Една стара анегдота вели дека една баба по пристигнувањето на аеродромот „Никола Тесла“ во Белград, го „построила“ внукот откако го зеле неговиот багаж и со повишен глас му одржала лекција – му викала и му го „истурила“ сето она што го трпела два месеца затоа што во Шведска не е дозволено да се крева глас на децата.

Иако лекциите за воспитување деца ни доаѓаат од сите страни, нашиот менталитет е јасно втиснат во нашиот генетски код. Ако е така, можеби тоа најмногу го потврдува фактот што повеќето луѓе во родителството ги практикуваат оние методи што најмногу ги мразеле како деца и за кои си велеле дека никогаш нема да ги применуваат врз нивните деца. А потоа, штом го завршат престојот „под родителскиот покрив“, почнуваат да ја користат фразата „додека си под мојот покрив“ секогаш кога ќе посакаат да го применат методот на уцена.

Додека го пишувам ова, лаички сфаќам дека воспитувањето на децата всушност се заснова на уцените од типот „ако-тогаш“.

Па, некаде далеку – тревата е позелена, а децата се воспитуваат и со други, многу често необични методи за нас.

Всушност, не е тешко да се заклучи дека скандинавското воспитување и односот кон децата се многу поразлични од овде, дека Јапонците тоа го прават малку поинаку и дека некои од родителските стилови се малку невообичаени за нашите родители.

Кои работи сѐ уште се незамисливи за нашите родители, но се нормални во светот?

Овде е реткост родител кој не му вика на дете

На Запад ќе биде уапсен родителот кој ќе им вика на децата во станбена зграда во 15 часот попладне. Овде, сите знаеме како е да се спуштиш на приземје од висококатница кога лифтот не работи.

Така ја започнавме оваа приказна – бабата не смеела да вика во Шведска, па успеала да се контролира. Познајник кој живее во Виена, пак, вели дека во продавница сигурно знае кога околу него има сонародници – тие се единствените што му викаат на детето и му велат да не трча меѓу рафтовите.

Родителите од Балканот бегаат од плажа кога ќе дојде 10 часот, странците кампуваат на песокот

Ако не сте забележале, нашите родители се најпослушни кога станува збор за тоа дека децата не треба да бидат изложени на сонце од 11 до 17 часот – затоа што тогаш е најопасен УВ-индексот. За разлика од нашите, кои секогаш имаат некој што ги чува душеците, пешкирите и додатоците за плажа во тој дел од денот, странците си носат шатор.

Мајките не трчаат до сместувањето за да подготват ручек. Западните мајки се на одмор, а татковците на своите деца им ги даваат сендвичите со крем на плажа.

Скандинавските родители ги оставаат децата на ладен воздух

Така, во Шведска, Норвешка или Данска децата се челичат на чист воздух. Лекцијата што нашите луѓе прво ја научиле на северот на Европа е дека не постои лошо време, туку само несоодветна облека.

Скандинавците сакаат свеж воздух и мислат дека студот може да биде добар за бебињата. Затоа и на многу ниски температури редовно ги оставаат своите бебиња надвор на дремка. Се разбира, добро затоплување и опременост со кремови и друга опрема за бебиња е задолжителна.

Во некои земји децата се учат да поминуваат време надвор дури и кога е минус и има снег до колковите, во градинка практикуваат да останат надвор на дожд – само носат со себе мантили и водоотпорни чизми.

Дури и во Данска, свежиот воздух е неопходен за бебињата. Во оваа земја, тоа оди до тој степен што бебињата се оставаат надвор во колички, додека нивните родители одат во ресторани да јадат или во трговски центри за да купуваат.

Посета на лекар кога ќе се надмине температура од 38 степени

Замислете дека вашето дете има температура над 38 степени два дена, а вие не сте го однеле на лекар. Во Шведска детето не го носат на лекар, туку се повикува служба и целиот процес се завршува со совет. Децата треба да трпат болести.

На дете со температура во Шведска му даваат сладолед

Велат дека и ова е еден од шоковите во странство – медицинска сестра излегува и им дели сладолед на децата што имаат температура во чекалницата. Кај нас луѓето не јадат сладолед кога ќе падне температурата, а кога се болни пијат само топла вода.

Во Финска играта е поважна од образованието

Децата во Финска почнуваат на училиште кога ќе наполнат седум години, а дури и во училиште фокусот е насочен кон играње со врсниците, без тестови, со силен акцент на уметничките активности. Родителите не ги учат малите Финци на букви на тригодишна возраст или дека е најважно да ги имаат сите петки.

Јапонските деца ги чистат училниците

Во јапонските училишта, училниците, ходниците и тоалетите не ги чистат „тетките“, туку учениците и нивните професори. Тие престојуваат таму, ги користат сите тие соби и нивна одговорност е да ги одржуваат. Тоа е лекција за скромност, еднаквост и одговорност.

Во Србија луѓето остануваат со своите родители до 30-годишна возраст, а и повеќе

Луѓето од нашиот регион имаат тенденција да останат во домот на нивните родители најдолго – или поради финансиите или поради сармата што ја готви мајката. Во странство се подразбира дека луѓето си заминуваат од дома штом се вработат, а во регионот приказната се пролонгира до 33-годишна возраст, па и потоа.

Западните родители им дозволуваат на своите деца да бидат деца

Сцена во која дете трча меѓу маси во кафуле или ги става нозете на маса на јавно место овде е незамислива. Сум присуствувала на ситуации кога мајката на дете што живее во Скандинавија е тотално опуштена кога детето ги става нозете на маса. Родителите овде ќе викаат и ќе им излегува пена од устата во таква ситуација.

Посетата на баба и дедо мора да биде однапред закажана

Во повеќето западни земји луѓето ги користат своите пензии за да одат на крстосувања, а не да станат баби и дедовци. Се сеќавам на една очајна пријателка која не разбираше зошто нејзиниот сопруг Французин ѝ закажува посети на мајка си во Париз, а таа често не се сеќаваше да им честита роденден на своите внуци.

Не е дозволено да се принудуваат децата да учат

Има многу сведоштва дека децата не треба да бидат принудени да учат во шведските училишта. На мојот брат му се јавија затоа што неговата ќерка покажала одлични резултати, па сакале да истражат дали тој влијае врз неа, дали ја принудува да учи – и да го советуваат дека не треба да го прави тоа. Тие ја ценат личната мотивација, а не родителската проекција.

Љубовта не се купува со скапи подароци

Кога децата во Шведска го слават својот роденден, подарокот што му го испраќаат на детето не смее да биде поскап од 10 евра. Таму децата се учат дека љубовта не се купува.

Не е срамота да се биде здравствен инженер во Јапонија

Во Јапонија постои професија наречена „здравствен инженер“ – работниците се хигиеничари, односно чистачи кои се многу добро платени. Тие не би ја разбрале заканата што родителите често ја упатуваат до своите деца „ќе ги чистите улиците ако не завршите училиште“.

Во Кина, бебињата се навикнуваат на нокшир уште од девет месеци

Додека кај нас советот е детето да се навикнува на нокширот кога е подготвено, што сега најчесто е случај околу две години, родителите во Кина веќе ги прават првите чекори кога децата ќе наполнат неколку месеци со помош на свирче. Со текот на времето, бебето се навикнува да има потреба да врши мала нужда кога ќе го слушне свирежот. Можеби звучи лудо, но кинеските деца често се тренираат за користење нокшир уште на возраст од девет месеци.

Автор: Зорица Антонијевиќ

Извор