Вашето дете има висока температура подолго од пет дена и вашиот педијатар мисли дека тоа би можело да биде Кавасакиева болест, за која не знаете ама баш ништо. Звучи егзотично, првата асоцијација е познатата фабрика за мотори, а се работи за болест која не е толку ретка како што се мислело порано.

Зошто се нарекува вака?

Болеста го добила името по јапонски доктор (не е поврзано со мотоцикли, иако така се памети) кој првпат ја опишал во далечната 1967 година. Настанува поради воспалителен процес во ѕидовите на средните и малите крвни садови во целиот организам, вклучувајќи ги и коронарните артерии кои го хранат срцевиот мускул. Болестa ги зафаќа и лимфните јазли, слузокожата и кожата, па често ја нарекуваат и синдром на мукокутан лимфен јазол (интересно за „гугл-докторите“).

Што ја предизвикува болеста?

Иако е позната одамна, уште не се знае точниот предизвикувач. „Инфективна хипотеза“ ги тера вирусите (поретко бактерии) да покренат серија имунолошки процеси во организмот. Ова се случува кај деца што се склони токму на оваа компликација. Дека и генетиката има значајна улога, покажува фактот дека болеста често се јавува кај азиските народи (особено во Јапонија и Кореја), но ја има кај сите популации. Болеста може да трае од две недели до неколку месеци.

Кога да се посомневате на Кавасакиева болест?

Кога вашето дете има покачена телесна температура (повеќе од 38,5 степени) подолго од пет дена и четири од следните симптоми:

1. Ситно зрнест исип по целото тело;
2. Зголемени лимфни јазли по вратот;
3. Промени на нозете и на рацете (црвенило, оток);
4. Црвенило на усните и на јазикот;
5. Црвенило на двете очи.

Детето е многу вознемирено и нервозно. Кај некои деца се јавуваат пролив, повраќање и болки во стомакот и во зглобовите. По околу две недели од почетокот на болеста се лупи кожата на прстите од дланките и стапалата.

Ризик-фактори

Болеста главно зафаќа деца на возраст од шест месеци до пет години. Почесто ја добиваат момчињата, а најмногу ја има кај азиските народи. Кавасакиевата болест не спаѓа во заразни болести – болното дете не може да ја пренесе на други деца.

Што прави педијатарот за да ја постави дијагнозата?

За жал, не постои специфичен тест за дијагностицирање.

Докторите ги истражуваат симптомите и ги исклучуваат другите болести. Земаат крв за анализа (зголемени леукоцити, седиментација, Ц реактивен протеин), го испитуваат срцето (ЕКГ, ултразвук). Поради зафатеноста на артериите што го хранат срцето (коронарни артерии) доаѓа до нивно проширување, што се детектира со ултразвук. Комбинацијата од изгледот на детето (симптоми и знаци на болест) и наброените дијагностички процедури доведува до поставување на дијагнозата на болеста.

Кои се компликациите?

Најсериозната компликација е поврзана со воспалението на артериите кои го хранат срцевиот мускул (коронарни артерии). Воспалителниот процес може да предизвика сериозно оштетување на ѕидот на коронарните артерии, што доведува до локално ослабување на ѕидот и проширување кое се нарекува аневризма. Аневризмите се јавуваат кај 25 отсто од заболените и се сериозна и најопасна компликација од Кавасакиевата болест.

Покрај коронарните, болеста може да ги зафати и другите артериите во телото, но за среќа други компликации се ретки.

Како се лекува Кавасакиевата болест?

Детето со симптоми на болеста задолжително се лекува во болница.

Многу е важно со терапија да се почне веднаш по поставувањето на дијагнозата за да се спречи оштетување на коронарните крвни садови. Целта на терапијата е да се разбие воспалителниот процес. Во првите 7 до 10 дена од почетокот на болеста се даваат имуноглобулини, за кои е докажано дека го намалуваат ризикот од формирање аневризми. Тие ја смируваат силната автоимуна реакција, која е еден вид напад на сопственото ткиво (овде тоа е ѕид од крвни садови).

Со иста цел, на почетокот од болеста се даваат високи дози на ацетил-салицилна киселина (ова е исклучок од правилото дека салицилати не им се даваат на деца), а по престанокот на температурата се даваат помали дози кои спречуваат да се формираат тромбови.

Прогноза?

Со навремено почната терапија може да се очекува брзо подобрување на состојбата и значајно намалување на ризикот од формирање аневризма. Нелекуваната Кавасакиева болест е самоограничувачка (сама поминува ако не се лекува), но ризикот од акутна коронарна појава (која настанува поради аневризма) е многу поголем кај децата што не добиваат терапија. Неопходно е и редовно следење на пациентот и редовни ултразвучни прегледи на срцето, во почетокот на шест месеци, а потоа еднаш годишно. Во текот на следењето на постарите деца се врши и тест на оптоварување со кој се проценува како коронарните крвни садови пумпаат крв до срцето (ова се прави кога детето целосно ќе оздрави од болеста).

Автор: д-р Игор Стефановиќ, педијатар