту еден момент не му се има обратено на тој начин, па да го практикува! Доколку му кажам: „Те молам ќути или биди тивок“ (на пр., татко ти разговара на телефон) добивам: „Ти ќути“. И така до недоглед можам да редам, но не знам како да му помогнам. Се плашам дека имам изгубено контрола како родител!

ОДГОВОР: Драга мајка, денешните деца растат и се развиваат во едно подинамично време што го отежнува родителскиот процес, па притоа е нужно да учиме нови родителски вештини во справување со него.
Колку што можам да разберам, вашето дете е нагласено инаетливо или можеби своеглаво, барем така се претставува пред вас и пред социјалната околина, што укажува на тоа дека на оваа четиригодишна возраст се обидува да ги тестира вашите веќе поставени граници и правила на однесување, но воедно се бори за сопствената независност и интегритет.

Како информација ми недостига дали ваквото однесување кон вас е карактеристично и за неговиот татко, баба, дедо, или можеби некој друг. Тоа е важно за да утврдиме дали детето има целосен таков став и однос кон околината или, пак, таквото однесување е карактеристично само за одредени личности.

Доколку вашето дете сака да го има последниот збор и се противи на секое ваше објаснување, ве советувам имплицитно да му претставите цврста, јака, моќна слика за себе. Покажете му директно и индиректно кои се вашите капацитети. Пофалувајте се честопати меѓу себе со сопругот за она што добро го правите и го умеете. Претставете се како супер моќна мајка. За таа цел, ќе ви препорачам една игра која се вика Јас сум суперхерој. Земете два бели празни листа хартија, едниот за вас, другиот за вашето дете. Нацртајте се себеси како суперхерој, онака како што се замислувате, онака како што се доживувате. Побарајте тоа да го направи и вашето дете. Обојте ги ликовите, а потоа секој од вас нека одговара на следниве три прашања:

Кои е мојата супермоќ-суперспособност?

Кои се моите супер пријатели што ми помагаат?

Кои се моите супер непријатели кои ми пречат во остварување на целта?

Проследете го разговорот, а потоа секој од цртежите презентирајте му го и на таткото. Сега тој нека даде по три позитивни особини за секој од вас. Ваквата игра ќе ви помогне да се сосредоточите со вашето дете и ќе креирате поинаков однос меѓу вас. Потребно е да внесете нешто интересно, забавно, скокотливо во вашата семејна динамика. Ве охрабрувам да размислите и да го направите тоа.

Одговара: Христина Стефановска, психолог за деца и адолесценти, Здружение „Хармоничен свет”

е-пошта: hristina_psihologija@yahoo.com

Психолозите и психотерапевтите ги одговараат прашањата според редоследот на нивното испраќање, а одговорите ќе се објавуваат на Деца.мк. Одговорите имаат психоедукативна функција и ги насочуваат родителите кон посеопфатни насоки на решавање на состојбата што ги мачи. Се разбира, покомплексните прашања подразбираат покомплексен пристап.

Рубриката „Прашај психолог“ овозможува стручна поддршка од психолози и психотерапевти на родителите при справување и решавање одредени актуелни прашања од психолошка природа на нивните деца и е резултат на соработка помеѓу Деца.мк и „Психотерапика“ – здружение за психологија и психотерапија. На прашањата одговараат психолози и психотерапевти, членови и соработници на здружението, како и самостојни експерти, соработници на Деца.мк.