За време на летните месеци, важно е да знаете како да ги заштитите децата. Поминувањето време надвор е здраво сè додека детето е заштитено со крем за сончање со соодветен заштитен фактор, но соодветната хидратација, соодветната облека и периодите на одмор се клучни за избегнување топлински болести како што се топлинска исцрпеност и топлотен удар.

Случаите на топлотен удар се најбројни секоја година на крајот од јуни и јули и продолжуваат до август.

Подолу дознаваме кои се симптомите на топлотен удар кај децата.

Видови термички реакции

Постојат три главни реакции на високите температури и топлотните бранови.

Топлотен удар – симптомите вклучуваат топла, зацрвенета кожа со температура над 40°C. Повеќе од 50% од децата со топлотен удар не се потат. Топлотниот удар може да предизвика конфузија, кома или шок. Тоа е итен случај опасен за живот. Има висока стапка на смртност доколку не се лекува веднаш.

Топлотна исцрпеност – симптомите вклучуваат бледа кожа, обилно потење и гадење. Вртоглавица, несвестица или слабост исто така може да бидат знаци. Детето може да има блага температура (37,8 – 39°C) за кратко време. Поголемиот дел од времето нема температура.

Повеќето од овие симптоми се предизвикани од дехидрација од потење. Едно лице може да напредува од топлотна исцрпеност до топлотен удар. Благите симптоми (како вртоглавица) може да се лекуваат дома со внесување течности и со одмор, но доколку тоа не се реши со третман, потребен е лекарски преглед.

Топлински грчеви – силни мускулни грчеви се присутни во нозете (мускулите на телето или бутот) и стомакот. Нема треска. Може да се појави стегање или грчеви во рацете. Откако детето ќе испие течности и ќе се олади, ќе се чувствува подобро. Сите симптоми треба да исчезнат во рок од неколку часа.

Сите три реакции се предизвикани од изложеност на високи температури, често со висока влажност.

Напор – за време на топло време, напорната работа или спортот може да предизвика производството на топлина да ја надмине загубата на топлина.

Дехидратација – потењето за време на топлото време може да предизвика губење на потта што го надминува внесот на течности. Лошата хидратација потоа го спречува потењето и го зголемува ризикот од топлински реакции.

Топлотните бранови – првиот топлотен бран во лето може да предизвика топлотни проблеми. Потребни се 8-10 дена за телото да се навикне на високите летни температури. Оваа ненадејна промена на температурата може да се случи и на одмор.

Изложеност на многу висока температура – примери се престојувањата во жежок автомобил или шатор. Престојот во затворен простор без клима за време на топлотните бранови е главната причина за топлотен удар кај постарите лица.

Здравје и ризик-фактори – бебињата може помалку да се потат кога е топло. Дебелите деца имаат намалена способност да ја исфрлаат топлината.

Температурата на телото на детето се зголемува 3-5 пати побрзо отколку кај возрасен човек. Во споредба со возрасните, децата имаат поголема површина во однос на нивната маса и затоа побрзо ја апсорбираат топлината. Децата, исто така, губат топлина побавно поради помалку развиениот механизам на потење и помалиот волумен на крв во споредба со возрасните.

Децата може да се прегреат ако се облекуваат премногу топло. Бидејќи најмалите деца не можат сами да се соблекуваат, важно е родителите да внимаваат и да ги облекуваат соодветно.

Постарите возрасни лица можат да доживеат топлотен удар исто како и малите деца.

Симптоми на топлотен удар кај деца

Пред да се појават симптомите на топлотен удар, децата често покажуваат знаци и симптоми на поблаги топлински болести како топлотни грчеви и топлотна исцрпеност. Ова често се случува откако детето вежба или играло на топлина и дехидрира поради губење прекумерна течност и сол преку потење.

Знаци на топлотна исцрпеност кај децата може да бидат:

-покачена телесна температура, обично помеѓу 38 и 39,5˚C
-ладна, влажна кожа и покрај топлината
-ежење на кожата
-несвестица, вртоглавица или слабост
-главоболка
-зголемено потење
-зголемена жед
-раздразливост
-мускулни грчеви
-гадење и/или повраќање.

Децата може да бидат изложени на поголем ризик од топлотна исцрпеност ако:

-се со прекумерна тежина или се дебели
-земаат одредени лекови
-имаат изгореници од сонце
-имаат одредени медицински состојби.

Важно е веднаш да се третира топлотната исцрпеност бидејќи може да премине во топлотен удар.

Топлотниот удар е тежок тип на топлотна болест која се јавува кога телото на детето генерира повеќе топлина отколку што може да ослободи. Ова резултира со брз пораст на внатрешната телесна температура, што доведува до оштетување на мозокот или смрт доколку не се лекува веднаш.

Знаци на топлотен удар кај децата може да бидат:

-температурата на телото се зголемува опасно високо – над 39,5 ˚C
-отсуство на потење
-збунетост, дезориентација
-зацрвенета, топла и сува кожа (кожата може да биде влажна)
-губење на свеста
-гадење, повраќање, дијареја
-забрзано чукање на срцето и дишење
-силна главоболка
-напади
-слабост и/или вртоглавица.

Топлотниот удар е медицински итен случај. Ако детето било надвор или во некоја топла средина и покажува симптоми на топлотен удар, веднаш побарајте лекарска помош!

Топлотниот удар кај бебињата е редок, но многу опасен. Дозволувањето на бебето или детето да остане надвор предолго на топло време, возењето во жежок автомобил или седењето во паркиран автомобил – што никогаш не треба да се случи, може да предизвика брзо зголемување на телесната температура.

Бидејќи бебињата и многу малите деца не можат да препознаат кога им е непријатно, внимавајте на необично однесување или загрижувачки симптоми, како што се:

-немир
-забрзано дишење
-летаргија
-раздразливост
-повраќање.

Симптоми на топлотен удар кај деца – превенција и третман

Превенцијата и третманот го вклучуваат следново:

-отстранете го детето од топлина, директна сончева светлина или топол воздух
-ако е доволно будно, дајте му на детето ладни течности, како што е вода, за да спречите дехидрација; на доенчињата може да им се даде раствор на електролити за новороденчиња
-ставете му ладни облоги на главата, вратот, препоните и пазувите
-внесете ладен воздух на кожата со помош на вентилатор
-капете го детето во ладна вода за да ја намалите телесната температура; внимавајте водата да не е премногу ладна.

Јавете се на лекар ако вашето дете има некои од следниве знаци:

-треска која трае повеќе од 24 часа кај дете под две години или три дена кај дете постаро од две години
-треска
-знаци на дехидрација (многу темна или мала количина на урина, прекумерна жед, сува уста, вртоглавица)
-зголемен замор или недостиг на енергија
-бесвест.

Еве како да спречите болести поврзани со топлина:

-одмор и паузи за време на вежбање или физичка активност
-избегнување на најтоплиот дел од денот (12-17 часот во лето, бидејќи сонцето е најтопло во раните попладневни часови, а земјата дава акумулирана топлина во доцните попладневни часови)
-давање многу течности на детето
-полека и прогресивно зголемувајќи го престојот на топлина до 30 минути во текот на две недели, со цел телото да се навикне на повисоки температури
-облекување на детето во облека соодветна на временските услови.

Во деновите на топлотен удар, направете го следново:

-чувајте го вашето дете во затворени простории или во засенчени или ладни места
-дајте му на вашето дете повеќе течности од вообичаено.

Автор: Хрвоје Пиноза

Извор